Pryvatnaści i biaśpieki ŭ siecivie stanie jašče mienš. KDB i AAC atrymajuć dostup da vialikaha abjomu piersanalnych danych
21 krasavika nabyvaje moc ukaz Łukašenki № 368, jaki abaviazvaje pastaŭščykoŭ pasłuh elektrasuviazi i ŭładalnikaŭ internet-resursaŭ uzajemadziejničać z orhanami, jakija ažyćciaŭlajuć apieratyŭna-vyšukovuju dziejnaść. «Naša Niva» raźbirałasia, čaho čakać ad hetych novaŭviadzieńniaŭ.
Zvyčajny karystalnik ničoha nie adčuje, ale…
Ad hetaj daty ŭ KDB i AAC źjavicca mahčymaść mieć dostup u režymie realnaha času da ŭsich baz danych i aŭtamatyzavanych sistem, jakija źmiaščajuć infarmacyju pra karystalnikaŭ.
KDB i AAC buduć samastojna vyrašać, dostup da jakich internet-resursaŭ i mabilnych dadatkaŭ jany chočuć atrymać. Pastaŭščyk pasłuh budzie abaviazany ŭ vyznačany zakonam termin padklučycca da sistemy i pryvieści bazy danych karystalnikaŭ, aŭtamatyzavanyja sistemy, abstalavańnie i prahramnaje zabieśpiačeńnie ŭ adpaviednaść z techničnymi patrabavańniami ad AAC i KDB pa ŭzhadnieńni ź Minsuviazi.
Cikava, što rabić heta im daviadziecca za ŭłasnyja srodki.
«Dla čałavieka, na pieršy pohlad, absalutna ničoha nie źmienicca. Ale kali niešta zdarycca, to tady moža vyśvietlicca, što ŭsie hetyja instrumienty i isnavali dziela taho, kab być vykarystanymi suprać ciabie», — kaža juryst z Human Constanta.
Siłaviki spraščajuć sabie pracu
Juryst adznačaje, što ŭ siłavych struktur i raniej byli asabliva ničym nie abmiežavanyja mahčymaści dla atrymańnia patrebnych im źviestak, ale z uvodam novaj sistemy źmienicca mietad atrymańnia infarmacyi.
«U ich ciapier źjavicca jašče adna infarmacyjnaja sistema, praź jakuju jany zmohuć padklučacca, źbirać i analizavać danyja. Dostup da infarmacyi pra karystalnika orhany zmohuć atrymać u aŭtamatyčnym režymie.
Raniej ža, kali im, naprykład, treba było daviedacca, kudy na praciahu peŭnaha času čałaviek jeździŭ na «Jandeks-taksi», to apieratyŭniku treba było zrabić zapyt i adpravić jaho ŭ minski ofis kampanii. I ŭžo pa im atrymać infarmacyju.
U teoryi ŭmoŭny «Jandeks» musiŭ by pravieryć, nakolki ŭ hetaha apieratyŭnika jość paŭnamoctvy na atrymańnie takoj infarmacyi. Kampanija taksama mahła admović u pieradačy peŭnych danych — spasłacca na zakanadaŭstva ab piersanalnych danych i častkova abo całkam asprečyć hety zapyt.
Tak, naprykład, adbyvajecca ŭ zachodnich krainach, kali niejki Google sudzicca z FBR, kali miarkuje, što siłaviki zapytvajuć zanadta šmat infarmacyi», — kaža pravaabaronca.
Pry hetym surazmoŭca zaŭvažaje, što, choć jon i nie viedaje nivodnaha vypadku asprečvańnia zapytaŭ śpiecsłužbaŭ, usio roŭna dla atrymańnia patrebnaj infarmacyi apieratyŭniku patrebny byŭ niejki čas, kab prajści biurakratyčnyja pracedury. Ciapier, kali resurs budzie padklučany da hetaj sistemy, takoj patreby ŭ siłavikoŭ bolš nie budzie.
«Jašče adzin važny momant u tym, što, źbirajučy infarmacyju pa staroj schiemie, jany byli abmiežavanyja kankretnym pieryjadam i paramietrami, paznačanymi ŭ zapycie. Paśla dla atrymańnia niejkich dadatkovych źviestak treba było znoŭ prajści hety biurakratyčny praces. Tamu, prymajučy takija zakony, jany maksimalna spraścili sabie pracu».
