Adrasy redakcyj i lubimaja kaviarnia Kupały. Hid pa vilenskich miescach «Našaj Nivy» ŠMAT FOTA
Historyja «Našaj Nivy» pačałasia ŭ Vilni roŭna 115 hadoŭ tamu, 23 listapada 1906 hoda. Da jubileju haziety skłali hid pa znakavych miescach. Pakazvajem, dzie pracavała redakcyja, vypivaŭ Janka Kupała i zachoŭvaŭ skarby Ivan Łuckievič.
Pravieści virtualnuju ekskursiju dapamahaje mastactvaznaŭca Siarhiej Chareŭski.
Pieršaja redakcyja «Naša Nivy»
U hetym domie ŭ kvatery №20 pačałasia historyja «pieršaj biełaruskaj haziety z rysunkami». Tut redakcyja znachodziłasia z 1906 da 1907 hoda. Pieršym redaktaram tydniovika byŭ Zyhmund Volski, paśla im na doŭhi čas staŭ Alaksandr Ułasaŭ, ziemleŭładalnik z-pad Minska.
Drukarnia Marcina Kuchty
Tut nabiralisia pieršyja numary «Našaj Nivy». Ale nie tolki — u drukarni vypuskalisia zborniki vieršaŭ Bahdanoviča, Bahuševiča, Ciotki.
Redakcyja ŭ 1907-1909 hadach
Tut ciapier znachodzicca architekturny fakultet Vilenskaha techničnaha ŭniviersiteta
«Dom pad bałvanami», jak jaho nazyvajuć miascovyja, maje bahatuju historyju. Heta pałac hrafaŭ Tyškievičaŭ, na fasadzie dahetul visić ich rodavy hierb. U kancy XIX stahodździa tut mieściŭsia akruhovy sud, dzie advakatam pracavaŭ Francišak Bahuševič. Redakcyja «Našaj Nivy» pierajechała siudy ŭ 1907 hodzie.
Kali Vacłaŭ Łastoŭski ŭpieršyniu zavitaŭ u redakcyju, to ŭbačyŭ nie samuju pryhladnuju karcinu: u pakoi stajała kanapa vyhladu dochłaha vierbluda, na piečcy-buržujcy hrełasia patelnia, na jakoj palcam pieravaročvaŭ škvarki mužčyna z rudoj baradoj, a inšy maładzion u miatliku aburaŭsia finansavym stanam haziety. Škvarki smažyŭ Jadvihin Š., a ŭ miatliku byŭ Janka Kupała.
Tut taksama žyŭ i pracavaŭ Jakub Kołas.
A niepadalok ad redakcyi, na Pylimo, 9, žyŭ adzin z rekłamadaŭcaŭ haziety — Zyhmund Nahrodski. Kulturny dziejač, siabar Bahuševiča i pradaviec sielskahaspadarčaj techniki, jon davaŭ u hazietu abviestki pra svaje tavary.
Redakcyja ŭ 1911-1913 hadach
Na pieršym paviersie źbirałasia redakcyja, na druhim žyŭ sakratar haziety Vacłaŭ Łastoŭski razam z žonkaj Maryjaj Ivanaŭskajcie.
«Tut ža byŭ zbor budučaha muzieja Łuckieviča. Karciny visieli na ścienach arandavanaha pamiaškańnia, kaštoŭnyja rečy lažali ŭ skrynačkach, šufladkach — mieč vilenskaha kata, al-kitaby, piarścionak Usiasłava Čaradzieja, słuckija pajasy. Kali ŭ Vilniu pryjazdžaŭ Maksim Bahdanovič i spyniaŭsia načavać pry redakcyi, jon byŭ vielmi ŭražany kalekcyjaj: «Śviatoje miesca!»», — raskazvaje Siarhiej Chareŭski.
U hetym budynku da 1926 hoda znachodziłasia i biełaruskaja kniharnia.
Redakcyja ŭ 1913-1915 hadach
Pry redakcyi tady žyŭ i Janka Kupała. U 1914-m jon staŭ redaktaram «Našaj Nivy», a potym ledź nie trapiŭ pad sud — za artykuł «Dumki». Ale nabližaŭsia vajenny front, i Kupała evakujavaŭsia ź Vilni. U suviazi z akupacyjaj horada hazieta spyniła svoj vychad.
