Žyćcio pradprymalnikaŭ znoŭ chočuć «palepšyć». Što daść novy zakonaprajekt?
U Biełarusi rychtujucca źmieny ŭ zakanadaŭstva, jakija zakranuć pracu indyvidualnych pradprymalnikaŭ. Pra toje, jak zaraz adčuvajuć siabie pradprymalniki, jak novaŭviadzieńni adabjucca na pracy IP, čamu ŭłady nie spyniajuć cisku na pryvatny siektar i čaho chočuć dabicca čarhovymi navinami, Tochka.by spytała ŭ staršyni Asacyjacyi małoha i siaredniaha pradprymalnictva (AMSP) Siarhieja Bałykina.
Novaŭviadzieńni 2023 hoda surjozna paŭpłyvajuć na pracu IP, jakich u krainie tolki aficyjna — bolš za 270 tysiač
Pavodle jaho, pryvatny biznes zaraz znachodzicca ŭ niaprostym stanoviščy pa niekalkich pryčynach.
Pieršaja — pavieličeńnie padatkaŭ (da prykładu, padachodny ŭłady padniali adrazu z 16% da 20%), druhaja — skaračeńnie spažyvieckaha popytu, treciaja — «baraćba z cenami».
Aptymizmam nie pachnie
Pa słovach lidara biznes-sajuza, siońnia ŭ asiarodździ biełaruskich pradprymalnikaŭ pieravažajuć niehatyŭnyja nastroi. Niaprosta znajści pryvatnika, jaki z upeŭnienaściu hladzić u budučyniu, čyja sprava raźvivajecca i macnieje.
Akramia rezkaha pavieličeńnia padachodnaha padatku, z 1 studzienia ŭ pradprymalnikaŭ pa sutnaści adabrali mahčymaść pracavać pa sproščanaj padatkovaj sistemie. Mienavita jana dazvalała mnohim raźvivacca i «naroščvać finansavyja muskuły».
Akramia taho, dla IP u hetym hodzie taksama skaracili śpis vidaŭ dziejnaści, jakimi možna zajmacca, vypłačvajučy adziny padatak. A pa tych, jakija pakinuli, rezka pavialičyli staŭki.
«Uskładnieńnie padatkovaha administravańnia i novyja praviły cenaŭtvareńnia na fonie padzieńnia realnych dachodaŭ i popytu nie dadajuć biełaruskim pradprymalnikam aptymizmu», — padzialiŭsia nazirańniem Bałykin.
Umovy isnavańnia i viadzieńnia haspadarčaj dziejnaści dla IP i pryvatnych kampanij paharšajucca ŭžo niekalki hadoŭ, niahledziačy na roznyja dziaržprahramy, dekłaratyŭna nakiravanyja na spraščeńnie ich isnavańnia, i zajavy ab važnaści pavieličeńnia doli pryvatnaha siektara ŭ VUP krainy.
U čym sens źmien?
Pa słovach kiraŭnika biznes-sajuza, hałoŭnaje nie ŭ tym, što novy zakonaprajekt uraŭnoŭvaje ŭ statusie jak indyvidualnych pradprymalnikaŭ, tak i ramieśnikaŭ, tak zvanych samazaniatych i ŭładalnikaŭ ahrasiadzib.
«U pryncypie heta narmalna, tamu što ich dziejnaść i pa ekanamičnaj sutnaści pradprymalnickaja, i pa jurydyčnaj taksama. Ale heta adzinaja vartaść zapłanavanych novaŭviadzieńniaŭ», — upeŭnieny Siarhiej Bałykin.
Na jaho dumku, prablema ŭ tym, što ŭłady majuć namier uvieści pieralik vidaŭ dziejnaści, jakimi budzie dazvolena zajmacca IP. I raspracavać jaho ŭžo da 1 červienia!
Akramia taho, u zakonaprajekcie «Ab źmienie zakonaŭ pa pytańniach pradprymalnickaj dziejnaści» razmova idzie ab tym, što Saŭmin da hetaha ž terminu vyznačyć śpis rabot i pasłuh, jakija zmohuć akazvać «samazaniatyja».
