«Nas vycisnuli z prafiesii». Zvolnieny ź dźviuch klinik doktar Ajzatulin pra toje, što adbyvajecca ŭ miedycynie
Traŭmatołah-artapied Rustam Ajzatulin u intervju Radyjo Svaboda razvažaje pra čornyja śpisy daktaroŭ, vyciaśnieńnie śpiecyjalistaŭ z prafiesii, nadzvyčajny biurakratyzm sistemy achovy zdaroŭja i emihracyju vydatnych śpiecyjalistaŭ.
«Heta była kropkavaja pomsta za aktyŭnuju pazycyju»
Rustam Ajzatulin — unikalny admysłoviec, traŭmatolah-artaped, jaki kansultuje dziaciej z neŭraciahlicavymi dy inšymi redkimi zachvorvańniami. Adpracavaŭ 12 hadoŭ u RNPC traŭmatalohii i artapedyi, a ŭ śniežni 2020 hodu ź im nie praciahnuli kantraktu. Faktyčna, jak jon ličyć, za pasty ŭ fejsbuku.
«Kalehi z RNPC sabrali bolš za sotniu podpisaŭ u maju padtrymku, list padpisali i zahadčyki adździaleńniaŭ, i medsiostry — mnie było vielmi pryjemna. Ale ŭsim było skazana, što kali hety list trapić u ministerstva dy jašče kudy-niebudź, to lohkaha žyćcia nie čakajcie.
Heta była kropkavaja pomsta za aktyŭnuju pazycyju. Ja havaryŭ pra heta jašče šmat miesiacaŭ tamu, kali tolki pačalisia pieršyja zvalnieńni medykaŭ. Nichto nia vieryŭ, usie prapuskali heta mima vušej, a ja kazaŭ: «Vy dačakajeciesia, što pačnuć ź viarchoŭ, a potym dojduć i da nizoŭ. Budzie kropkavaja pomsta, absalutna nielahičnaja, jak u dziciačaj piasočnicy: «Ty mnie nia daŭ harščočak, dyk ja ciabie absyplu piasočkam». Toje, što u nas robicca — heta ŭpivańnie svajoj biespakaranaściu, svajoj uładaj. Ni da čoha dobraha heta nie daviadzie», — pierakanany Rustam Ajzatulin.
Praz 3 miesiacy paśla zvalnieńnia z RNPC traŭmatalohii i artapedyi Rustam ubačyŭ, što tam jość vakansija ŭ kansultacyjnym adździaleńni, dzie zaŭsiody brakuje specyjalistaŭ. Adnak jaho tudy nie ŭziali, choć u vakansii było paznačana patrabavańnie: dośvied pracy, nia mienšy za adzin hod.
«Usie my viedajem pra śpisy daktaroŭ, jakich nielha brać na pracu»
Nie pabajaŭsia ŭziać Ajzatulina na pracu tolki hałoŭny doktar 3-j dziciačaj lakarni Maksim Ačaretni. Ale ŭ kancy krasavika zvolnili i Ačaretniaha. Rustam Ajzatulin u toj ža dzień syšoŭ na znak salidarnaści z hałoŭnym doktaram i siabram.
Čytajcie taksama:
Maksim Ačaretni raskazaŭ pra padrychtavanyja śpisy na zvalnieńnie daktaroŭ, jakija nie daspadoby ŭładam, i novuju pracu ŭ Adesie
«My viedajem tolki pra rezanansnyja spravy sa zvalnieńniem. Ale ŭ toj dzień u krasaviku, kali zvalniali hałoŭnaha doktara 3-j dziciačaj lakarni Maksima Ačaretniaha, zvolnili jašče jak minimum 5 hałoŭnych daktaroŭ ź inšych medyčnych ustanoŭ.
Adzin z apošnich prykładaŭ — zahadčyk adździaleńnia vostraj traŭmy RNPC traŭmatalohii i artapedyi Siarhiej Josifavič Chudnicki — załaty čałaviek, cudoŭny admysłoviec i kiraŭnik. U adzin dzień jon straciŭ pracu i byŭ vystaŭleny sa svaimi skryniami z rečami za miežy RNPC traŭmatalohii.
Ja nie mahu dakładna skazać, chto na kaho ciśnie, ale adzin čałaviek takich pytańniaŭ nie vyrašaje, heta sumiesnaja praca ŭ zapałochvańni, u prymusie zvalniać», — razvažaje Rustam Ajzatulin.
