Jak biełarusam zamianić pašpart za miažoj i ci mohuć zatrymać u ambasadzie? Realnyja historyi i parady jurysta
Jak zamianić pašpart, znachodziačysia za miažoj, kolki heta kaštuje i ci biaśpiečna heta rabić tym, kaho na radzimie pieraśledujuć pa palityčnych matyvach? «Naša Niva» raźbirałasia ŭ hetych pytańniach.
Hałoŭnaje — nie zhubić pašpart
Hramadzianie Biełarusi majuć prava i mahčymaść zamianić pašpart, znachodziačysia ŭ toj krainie, dzie jany žyvuć. Hałoŭnaje, kab u joj była biełaruskaja ambasada.
Zamianić pašpart unutranaj sieryi (AB, BH, BM, KB, KH, MC, MP), znachodziačysia pa-za terytoryjaj Biełarusi, možna pry:
— zakančeńni terminu dziejańnia pašparta;
— raschodavańni listoŭ, pryznačanych dla adznak;
— nieprydatnaści dla vykarystańnia;
— źmienie proźvišča, ułasnaha imia, imia pa baćku;
— ustanaŭleńni niedakładnaściaŭ u źviestkach abo ŭ adznakach u pašparcie;
— źmienie pałavoj prynaležnaści.
Važna! Kali vy zhubili pašpart unutranaj sieryi, vy nie možacie jaho adnavić praz konsulskuju ŭstanovu (u adroźnieńnie ad pašparta RR). U takim vypadku ŭ zamiežnych ustanovach afarmlajecca paśviedčańnie na viartańnie ŭ Biełaruś, pa jakim možna pajechać na radzimu. Sam pašpart afarmlajecca ŭ padraździaleńni pašpartna-vizavaj słužby orhanaŭ unutranych spraŭ pa miescy rehistracyi ŭ Biełarusi.
Terminy i ceny
Staŭki konsulskich zboraŭ, jak i faktyčnyja terminy atrymańnia novych dakumientaŭ, adroźnivajucca ŭ zaležnaści ad krainy.
Vydača (abmien) pašparta hramadzianina Respubliki Biełaruś robicca na praciahu adnaho miesiaca z dnia padačy zajavy biez uliku času na dastaŭku dakumientaŭ dypłamatyčnaj poštaj. Faktyčny termin, jaki paznačajuć na aficyjnych sajtach ambasad, składaje 2-3 miesiacy ad momantu padačy dakumientaŭ.
Svaim dośviedam zamieny pašparta za miažoj z Redakcyjaj padzialilisia biełarusy, jakija žyvuć u roznych krainach śvietu. Voś niekatoryja z historyj.
Čytačka «Našaj Nivy», jakaja žyvie ŭ ZŠA, raspaviała, što padała dakumienty na atrymańnie novaha pašparta ŭnutranaj sieryi jašče ŭ lutym, ale novy dakumient dahetul nie atrymała. Ź jaje słoŭ, na minułym tydni joj paviedamili, što novyja pašparty pryjeduć ciaham nastupnaha tydnia. Staŭka konsulskaha zboru ŭ ZŠA składaje 120 dalaraŭ, kali havorka idzie pra pašparty ŭnutranaj sieryi (50 dalaraŭ — dla sieryi RR).
Inšy naš surazmoŭca mianiaŭ pašpart u Varšavie, na padaču dakumientaŭ treba było zahadzia zapisacca. Najbližejšyja daty byli praz 1,5-2 miesiacy.
U čytača pašpart unutranaj sieryi, ale ŭsio adno pierad tym, jak pryniać dakumienty, ad jaho patrabavali stać na konsulski ŭlik. Taksama jamu prapanavali zamianić pašpart unutranaj sieryi, na pašpart RR (dakumient dla stałaha pražyvańnia za miežami Biełarusi hramadzianina RB). U ambasadie paviedamili, što novy dakumient budzie hatovy praz 2-3 miesiacy.
