«Цэны павышаць няма сэнсу — застанешся без турыстаў». Як аграсядзібы рыхтуюцца да новага сезона і чаго чакаюць ад яго
Хутка набліжаецца сезон адпачынкаў. І адпачыць беларусы могуць не толькі дзе-небудзь каля мора, але і ў родных пенатах, напрыклад у аграсядзібах. Апісваючы сітуацыю ў галіне, адны ўладальнікі хатак на вёсцы кажуць пра зніжэнне попыту, іншыя — што спаду не адчуваюць. У кожным разе да летняга сезона ў аграсядзібах гатовыя і чакаюць турыстаў. Пра попыт на адпачынак, цэны і пра тое, ці ўдаецца зарабляць на аграэкатурызме, Myfin.by пацікавіўся ва ўладальнікаў вясковых тураб'ектаў.
Фота ілюстрацыйнае
«Мы пакуль трымаемся, але сітуацыя памянялася не ў лепшы бок»
Ала Палікарпук, уладальніца аграсядзібы «На Зарэчнай вуліцы» (Брэсцкая вобласць), расказала, што ў апошнія гады попыт на паслугі зменшыўся. Асноўны кірунак дзейнасці — арганізацыя праграм для аўтобусных тураў.
«Мы трымаемся, да нас яшчэ прыязджаюць аўтобусы з турыстамі, але ў параўнанні з тым, што было калісьці, сітуацыя памянялася не ў лепшы бок. Калі раней у нас у гэты час ужо ўсё лета было распісанае, то сёння атрымліваецца адзін аўтобус на два месяцы. Зніжэнне попыту звязана ў тым ліку з тым, што яшчэ некалькі гадоў таму да нас прыязджалі турысты з-за мяжы, а сёння іх няма», — расказала ўладальніца аграсядзібы.
Паводле яе слоў, замежныя турысты цікавіліся абсалютна ўсім: рамесніцтвам, фальклорам, бралі ўдзел у кулінарных майстар-класах.
«А многім беларусам у аграсядзібах ніякая праграма не патрэбна. І гэта сумна. Вельмі хочацца турыстаў, якіх цікавяць культурныя традыцыі, фальклор, перад такімі гасцямі хочацца выкладвацца. Вось і думаеш сёння: ці іншую працу шукаць, ці яшчэ пабоўтацца ў гэтай галіне», — са шкадаваннем заўважыла Ала Палікарпук.
Гаспадар сядзібы «Апельсін» Віктар таксама адзначыў невялікае зніжэнне попыту, але, паводле яго слоў, у міжсезонне так бывае заўсёды.
«На гэты час забраніраваны адзін месяц лета, і гэта даволі тыповая сітуацыя для сакавіка. Асноўная хваля браніравання прыходзіць у пачатку траўня, як паказвае вопыт мінулых гадоў. Расійскія госці браніруюць адпачынак крыху раней, беларускія госці крыху пазней, бліжэй да адпачынкаў», — расказаў гаспадар сядзібы «Апельсін» (Віцебская вобласць) Віктар.
Трэці суразмоўца, уладальнік аграсядзібы на Браслаўскіх азёрах «Вусце ЛАЙФ» Юрый Жарко, прызнаўся, што ў яго ўсе месцы на лета распісаныя і ўжо турысты браніруюць другую палову верасня.
«На мой погляд, беларусы сталі больш цікавіцца сваёй краінай, я гэта бачу і па водных шпацырах, якія я праводжу. Людзі прыязджаюць з усёй Беларусі паглядзець на нешта новае, ім шчыра ўсё цікава», — заўважыў ён.
«Важна не проста працаваць, але і нешта зарабляць»
Адказваючы на пытанне пра тое, ці ўдаецца сёння зарабляць на агратурызме, уладальнікі хатак на вёсцы прызнаюцца, што гэта заўсёды быў цяжкаакупальны бізнэс.
Гаспадар сядзібы «Апельсін» у першую чаргу тлумачыць усё сезонным попытам на такі адпачынак:
«Мы зарабляем толькі летам. У гэты час, як правіла, у нас усё зарэзервавана, амаль увесь перыяд».