Pobač (na Vilniaus, 20) znachodziłasia masonskaja łoža. Tudy ŭvachodzili braty Łuckievičy, Vacłaŭ Łastoŭski.
Kaviarnia «Čyrvony Štral»
Ciapier na hetym miescy staić hatel, a raniej była lubimaja kaviarnia Kupały i inšaj biełaruskaj intelihiencyi.
Adnojčy tut u kampanii litarataraŭ adpačyvała aktrysa i muza Kupały Palina Miadziołka. U toj dzień da jaje pryjechała maci i chacieła zajści ŭ kaviarniu, kab pabačycca z dačkoj. Ale šviejcar nie prapuściŭ žančynu ŭ prostym adzieńni. Raźbiracca vyjšli Kupała i Ułasaŭ. «My ž tut za demakratyju!» — pavučali jany šviejcara i zabrali žančynu ŭnutr.
Siarhiej Chareŭski raskazvaje, što ŭ 1990-ja tut była inšaja kaviarnia — «Pałanha», jakaja taksama stała ŭlubionym miescam našaniŭcaŭ. Na pieršym paviersie mieściłasia biudžetnaja stałoŭka, a na druhim — raskošnaja zała, dzie pa viečarach davali džaz.
Dom Branisłava Taraškieviča
Aŭtar pieršaj biełaruskaj hramatyki byŭ padpisčykam haziety. Pa hetym adrasie jon žyŭ u 1923-1926 hadach.
Na «taraškievicy» drukavałasia adnoŭlenaja «Naša Niva» (da 2008 hoda). U 1998-m haziecie vynieśli za heta papiaredžańnie — što nie prytrymlivajecca ahulnapryniatych moŭnych normaŭ. Ale redakcyja adstajała ŭ sudzie prava vychodzić na «taraškievicy».
Vilenskaja biełaruskaja himnazija
Jaje adkryŭ vydaviec «Našaj Nivy» Ivan Łuckievič. Himnazija znachodziłasia ŭ budynku bazyljanskaha klaštara i dziejničała z 1919 da 1944 hoda. Tut pracavali Anton Łuckievič, Branisłaŭ Taraškievič, Ryhor Šyrma, Arkadź Smolič i inšyja viadomyja nacyjanalnyja dziejačy.
Pieršy i druhi pavierchi naležali himnazii, a treci — pravasłaŭnaj sieminaryi. Junaki dali adno adnamu mianuški: sieminarystaŭ nazyvali kašajedami, a himnazistaŭ — zaciračnikami
U bazyljanskich murach mieściŭsia taksama muziej imia Ivana Łuckieviča.
Mohiłki Rosy
Vieličny niekropal z kaplicami ŭražvaje sam pa sabie. Na Rosach znachodziacca pachavańni bratoŭ Łuckievičaŭ. Simvaličnyja, bo samich Łuckievičaŭ tut niama. Ivan pamior u polskim Zakapane (na Rosy pryvieźli žmieniu ziamli ź jaho mahiły), miesca pachavańnia Antona nieviadomaje.
Adnoŭlenaja redakcyja
Tut z 1991 hoda adnaŭlali vydańnie. Redakcyi vydzielili pamiaškańnie byłoj kamunałki — z tryma pakojami, prastornaj kuchniaj, haryščam i padvałam. U hetym ža domie žyli niekatoryja aŭtary — Siarhiej Chareŭski, Źmicier Bartosik. Ciapier ad budynku zastaŭsia tolki padmurak.
Redaktaram staŭ Siarhiej Dubaviec. «Nijakaj litaści da čytača», — takim byŭ niehałosny deviz. U tym płanie, što hazieta zadavała vysokuju intelektualnuju płanku. Tut drukavalisia pierakłady nobieleŭskich łaŭreataŭ pa litaratury, fiłasofskija dyskusii.
Redakcyja ŭ 1998-2000
U tyja hady bolšaja častka redakcyi była ŭžo ŭ Minsku, u Vilni zastavałasia niekalki supracoŭnikaŭ. Na trecim paviersie jany pracavali i prymali haściej — staršyniu Rady BNR Ivonku Surviłu, paeta Tomasa Viencłova.
Usie našaniŭskija adrasy na karcie
