Ці хопіць Украіне зброі ў 2024 годзе?
Што рабіць з недахопам боепрыпасаў, які востра адчуваецца на фронце? Ці не надакучыць саюзнікам дапамагаць Кіеву? Завяршаецца другі год поўнамаштабнай вайны з Расіяй, і гэтыя пытанні ва Украіне становяцца ўсё больш гучнымі. Тым часам Расія нарошчвае ўласную ваенную вытворчасць, актыўна папаўняе запасы за кошт Ірана і Паўночнай Карэі і спрабуе выйграць гэтую бітву на знясіленне. Пра тое, што можа зрабіць Украіна і яе партнёры ў такой сітуацыі, BBC пагутарыла з намеснікам міністра абароны Украіны Іванам Гаўрылюком.
Фота: Getty Images
Павелічэнне вытворчасці
Генерал Гаўрылюк дапускае, што дэфіцыт артылерыйскіх боепрыпасаў ва Украіне захаваецца. А каб кампенсаваць недахоп снарадаў, Украіна нарошчвае вытворчасць беспілотнікаў-камікадзэ, кажа ён.
«Што тычыцца артылерыйскіх боепрыпасаў, то гэтае пытанне будзе падымацца і далей. Таму Украіна вырашае гэтыя пытанні шляхам стварэння магутнай вытворчасці БПЛА», — адзначае ён.
Акрамя таго, расце ўласная вытворчасць боепрыпасаў «практычна ўсіх наменклатур былога СССР», кажа намеснік міністра абароны.
Аднак большасць заходніх сістэм, якія атрымала Украіна ад партнёраў, выкарыстоўваюць іншы калібр — самы распаўсюджаны — 155 мм. Таму сумесна з заходнімі кампаніямі Украіна плануе вырабляць такія снарады на сваёй тэрыторыі.
«Пра вытворчасць вялікай колькасці 155-мм снарадаў гаварыць не даводзіцца», — адзначае генерал Гаўрылюк. Але ў наступным годзе ён чакае, што ўкраінская абаронная прамысловасць вырабіць іх «дастаткова, каб пакрыць розніцу паміж тым, што неабходна [на перадавой], і колькасцю снарадаў, якія могуць даць партнёры».
Украіна плануе кампенсаваць дэфіцыт артылерыйскіх снарадаў з дапамогай беспілотнікаў. Фота: Getty Images
З вялікімі цяжкасцямі сутыкнуліся і самі краіны Захаду, спрабуючы дасягнуць уласных мэтаў па пастаўках боепрыпасаў ва Украіну.
Да сакавіка 2024 года ЕС паабяцаў адправіць адзін мільён артылерыйскіх снарадаў. Але ў цяперашні час толькі «480 000 былі пастаўлены або знаходзяцца ў стадыі распрацоўкі», — абвясціла нядаўна прэзідэнт Еўрапейскай камісіі Урсула фон дэр Ляен.
ЗША перадалі Украіне больш за два мільёны 155-мм артылерыйскіх снарадаў з пачатку поўнамаштабнага расійскага ўварвання. Але іх уласныя запасы таксама заканчваліся, таму мінулым летам яны вырашылі адправіць ва Украіну спрэчныя касетныя боепрыпасы. Гэтае рашэнне шмат хто раскрытыкаваў.
Адной з прычын дэфіцыту боепрыпасаў зʼяўляецца тое, што Украіна страляе больш, чым могуць вырабіць яе партнёры.
Нядаўна Міністэрства абароны Эстоніі апублікавала даклад «Ваенная стратэгія перамогі Украіны і разгрому Расіі», дзе было падлічана, што Кіеву неабходна не менш за «200 000 снарадаў на месяц для падтрымання мясцовай агнявой перавагі». Калі такая інтэнсіўнасць агню захаваецца, еўрапейскія і амерыканскія запасы будуць вычарпаныя на працягу 2024 года, і ўзнікне неабходнасць у «значных замежных закупках боепрыпасаў».
У цяперашні час ЗША і краіны ЕС адчайна спрабуюць павялічыць свае вытворчыя магутнасці. І ўсё ж яны не могуць параўнацца з тым, што робіць Расія.