Jon dapuskaje, što, mahčyma, moh by ŭładkavacca ŭ jakuju-niebudź rajonnuju palikliniku šarahovym traŭmatolaham-artapedam, kab pravodzić prafilaktyčnyja ahlady.
«Ale heta nia taja «praca mary», da jakoj ja išoŭ doŭhi čas. Uładkavacca ŭ inšyja špitali ci RNPC ja naŭrad ci zmahu, dźviery mnie tudy začynienyja. Usie my viedajem pra śpisy daktaroŭ, jakich nielha brać na pracu. Nas, pa sutnaści, vycisnuli z prafesii. Padstaŭlać niejkija pryvatnyja medyčnyja centry mnie taksama nia chočacca.
Tamu ja zaraz pracaŭładkavany nie jak doktar, a jak specyjalist u adaptyŭnym fitnesie ŭ adnym z centraŭ».
«Niekalki siemjaŭ stracili dziaciej, bo nie paśpieli sabrać hrošy i znajści mahčymaści za miažoj»
Doktar Ajzatulin daŭno pracuje z pacyjenckimi dabračynnymi arhanizacyjami: kansultuje niedanošanych dzietak, dziaciej z redkimi hienetyčnymi i neŭraciahličnymi zachvorvańniami pa ŭsioj krainie.
««Hienom», «RANA», «Ja RIETTkaja» — ja praciahvaju kansultavać dzietak, pryjaždžaju da ich. Heta siemji sa śpinalna-ciahličnaj dystrafijaj, z dystrafijami Dziušena i Bekiera — baćki ź dzietkami da mianie pryjaždžajuć, ci ja z pradstaŭnikami «Hienomu» i šeraham inšych kansultantaŭ jedziem da ich dadomu», — raskazvaje doktar.
Jon aburajecca biurakratyjaj u systemie achovy zdaroŭja. Bo ŭ Biełarusi dahetul nie zarehistravany nivodzin z uchvalenych preparataŭ dla lačeńnia ciažkaha hiennaha zachvorvańnia — śpinalnaj ciahličnaj atrafii (SMA). Adna ińjekcyja švajcarskaha preparatu Zolgensma kaštuje 2 miljony 125 tysiač dalaraŭ. Hadavy kurs amerykanskaj śpinrazy (Spinraza) — 750 tysiač dalaraŭ. Siemji z chvorymi dzietkami abviaščali zbor srodkaŭ i źjaždžali dla praviadzieńnia lačeńnia ŭ inšyja krainy — ZŠA, Izrail, Italiju, Polšču, Rasieju.
Vielmi praciahły čas farmakalahičnyja kampanii, jakija mahli b adkryć dabračynnyja zbory i prahramy rańniaha dostupu da preparataŭ, nieabchodnych dzieciam ź ciažkimi parušeńniami, sprabujuć lehalizavacca na terytoryi Biełarusi. Im admaŭlajuć: nibyta dakumenty, jakija jany padajuć, nie adpaviadajuć narmatyŭna-pravavym aktam biełaruskaha Ministerstva achovy zdaroŭja.
«Adna surjoznaja zamiežnaja farmkampanija prapanoŭvała pastaŭlać na terytoryju Biełarusi hetyja darahija preparaty — pry peŭnych umovach, jakija dazvalali b im lehalizavacca tut. Adzin prykład: palakam jany prapanavali toje ž samaje, palaki padličyli, što im heta finansava vyhadna. Čym baćki buduć zakuplać preparaty za miažoj paasobku, praściej kupić adnu vialikuju partyju, dać mahčymaść lehalizavacca hetaj kampanii na svajoj terytoryi i dalej kuplać preparaty sa źnižkami. Heta finansava vyhadna, i heta realnaja dapamoha ludziam. U nas takoje «nie prakaciła».
Dzietki sa śpinalna-ciahličnaj atrafijaj pamirajuć vielmi rana i chutka. Letaś niekalki siemjaŭ stracili dziaciej mienavita ad taho, što nie paśpieli znajści mahčymaść i hrošy da taho, jak dziciaci spoŭnicca 2 hady — tam vielmi važny čas, darahaja kožnaja chvilina», — kaža doktar.