Паводле яго слоў, мінімальная цана арэнды іх дома ў летні сезон каля 240 руб. у суткі.
«Цэны павышаць няма сэнсу з простай прычыны: застанешся без турыстаў, асабліва ў міжсезонне. Пры гэтым даляр вырас за апошнія гады, многае іншае таксама падрасло ў цане, таму зарабляць, як раней, не атрымліваецца.
Акрамя таго, мы прымаем невялікую колькасць гасцей, да нас прыязджаюць пары або сем'і да 4 чалавек. І менавіта на іх разлічаны мінімальны кошт арэнды дома.
Магчыма, тыя ўладальнікі аграсядзіб, у каго дамы большага памеру і большая колькасць гасцей, якія займаюцца арганізацыяй урачыстых мерапрыемстваў, яны могуць зарабіць і нядрэнныя грошы», — лічыць Віктар.
Пры гэтым, як адзначыў гаспадар сядзібы «Апельсін», заробак, які прыносіць хата ў летні перыяд, дазваляе паляпшаць інфраструктуру аб'екта, нешта ў сядзібе абнаўляць і купляць туды нейкія рэчы, гэта значыць укладацца ў развіццё бізнесу. Тым больш што гэта ўсё спрыяе больш камфортнаму пражыванню гасцей.
«На мой погляд, калі ёсць магчымасць неяк бізнэс развіваць, укладацца ў яго, тады ўсё ўжо мае сэнс. І гэта тычыцца любой галіны», — выказвае сваё меркаванне Віктар.
Ала Палікарпук адзначае, што турысты сёння часта просяць знізіць кошт адпачынку.
«Так, цэны на адпачынак у аграсядзібах задавальняюць не ўсіх турыстаў. Раней можна было за 100 даляраў тыдзень адпачываць, сёння — не. Але як мы можам знізіць цану, калі ўсё вакол даражэе: прадукты харчавання, мыйныя сродкі і гэтак далей? Калі шчыра, я і мае калегі і так ужо цэны знізілі да мінімуму, — мяркуе суразмоўца. — Пры гэтым уладальнікам сядзіб важна не проста працаваць, але хоць нешта зарабляць. Гэта цяжкая праца, ты выкладваешся па поўнай, аддаеш час, грошы — дык не дзеля ж трох капеек».
Ала Палікарпук расказала, што жыццё ў іх сядзібе каштуе ў суткі 30 рублёў з чалавека, харчаванне — 15 руб. сняданак, 25 руб. абед, столькі ж каштуе вячэра. Дадаткова аплачваецца праграма, якую выбіраюць турысты.
Па словах Юрыя Жарко, у яго цэны на аграсядзібу таксама не мяняюцца ўжо нейкі час. Арэнда дома каштуе ў суткі 50 даляраў (аплата ў беларускіх рублях) на 4 чалавекі пры адпачынку ад двух сутак. У гэты кошт уключаныя лазня, ровары, лодка.
Юрый таксама лічыць, што бізнэс у аграсядзібах — гэта цяжкая праца.
«На зямлі і з турыстамі трэба шмат працаваць, і гэта няпростая праца», — адзначае ён.
Фота: sportishka.com
«Адныя прайшлі перарэгістрацыю, іншыя перайшлі на новы фармат працы»
Згодна з указам № 351 «Аб развіцці аграэкатурызму», дамы на вёсцы павінны былі прайсці перарэгістрацыю да 1 ліпеня 2023 года. Міжведамасная камісія аглядала аб'екты аграэкатурызму на прадмет адпаведнасці іх дзейнасці заканадаўчаму статусу.
Нядаўна адзначалася, што пасля перарэгістрацыі ў Беларусі засталося 1,3 тыс. аграсядзіб, а на 1 студзеня 2023 года іх было 3150. А як прайшлі перарэгістрацыю суразмоўцы і іх калегі?