Zamiena pašpartoŭ unutranych sieryj u biełaruskich ambasadach, jakija mieściacca ŭ Jeŭropie, kaštuje 100 jeŭra, sieryi RR — 40 jeŭra.
Abmien pašparta ŭnutranaj sieryi ŭ Hruzii kaštuje tańniej — 70 jeŭra. Biełarusa, jaki niadaŭna mianiaŭ tam dakumient, papiaredzili, što čakać novaha pryjdziecca kala troch miesiacaŭ.
Mužčyna kaža, što dvojčy pryciahvaŭsia da adkaznaści pa «narodnym» artykule 23.34 (ciapierašni 24.23), ale nijakaha niezvyčajnaha staŭleńnia i dadatkovych pytańniaŭ z boku supracoŭnikaŭ ambasady da jaho nie było.
Admovili ŭ zamienie, rajać viartacca ŭ Biełaruś
Zusim inšaja historyja zdaryłasia ź biełarusam, jaki sprabavaŭ zamianić pašpart u Vilni.
27 krasavika Siarhiej Šech padaŭ dakumienty na zamienu pašparta ŭ Vilni, a 24 maja jamu patelefanavali z ambasady i skazali, što nie dapamohuć u hetym pytańni.
«Konsuł paviedamiŭ, što z Kličaŭskaha MUS pryjšoŭ list ź infarmacyjaj, što addalena zrabić zamienu pašparta mnie nie mohuć, i rajać asabista źviartacca ŭ Kličaŭski RAUS», — kaža Siarhiej.
Pa słovach mužčyny, konsulski zbor jamu nie viernuć.
«U konsulstvie kažuć, što ź ich boku ŭsio vykanana jak treba. Adnak davać piśmovaje paćviardžeńnie taho, što jany admaŭlajucca zrabić mnie novy pašpart, asabliva nie śpiašajucca».
Mužčyna dadaje, što praź niekalki dzion paśla taho, jak jon ź Minska vylecieŭ u Hruziju, damoŭ da jaho prychodzili supracoŭniki KDB z vobšukam.
«Ja nie viedaju, ci zaviedzienaja na mianie aficyjna niejkaja kryminalnaja sprava ŭ Biełarusi, ci znachodžusia ja ŭ vyšuku, ale miascovyja milicyjanty kažuć, što heta 342 artykuł KK. Tamu viartacca ŭ Biełaruś ja dakładna nie źbirajusia. Płanuju napisać u ambasadu, kab jany dali mnie piśmovaje tłumačeńnie, čamu nie robiać novy pašpart u krainie, dzie ja ciapier pastajanna pražyvaju».
Dyk ci mohuć zatrymać?
Z pytańniem, ci biaśpiečna naohuł iści ŭ ambasadu tym biełarusam, jakich pieraśledujuć u Biełarusi, my źviarnulisia da jurysta Michaiła Kiryluka.
Juryst adznačaje, što kali razhladać hetaje pytańnie vyklučna ź jurydyčnaha punktu hledžańnia, to my atrymajem adnaznačny adkaz: biełarusy nie mohuć być zatrymanyja na terytoryi ambasady ci konsulstva.
«Terytoryja ambasady nadzielenaja eksterytaryjalnaściu. Na hetaj terytoryi dziejničajuć zakony Biełarusi, ale heta nie značyć, što supracoŭnikam hetaj ustanovy dazvolena kahości tam zatrymlivać i ažyćciaŭlać niejkija śledčyja dziejańni. Mižnarodnyja kanviencyi nie praduhledžvajuć takoj mahčymaści.
Kali brać praduhledžanuju zakonam praceduru, to supracoŭnik ambasady, daviedaŭšysia pra toje, što ŭ ich znachodzicca čałaviek, jaki ŭ vyšuku, maje prava pazvanić u miascovuju palicyju i paviedamić pra heta. I ŭžo zhodna z damovami ab pravavoj dapamozie jany mohuć paprasić jaho zatrymać.