У гэтым жа артыкуле міністр абароны Эстоніі ацэньвае, што за мінулы год вытворчасць у самой Расіі і «абнаўленне» запасаў за кошт такіх краін, як Паўночная Карэя, павялічыліся ў тры разы да 3,5 млн снарадаў у год. А ў наступным годзе, напэўна, дасягне 4,5 мільёнаў.
Сумесная вытворчасць з Захадам
Што рабіць Украіне ў такой сітуацыі? У Кіеве спадзяюцца развіваць уласную абаронную прамысловасць праз стварэнне на сваёй тэрыторыі сумесных з заходнімі краінамі вытворчасцяў.
Гаўрылюк кажа, што менавіта пра гэта ішла размова на перамовах з амерыканскімі кампаніямі, калі ён суправаджаў прэзідэнта Зяленскага падчас яго снежаньскага візіту ў ЗША.
У 2024 годзе разам з амерыканскімі партнёрамі ва Украіне спадзяюцца вырабіць ракеты для ЗРК С-300 і «Бук». Боепрыпасы да гэтай савецкай зброі таксама заканчваюцца.
«Мы разумеем, што параўноўваць рэсурсы РФ і Украіны немагчыма. Таму што ў Расійскай Федэрацыі магутны абаронна-прамысловы комплекс, які дае перавагу, у тым ліку ў кадрах і тэхналогіях. Таму, каб атрымаць перавагу на полі бою, патрэбна тэхналагічная перавага», — падкрэслівае намеснік міністра.
Ён таксама кажа, што Кіеў чакае ад партнёраў ракет далёкага радыусу дзеяння. Такія ракеты маюць вырашальнае значэнне для парушэння шляхоў забеспячэння расійскіх войскаў і нанясення ўдараў па іх базах у глыбіні тылу.
Вайна на знясіленне
Але тэрміны новых ваенных паставак пад пытаннем: пакет дапамогі ад ЗША на 60 мільярдаў долараў завіс у паветры, а Белы дом абвясціў да канца гэтага года, што грошы для Украіны скончацца.
Акрамя таго, на мінулым тыдні Венгрыя заблакавала здзелку аб дапамозе ЕС у памеры 50 мільярдаў еўра.
Аднак, па словах Гаўрылюка, Кіеў упэўнены: партнёры, як і раней, акажуць дапамогу. Краіны ЕС, кажа ён, накіроўваюць дапамогу не толькі блокам, але і на двухбаковым узроўні.
«Нас падтрымлівае не толькі ЕС, але і кожная еўрапейская краіна асобна. Напрыклад, у мінулым месяцы Германія выдзеліла нам пакет дапамогі прыкладна на 1,5 мільярда еўра, які ўключаў магутныя сістэмы СПА, артылерыйскія боепрыпасы і г.д. На наступны год ёсць дамоўленасць з Нідэрландамі, і яны запланавалі сродкі на 2 мільярды еўра на падтрымку Украіны», — кажа Гаўрылюк.
А паколькі Кангрэс ЗША не пайшоў на зімовыя канікулы, ён лічыць, што пытанне новых сродкаў для Украіны можа быць вырашана ў бліжэйшы час.
Тым не менш, гэтая сітуацыя сігналізуе Расіі, што міжнародная падтрымка Украіны змяншаецца і што, перавёўшы яе эканоміку на ваенны час, Масква можа выйграць гэтую бітву на знясіленне.
Расія адчувае сябе больш упэўнена. Падчас прэс-канферэнцыі на мінулым тыдні прэзідэнт Пуцін паўтарыў, што вайна скончыцца толькі тады, калі Расія дасягне сваіх мэтаў.
Таму Еўропа павінна ўзяць на сябе абавязацельствы па падтрымцы Украіны, заявіў BBC дырэктар дэпартамента НАТА і ЕС Мінабароны Эстоніі Кале Кірс:
«Мы павінны вельмі ясна даць зразумець Расіі, што мы гатовыя да доўгай вайны, што мы будзем развіваць нашу прамысловасць і мы [будзем] размяркоўваць нашы рэсурсы».
Чытайце таксама:
Камандзір «Азова»: Гэтая вайна надоўга, заклікаю ўсіх зрабіць свядомы выбар і ўзяць у рукі зброю
Зяленскі ці Залужны — каму ўкраінцы давяраюць больш? Вынікі сацапытання
«Праслухоўка», якую знайшлі ў Валерыя Залужнага, не працавала — СБУ