«Siońnia IP moža ažyćciaŭlać lubuju nie zabaronienuju zakonam dziejnaść, akramia bankaŭskaj, ryełtarskaj i niekatorych inšych. Jakim budzie novy pieralik dazvolenaj IP dziejnaści — vuzkim abo šyrokim, — my nie viedajem. Ale ŭ lubym vypadku, kali jon zjavicca, mahčymaści dla pracy pradprymalnikaŭ buduć abmiežavanyja», — narakaje Bałykin.
Pa płanach uładaŭ, IP, jakija ŭžo zajmajucca tymi vidami dziejnaści, što trapiać u pieralik, pavinny buduć likvidavać svoj biznes da kanca 2025 hoda abo źmianić status, stvaryŭšy jurydyčnuju asobu.
Vyklučeńnie — tyja pradprymalniki, jakija zajmajucca arhanizacyjaj i praviadzieńniem kulturna-masavych mierapryjemstvaŭ.
Jurydyčnaja asoba — nie vyjście, asabliva ŭ rajcentrach
Dla «źmiakčeńnia ŭdaru» zakonaprajekt praduhledžvaje mahčymaść stvareńnia fizičnymi asobami, jakija zarehistravany jak IP, jurydyčnych asob, jakija zasnoŭvajucca adnym čałaviekam. U dakumiencie prapisana pracedura takoj źmieny statusu.
Pry hetym arhanizacyjna-pravavaja forma (PUP ci TAA) hetych kamiercyjnych arhanizacyj pakul nie vyznačana.
Ale, pa słovach Bałykina, novy status daloka nie zaŭsiody vyhadny dla pradprymalnikaŭ, jakija pracujuć na pieryfieryi. Tak, rehistracyja kaštuje tolki 37 rubloŭ (adna bazavaja vieličynia), ale zatym zjaŭlajecca masa inšych vydatkaŭ (padatki, FSAN, arenda ofisa i h. d.). I jany kudy bolšyja.
«Jaki sens stvarać jurydyčnuju asobu stamatołahu, u jakoha adzin najomny rabotnik? Ci jurystu? A takich (jak i IP, jakija zajmajucca inšymi pasłuhami) na pieryfieryi vielmi šmat. A mienavita pasłuhi i drobnaroźničny handal — heta toje, čym zajmajecca bolšaść pradprymalnikaŭ u nievialikich haradach i pasiołkach», — padkreśliŭ staršynia Asacyjacyi małoha i siaredniaha pradprymalnictva.
Pavodle jaho pierakanańnia, heta zusim nie patrebna absalutnaj bolšaści IP. I akramia zališniaj finansavaj nahruzki, niasie za saboj jašče i ŭskładnieńnie biurakratyčnych pracedur. A ŭ pieravažnaj bolšaści pradprymalnikaŭ niama ni adukacyi, ni viedaŭ, ni dośviedu dla viadzieńnia ŭsioj dakumientacyi. Heta patrabuje i času, i hrošaj.
«I hałoŭnaje: u rajcentrach, u adroźnieńnie ad Minska abo abłasnych haradoŭ, niama toj kolkaści zakazaŭ, jakaja dazvolić ekanamična abhruntavać stvareńnie jurydyčnaj asoby, spałučanuju z pavieličeńniem raschodaŭ», — rastłumačyŭ Bałykin.
I reziumavaŭ: dla paŭnavartasnaj pracy banalna nie chopić vyručki, kab biznes byŭ rentabielnym.
Fietyšyzm i kampaniejščyna
Čaho ž chočuć dabicca biełaruskija ŭłady, čarhovy raz nie ŭ lepšy bok źmianiajučy ŭmovy hulni dla pradprymalnikaŭ?
Pavodle lidara biznes-sajuza, jany zacikaŭleny ŭ pierachodzie IP na novy ŭzrovień, u status jurydyčnych asob, roście abjomaŭ pasłuh i rabot, jakija vykonvajucca, i jak vynik — abjomaŭ padatkaŭ u biudžety, miascovyja i respublikanski.
