Ajcišnik z Hrodna raskazaŭ recept kavy pa-turemnamu. Miž inšym, z časnykom
Hleb Kojpiš pravioŭ u SIZA amal čatyry miesiacy, ciapier čakaje adpraŭki na «chimiju» doma i apisvaje turemny pobyt u daścipnych zamaloŭkach u siabie ŭ Fejsbuku.
Viarnuŭšysia 9 śniežnia damoŭ, ja ŭbačyŭ «kruhal». Taki samy mietaličny, jakim karystaŭsia na praciahu minułych troch z pałovaj miesiacaŭ. Nie, heta byŭ nie padkoł z boku žonki: jana chacieła pieradać jaho mnie ŭ turmu, ale posud nie prymajuć. Voś, ciapier doma pju kavu z kruhala.
«Kruhalom» u turmie nazyvajuć kubak. U mianie jość dva varyjanty etymałohii:
— raniej isnavała tradycyja pieradavać kubak z kavaj, harbataj albo čyfam pa kruzie. Adtul i nazva. Tradycyja amal źnikła, ale nazva zastałasia.
— A mahčyma, nazva pachodzić ad niamieckaha «der Krug» — zban albo vialiki kubak.
U adnoj z kamier my prydumali recept kavy i nazvali jaje Café à la façon de la prison, što z francuzskaha aznačaje «kava pa-turemnamu». Voś, jak jana hatujecca.
1. Kipiacim vadu ŭ kruhali susieda ci kamaziku (jomistaść, zroblenaja, naprykład, z płastykavaha kantejniera ci tetrapak-pakunka ad soku, i prystasavanaja da kipiačeńnia vady).
2. Prahrajem kubak kipieniem. Pavolna vylivajem vadu, prakručvajučy kruhal, kab sahrełasia i vierchniaja častka kubka.
3. Papiarednie čyścim zubok časnyku i razrazajem jaho napałam. Miescam razrezu nacirajem nižniuju častku kubka. Časnyk zrobić smak kavy bolš vyraznym, dyj u turmie časnyk nikoli nie byvaje lišnim.
4. Nasypajem dźvie čajnyja łyžki kavy ź viercham.
5. Pavolna tonkim strumieńčykam zalivajem vadoj tak, kab jana patrapiła na ŭsiu kavu. Vady pavinna być nie bolš za 100 mł, inakš kava budzie nie dastatkova nasyčanaj.
6. Nakryvajem kruhal čym-niebudź ciažkim i ciopłym, kab kava lepš zavaryłasia. Trymajem niekalki chvilin.
7. Zdymajem niešta ciažkoje i ciopłaje z kruhala i bjem im ab ćviorduju pavierchniu albo trasiem u baki, kab absadzić hušču, adnačasova ŭtvarajučy pienku.
Voila, café à la façon de la prison u kruhali pryhatavanaja.
Spadziajusia, što kali ja viarnusia damoŭ u nastupny raz, mianie nie budzie čakać tam «šlomka».