Pacyjenckaja arhanizacyja «Hienom» raspracavała instrukcyju dla baćkoŭ, jak lehalizavacca ŭ Polščy, pracaŭładkavacca i atrymać biaspłatna vyratavalnyja ŭkoły.
Pačynajučy sa śniežnia 2020 hodu, čaćviarym biełaruskim dzietkam uviali darahija preparaty ŭ RNPC «Maci i dziacia». Ale nie za košt dziaržavy. Troje ź ich vyjhrali załhiensmu ŭ latereju, čaćviortaj dziaŭčyncy, jakaja ŭžo nia mieła času čakać, dapamahło pradpryjemtva «Savuškin produkt», akazała sponsarskuju dapamohu amal na 1,5 miljona dalaraŭ.
«I ciapier, jak by Minzdaroŭja nie deklaravała, što dzieci sa śpinalna-ciahličnaj atrafijaj atrymlivajuć darahija preparaty załhiensmu i śpinrazu dziakujučy jamu — heta absalutnaja chłuśnia. Nasamreč dziakujučy tolki pracy dabračynnaj arhanizacyi «Hienom», dziakujučy asobam, jakija pracujuć z hetymi dzietkami, dziakujučy tym pieramovam, jakija šmat hadoŭ vialisia z farmkampanijami, niekalki dziaciej atrymali hetyja ŭkoły ŭ Biełarusi.
Minzdaroŭja adyhrała rolu pasiarednika, pryčym dastatkova nielahičnaha. Heta nie maja hałasłoŭnaja zajava. Lubaja siamja, dzie jość dzicia z neŭraciahličnym zachvorvańniem, vam heta paćvierdzić».
«Biurakratyčnaja systema pabudavanaja tak, što padvochu možna čakać u luby momant»
Na dumku Rustama Ajzatulina, jaki šmat kantaktuje ź ciažka chvorymi dzietkami, što pakutujuć na hienetyčnyja neŭraciahličnyja chvaroby, u Biełarusi ŭvohule niama systemy narmalnaj reabilitacyi.
«Usie, chto maje mahčymaść, jeduć na reabilitacyju albo ŭ Čechiju, albo ŭ Polšču, albo ŭ Litvu. Što da artezavańnia, pratezavańnia — taksama ŭsie, chto moža, praz fondy źjaždžajuć i vyrablajuć artezy, karsety, pratezy za miežami Biełarusi».
Jon raskazaŭ, jak 2 hady tamu jeździŭ u Polšču na kanferencyju, i paznajomiŭsia tam ź italjanskimi pratezistami i artezistami, jakija zajmajucca dziciačaj reabilitacyjaj.
«My ź imi damovilisia, kali budzie takaja mahčymaść, adkryć filijał u Respublicy Biełaruś. Jany hatovyja byli pradastavić usio abstalavańnie, usie materyjały, prysłać svaich admysłoŭcaŭ, kab tyja navučyli našych specyjalistaŭ. Nielha skazać, što heta dapamoha była zusim biaspłatnaja, peŭnyja ŭkładańni byli patrebny, ale kali vytvorčaść takoha maštabu pačynać z nula, heta kaštavała b vielmi i vielmi vialikich hrošaj. Italjancy zbolšaha prapanoŭvali sponsarskuju dapamohu.
Z adnaho boku, sprava nibyta pačałasia, ale ŭsio ŭpiorłasia ŭ narmatyŭnyja, pravavyja prablemy, u lehalizacyju hetaj vytvorčaści ŭ Biełarusi — naša biurakratyčnaja systema pabudavanaja takim čynam, što niejkaha padvochu možna čakać adusiul u luby momant. I kali my pakazali italjancam usie dakumenty, jakija treba było zapoŭnić, raskazali ŭsie ŭmovy, jakija treba było vykanać, jany skazali: «Prabačcie».
I litaralna praź niekalki miesiacaŭ jany adkryli taki filijał u Polščy. Heta śviedčyć pra biuraktaryzm našaha ministerstva. Italjancy ciapier cudoŭna pracujuć u Polščy. Našy dzietki vymušany jechać u Polšču, dzie za 3-4 dni im vyrablajuć vysokatechnalahičnyja artapedyčnyja pryłady. A hetyja hrošy mahli b zastavacca ŭ krainie», — razvažaje doktar Ajzatulin.