Na vychadzie z terytoryi konsulstva takoha čałavieka musić zatrymać miascovaja palicyja.
Potym palicyja pravodzić raźbiralnictvy, dzie čałaviek pakazvaje, što jon atrymaŭ mižnarodnuju achovu, ci niejkim inšym čynam dakazvaje, što jaho pieraśled palityčna matyvavany, paśla čaho zatrymanaha adpuskajuć. Mienavita tak musić adbyvacca, kali my kažam pra toje, jak musić być pa zakonie», — tłumačyć Kiryluk.
Pry hetym juryst adznačaje, što ŭ realnaści ŭsio moža adbyvacca pa-inšamu. Pa jaho słovach, pry vialikim žadańni čałavieka mohuć zatrymać i ŭtrymlivać na terytoryi ambasady/konsulstva.
«Treba razumieć, što ŭ takim vypadku nijakaja miascovaja palicyja nie budzie ŭłomvacca na terytoryju ambasady, kab niekaha vyzvalić. Jak, naprykład, hetaha nie robiać biełaruskija siłaviki ŭ dačynieńni da Kuźniečykaŭ, jakija chavajucca ŭ ambasadzie Šviecyi ŭ Minsku.
Fota: TUT.by
Inšy scenaryj, jaki tearetyčna mohuć vykarystać biełaruskija śpiecsłužby, — heta nie tolki zatrymańnie čałavieka na terytoryi ambasady, ale i nastupny vyvaz jaho ŭ Biełaruś. Z tym uzroŭniem parušeńnia ŭnutranych i mižnarodnych zakonaŭ uładami Biełarusi možna sabie ŭjavić i takuju avanturu ź ich boku, jak sprobu vyvieźci čałavieka ŭ aŭto z dypłamatyčnymi numarami», — kaža juryst.
Kiryluk adznačaje, što taki scenaryj — heta parušeńnie i zakona, i dypłamatyčnaha pratakoła, jakoha ŭ historyi Biełarusi jašče nie było, ale paśla zachopu samalota z Pratasievičam navat heta ŭžo nie vyhladaje čymści niemahčymym.
«Tak, heta vykliča dypłamatyčny skandał i h. d., ale takaja apieracyja — heta drobiazi ŭ paraŭnańni z pasadkaj samalota», — ličyć juryst.
Michaił Kiryluk adznačaje, što ŭ časy, kali adzin z deputataŭ parłamienta kaža, što Łatušku treba ŭ bahažniku vyvieźci ŭ Biełaruś, a Karpiankoŭ zajaŭlaje, što jany mohuć zabivać lidaraŭ apazicyi za miažoj, razhladać pytańni biaśpieki treba nie z punktu hledžańnia zakona, a sychodziačy z praktyki, jakaja isnuje.
Pry hetym juryst źviartaje ŭvahu na toje, što čałavieku, jaki atrymaŭ mižnarodnuju abaronu, treba pravieryć, ci dapuskaje jaho novy status mahčymaść zvarotu ŭ ambasadu.
Naprykład, u Polščy status biežanca možna stracić, źviarnuŭšysia ŭ ambasadu svajoj krainy. Kali čałavieku była nadadziena dadatkova abarona ŭ suviazi z art. 15 p.1 i 2 zakona «Ab nadavańni zamiežnikam abarony na terytoryi Respubliki Polšča», jon taksama nie moža źviartacca ŭ ambasadu Biełarusi.
«I ŭ kožnaj krainie buduć svaje praviły, jakija varta ŭdakładniać», — dadaje juryst.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆČytajcie taksama:
Adbylisia jašče dva zatrymańni za padziei 2020 hoda
Apublikavanaje videa, jak ludzi ŭ vajskovaj formie źbivajuć mihrantaŭ na biełaruska-polskaj miažy