«Мы саму рэгістрацыю прайшлі лёгка, таму што не займаемся ні банкетамі, ні вяселлямі. У кагосьці, як я чула, было шмат валтузні з дакументамі, узнікалі праблемы з недабудаванымі дамкамі на ўчастку і гэтак далей. А многія сядзібы і зусім закрыліся самі», — адзначыла ўладальніца аграсядзібы «На Зарэчнай вуліцы».
Яна расказала, што ў іхнім рэгіёне было шмат банкетных сядзіб і такая іх колькасць не патрэбная.
«Калі было дзесяць, паслугі былі нарасхват, а калі стала ўмоўна сорак, яны сталі не запатрабаваныя, таму што няма так шмат адпачывальнікаў на такі лік сядзібаў. А гаспадару аграсядзібы неабходна заплаціць абслуговаму персаналу, ацяпляць памяшканне, і гэта не акупляецца, таму многія і закрыліся», — дадала Ала Палікарпук.
Уладальнік «Вусця ЛАЙФ» Юрый Жарко расказаў, што таксама прайшоў рэгістрацыю з першага разу без усялякіх праблем.
«Але чуў ад калегаў, што многія самі не сталі праходзіць рэгістрацыю, не хацелі, каб да іх прыходзіла камісія. Маўляў, прасцей адразу заплаціць падатак 10% і не мець ніякіх праблем», — падзяліўся ён.
Гаспадар аграсядзібы Віктар адзначыў, што ў яго былі невялікія складанасці з перарэгістрацыяй, але яны насілі аб'ектыўны характар, а пасля выканання ўсіх патрабаванняў сядзіба была зарэгістраваная.
«Аднак я чуў, што ў многіх гаспадароў былі праблемы з участкамі. Бо некаторыя сядзібы знаходзяцца ў гарадской рысе, а там звычайна ўчасткі зусім невялікія. У выніку ім давялося закрыцца. Яны перасталі існаваць як аграсядзібы і працуюць у іншым фармаце», — адзначыў мужчына.
Згодна з указам, для суб'ектаў аграэкатурызму прадугледжваецца ўстанаўленне мінімальнага памеру плошчы зямельнага ўчастка (не менш за 0,15 га), адпаведнага вызначанаму мэтаваму прызначэнню.
Між тым, па словах гаспадара аграсядзібы «Апельсін» Віктара, многія новыя патрабаванні цалкам разумныя. Напрыклад, ён лічыць абгрунтаваным патрабаванне аб абмежаванні масавых шумных мерапрыемстваў у непасрэднай блізкасці з межамі участкаў суседзяў, гэта значыць тых, якія жывуць зусім побач.
«Вельмі часта, калі сядзібы арандуе моладзь, яны хочуць атрымаць «тры ў адным»: і клуб, і піцейную ўстанова, і толькі ў апошнюю чаргу адпачынак на прыродзе. А ёсць катэгорыі сядзіб, дзе такія госці — асноўны кантынгент, і ў такім выпадку суседзі вымушаныя летам амаль пастаянна слухаць гучную музыку, крыкі, часта яшчэ і ноччу. Таму новае патрабаванне аб неабходнасці атрымання пісьмовай згоды суседзяў на перыядычныя святы вельмі слушнае», — расказаў Віктар.
Скарачэнне колькасці аграсядзіб пасля перарэгістрацыі пракаментаваў і Юрый Жарко.
«Так, праўда, сядзібаў цяпер стала ў два разы менш. Але, магчыма, засталіся менавіта тыя, якія шануюць тое, чым яны займаюцца, і якія клапоцяцца пра імідж мясцовасці, у якой знаходзяцца. А то, бывала, стаіць вялікі катэдж, а гаспадары жывуць у Мінску, нанялі рабочых, якія прыглядаюць за домам, а самі прыязджаюць у вёску толькі па грошы. Зразумела, што ніякай працы з турыстам там не вядзецца», — рэзюмаваў уладальнік аграсядзібы «Вусце ЛАЙФ».
Чытайце таксама:
У аграсядзібе пад Маладзечнам нарадзілася белае верблюдзяня
У Браслаўскім раёне пасля перарэгістрацыі засталося 5 аграсядзіб з 300