«Kab zapisacca na pryjom da vuzkaha specyjalista, treba prajści kvest i «kruhi piekła»
Pavodle Biełstatu, za 2020 hod kolkaść medyčnaha persanału ŭ krainie skaraciłasia na 1,8 tysiačy specyjalistaŭ. Ministar achovy zdaroŭja Dźmitry Pinievič nazvaŭ hety praces aptymizacyjaj. Ci tak heta?
«Nu jakaja heta aptymizacyja? Pasprabujcie ŭ luboj staličnaj paliklinicy zapisacca na pryjom da vuzkaha specyjalista — lahapeda, defektolaha, endakrynolaha, hematolaha: treba prajści kvest i «kruhi piekła», usio heta raściahniecca jak minimum na niekalki tydniaŭ, a to i niekalki miesiacaŭ. Uziać maju specyjalnaść: pasprabujcie zapisacca ŭ kansultacyjny adździeł RNPC traŭmatalohii — u lepšym vypadku praź miesiac vy tudy trapicie.
U mianie niadaŭna była na pryjomie žančyna ź Bieraściejskaj vobłaści, jakaja raskazała, što niekalki siemjaŭ ź dziećmi pryjechali ŭ Miensk, źniali na tydzień žytło i praviali prafilaktyčny ahlad dziaciej: neŭrolah, pedyjatar, chirurh, aftalmolah, ŁOR, bo ŭ rajonnaj lakarni specyjalistaŭ nie zastałosia. Dy niama nijakaj aptymizacyi, heta svavola».
Trapiŭšy ŭ adnu z najlepšych dziciačych reanimacyj Miensku, Rustam atrymaŭ šok. A ŭ rehijonach va ŭstanovach achovy zdaroŭja naahuł «postapakalipsis», jak vykazaŭsia Ajzatulin.
«Ja pabačyŭ, što dziciačyja aparaty štučnaha dychańnia padklučanyja da zvyčajnaha padaŭžalnika, jaki padklučany da jašče adnaho padaŭžalnika, a toj užo padklučany da razetki. I heta ŭ staličnym dziciačym špitali! Voś u hetym sutnaść našaj systemy achovy zdaroŭja.
Ja nie kažu ŭžo pra rehijony — tam postapakalipsis u medycynie. Ja niejak paprasiŭ svaich kaleh, kab jany prysyłali videa, fota medyčnych ustanovaŭ, u jakich jany pracujuć. Ja atrymaŭ vialikuju kolkaść fota toj razruchi, jakaja panuje ŭ rajonnych paliklinikach i špitalach: vybityja dźviery, ćvil, abšarpanyja ścieny, abarvanyja draty na aparatach, žudasny stan aperacyjnych», — apaviadaje doktar.
«Pakul tut ja nia baču mahčymaściaŭ dla svajoj realizacyi. Ale źjechać štości spyniaje»
Rustam Ajzatulin kaža, što niekatoryja jahonyja kalehi, ź jakimi siabruje jašče sa studenctva, źbirajuć čamadany.
«U ich z 1 lipienia zaklučany kantrakt z adnoj z pryvatnych klinik Polščy. Heta 5 siamjaŭ, 5 lekarak z mužami i dziećmi, jak minimum 15 čałaviek. Usie jany źjeduć i buduć prynosić karyść systemie achovy zdaroŭja inšaj krainy. Heta tolki z majho vuzkaha koła. Raniej źjechali maje blizkija siabry: klasny reanimatolah-anestezijolah Maksim Ačaretni ŭ Adesu, endaskapistka i hastraenterolah Lidzija Tarasienka — u Kijeŭ», — kaža Rustam
Na pytańnie, ci źbirajecca Ajzatulin źjaždžać, pramoha adkazu doktar nie daje.
I dadaje:
«Pakul tut ja nia baču mahčymaściaŭ dla svajoj realizacyi. Voźmiem sacyjalnuju abaronienaść i dabrabyt maich dziaciej. Chacia b dziela hetaha, tamu što maje baćki nia zdoleli zabiaśpiečyć heta svaim dzieciam. Napeŭna, lepš źjechać dziela taho, kab maim dzieciam było dobra. Navat na škodu samomu sabie… Dakumenty padrychtavanyja, ź vizaj prablem nia budzie, ale štości spyniaje», — kaža Rustam.