«Ale ja nie razumieju takoha «fietyšyzmu» pierad jurydyčnymi asobami. Pradprymalnik i sam z zadavalnieńniem stvoryć jurydyčnuju asobu, kali jamu ŭdasca raźvicca i pieraraści ŭzrovień IP i pieratvarycca ŭ vialiki biznes, jaki patrabuje inšych pravavych formaŭ. Nie treba jaho prymušać abo abmiažoŭvać mahčymaści viadzieńnia biznesu», — upeŭnieny Siarhiej Bałykin.
Da čaho ž pryviadzie pryniaćcie zakonaprajekta «Ab źmienie zakonaŭ pa pytańniach pradprymalnickaj dziejnaści»?
«Bajusia, my sutykniomsia z čarhovaj kampanijaj, hetym razam pa stvareńni jurydyčnych asob, jakaja ni da čoha dobraha nie pryviadzie. My heta ŭžo prachodzili ŭ 2007 hodzie, kali mnohich IP faktyčna prymusili stvaryć PUPy, zarehistravaŭšy ich na lhotnych umovach. I što ž u vyniku? Ničoha, tam, dzie heta było ekanamična niavyhadna, hetyja struktury razvalilisia», — raspavioŭ jon.
Ni padatkaŭ, na zaniataści, ni raźvićcia pryvatnaha siektara
Akramia taho, pavodle słoŭ Bałykina, PUPy nie stanuć płacić bolš padatkaŭ, chutčej, naadvarot, źmienšać adličeńni ŭ biudžety, vykarystoŭvajučy «sproščanuju sistemu padatkaabkładańnia» i inšyja mietady pracy.
«Niama fiskalnych vyhad dla dziaržavy: siońnia IP na ahulnaj sistemie padatkaabkładańnia płaciać bolš padatkaŭ, čym jurydyčnyja asoby na sproščanaj», — rastłumačyŭ jon.
Moža, novaŭviadzieńni dazvolać pavialičyć zaniataść, i zamiest adnaho IP, jaki zajmajecca spravaj, zjaviacca «sakratar-buchhałtar-juryst»? Bałykin ličyć, što naŭrad ci: płacić im, a taksama ŭładalnikam arendnych płoščaŭ, na jakich raźmieściacca ofisy novych jurydyčnych asob, nie budzie z čaho.
I varyjanty praciahu isnavańnia ŭ tych, chto zakryje svaju spravu, lažać u płoskaści cieniavoj ekanomiki. A sił u kantralujučych orhanaŭ dla vyjaŭleńnia ŭsich parušeńniaŭ usio mienš.
«Akramia taho, biehanina pa kabinietach čynoŭnikaŭ i dadatkovaja biurakratyčnaja nahruzka zrobić žyćcio pradprymalnikaŭ, jakija zastalisia, bolš składanym, pakinie im mienš času na pracu. Takim čynam, jany stanuć mienš zarablać i płacić padatkaŭ. Pry hetym u čynoŭnikaŭ pracy dabavicca», — abmalavaŭ pierśpiektyvy kiraŭnik biznes-sajuza.
Moža, meta novaŭviadzieńniaŭ — pavieličeńnie kantrolu za vypłataj padatkaŭ? I źmianieńnie statusu IP pryviadzie da rostu ich abjomaŭ?
«Ci daść heta ŭładam niešta dla kantrolu? Nie. Pry ciapierašnim uzroŭni ličbavizacyi možna lohka kantralavać jak jurydyčnych asob, tak i IP. Liču, heta biessensoŭnaja kampanija, pradyktavanaja vyklučna ideałahičnymi mierkavańniami, nijak nie ekanamičnymi», — adznačyŭ Siarhiej Bałykin.
Na jaho dumku, dadatkovyja składanaści padšturchnuć IP, žyćcio jakich apošnija hady lahčejšym nie stała adnaznačna, da parušeńniaŭ.
«Pryjdziecca prystasoŭvacca da novych realij i častka pradprymalnikaŭ stanie parušać zakanadaŭstva, i zrazumieła, što ŭsie hetyja parušeńni ŭłady nie «vyłaviać». Kantraloraŭ užo nie chapaje», — reziumavaŭ Siarhiej Bałykin.
Čytajcie taksama:
Pa što ciapier jeździać na zakupy ŭ Polšču i Litvu i kolki treba patracić, kab daroha akupiłasia