Juryst kaža, što padobnyja miechanizmy ŭžo šmat hod pracujuć z pravajdarami, jakija byli abaviazanyja pastavić abstalavańnie, jakoje dazvalała mieć nieabmiežavany kruhłasutačny dostup da ich kanałaŭ suviazi i baz danych — hetak zvany SAVM (srodki apieratyŭna-vyšukovych mierapryjemstvaŭ). Ciapier ža siłaviki zmohuć pašyryć hety śpis da ŭsich kampanij, jakija pracujuć u siecivie, i spałučyć heta z danymi ad pravajdaraŭ.
«Kampanii nie buduć afišavać fakt padklučeńnia da sistemy»
Siarod važnych niebiaśpiek juryst adznačaje toj fakt, što siłaviki zmohuć nie prosta źbirać infarmacyju ab niejkaj kankretnaj fizičnaj asobie, a ŭžo ab hrupach ludziej.
«Jany zmohuć źbirać infarmacyju pra tuju ci inšuju hrupu abo šukać ludziej pa peŭnym profili pavodzinaŭ. Pry hetym čałaviek navat moža nie zdahadvacca ab tym, što takaja infarmacyja pra jaho źbirajecca, bo padklučanyja da sistemy kampanii nie buduć afišavać hety fakt.
KDB i AAC budzie składać śpis takich kampanij, jakija buduć abaviazany pradstavić im poŭny dostup da ŭsich danych karystalnikaŭ. Heta mohuć być anłajn-kramy, markietpłejsy, miedycynskija, bankaŭskija prykładańni, aŭtamabilny šerynh, miesiendžary i pošta, kampanii, jakija akazvajuć pasłuhi taksi, i h.d».
Juryst upeŭnieny, što z ulikam biahučaj palityčnaj situacyi ŭsie hetyja mahčymaści ŭ pieršuju čarhu buduć nakiravanyja na zmahańnie z palityčnymi apanientami. Ale nie vyklučaje taho, što ź ciaham času heta budzie pašyracca na ŭsio bolš šyrokija słai hramadstva.
«Na siońnia taki dostup buduć mieć tolki supracoŭniki KDB i AAC, ale ništo nie pieraškadžaje paśla dałučyć da sistemy padatkovyja ci inšyja orhany, jakija buduć adsočvać finansavuju dziejnaść hramadzian.
Što rabić?
Pravaabaronca ŭpeŭnieny, što takoha kštałtu sistemy vidavočna parušajuć prava na pryvatnaść, a taksama parušajuć mižnarodnyja abaviazacielstvy, jakija ŭziała na siabie Biełaruś.
«Z nahody bieskantrolnaha zboru i zachoŭvańnia piersanalnych danych hramadzian užo jość zaŭvahi z boku Kamiteta pa pravach čałavieka. Toje samaje Jeŭrapiejski sud pa pravach čałavieka kaža i ŭ dačynieńni da sistemy, jakaja pracuje ŭ Rasii, bo jana vielmi nahadvaje biełaruskuju», — adznačaje juryst Human Constanta.
Kab pavysić uzrovień biaśpieki ŭ siecivie, pravaabaronca raić vykarystoŭvać VPN i inšyja srodki maskiroŭki trafiku, jakija buduć i nadalej abaraniać ad pierachopu niezašyfravanaha trafika i analizu karystalnickich pavodzinaŭ u internecie.
«Ale heta nie vyratuje ad taho, što śpiecsłužby atrymajuć dostup da vašaj infarmacyi praź biełaruskija (i, chutčej za ŭsio, rasijskija) internet-servisy. Tamu tut zastajecca tolki maksimalna abmiežavać karystańnie biełaruskimi i rasijskimi praduktami. Kali heta niemahčyma, to pasprabujcie nie pakidać tam nijakaj adčuvalnaj infarmacyi», — raić pravaabaronca.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ30% daručeńniaŭ Łukašenki nie vykonvajecca
Ułady abmiežavali dostup da sajta ź biełaruskimi aŭdyjaknihami
