Jakim budzie kvartał Depo ŭ centry Minska i čym natchnialisia jaho aŭtary

Iržavy tramvaj, jak pamiać pra miesca, i akcent na viežy zavoda, jak suviaź z paślavajennaj zabudovaj praśpiekta. Fota: Siarhiej Skurataŭ ARCHITECTS

Tramvajnaje depo pobač z płoščaj Pieramohi ŭ Minsku zakryli jašče ŭ 2006 hodzie. U 2017 hodzie kampanija A-100, viadomaja pa budaŭnictvie Novaj Baravoj pad Minskam, pačała pieratvarać terytoryju ŭ premijalny kvartał stalicy.

Praviedzieny ŭ 2018 hodzie konkurs na architekturna-horadabudaŭničuju kancepcyju terytoryi vyjhraŭ maskoŭski architektar Siarhiej Skurataŭ. 

Jahonaje biuro stvaryła architekturnyja kancepcyi ŭ 2019 i 2020 hadach. Kožny z varyjantaŭ pradstaŭleny ŭ albomach pa 150—250 staronak, dzie sabranyja ŭsie aŭtarskija zadumy. Kancepcyi paśla byli pierapracavanyja z zachavańniem asnoŭnych idej aŭtara, a z 2021 hoda pačali realnaje prajektavańnie.

Try karpusy «Depo», pabudavanyja pa vulicy Kisialova (1 čarha budaŭnictva). Fota: Siarhiej Skurataŭ ARCHITECTS

Na siońnia pieršyja try budynki, pastaŭlenyja ŭ rad za «stalinskim» frontam płoščy Pieramohi, užo zavieršany. Ciapier pačynajecca budaŭnictva jašče dvuch. Ale ŭžo biez maskoŭskaha biuro.

Jak biez udakładnieńniaŭ paviedamlaje Archi.ru, paśla 2022 hoda źmianiłasia palityčnaja i ekanamičnaja situacyja, tamu A-100 admoviłasia ad supracoŭnictva sa Skuratavym. Tym nie mienš, zadumy aŭtara płanujuć realizavać pa maksimumie. 

U kvartale, jak u lutym paviedamlaŭ zabudoŭščyk, budzie stvorana haradskaja płošča z sažałkaj, nad jakoj adnoviać razabranuju aŭtamyjku depo, źjaviacca art-abjekty, stvorać piešachodnuju vulicu, a ŭnutranaja prastora budzie realizavana ŭ niekalkich uzroŭniach — usio, jak i zadumvaŭ aŭtar.

Stary Minsk, jaki natchniaje novy Minsk

Kvartał Depo ŭ Minsku. Architekturnaja kancepcyja, 2020. Fota: Siarhiej Skurataŭ ARCHITECTS

Usiaho ŭ prajekcie Depo na płoščy kala 7 ha budzie pabudavany 21 žyły korpus z bolš jak 30 siekcyjami. Kožny dom sam pa sabie paraŭnalna ścipły, jon častka niečaha bolšaha. Architektary ličać, što ŭ takim vialikim kompleksie jany i nie pavinny pretendavać na jarkaje vykazvańnie, kudy važniejšaja ahulnaja kampazicyja.

Usie damy ablicavanyja cehłaj, jakuju architektar vielmi lubić vykarystoŭvać u svaich prajektach.

Damy ŭ centry kvartała buduć z čyrvonaj cehły, jak i staryja karpusy depo, a ŭžo pabudavanyja — sa śvietłaj. Tak architektary padtrymali bežavy kałaryt savieckaj nieakłasiki, što znachodzicca pobač.

Ale, pavodle infarmacyi partała, cehłu płanujuć zamianić na tanny i zvykły dla Minska kieramahranit.

Paŭnočny fasad adnaho z pabudavanych damoŭ. Fota: Siarhiej Skurataŭ ARCHITECTS

Paŭnočnyja fasady damoŭ całkam vitražnyja, prykrytyja sietkaj bietonnych łamielaŭ, bo z hetaha boku zaŭsiody našmat mienš śviatła, čym ź inšych. 

Da savieckaj retra-stylistyki adsyłajuć taksama skruhlenyja vuhły budynkaŭ.

Ale Siarhiej Skurataŭ padkreślivaje, što sutnaść prajekta ŭ pieršuju čarhu ŭ novych dla Minska pryncypach arhanizacyi prastory i horadabudaŭničych rašeńniach, a nie ŭ samich damach. 

U svaich kancepcyjach Skurataŭ abjadnaŭ dva mietady, z adnaho boku paŭtareńnie isnujučaj płaniroŭki, ź inšaha — płaniroŭku, jakaja vybudoŭvajecca nasupierak zvykłaj sietcy. Płošča byłoha depo heta całkam dazvalaje.

Pierymietralnaja zabudova kvartała. Architekturnaja kancepcyja, 2020. Fota: Siarhiej Skurataŭ ARCHITECTS

Terytoryja byłoha depo maje składanuju ŭ płanie formu, jaje akreślivajuć vulicy, jakija prachodziać pad roznymi niapravilnymi vuhłami. Novyja damy ŭzdoŭž vulic vybudavany pa čyrvonych linijach, kab farmiravać vuličny front, zamiest jakoha raniej byŭ prosta płot. 

Ale ŭnutry kvartała novyja budynki nie padparadkavanyja hetaj łohicy i aryjentujucca pa bakach śvietu — taho patrabuje insalacyja.

Zabudova na skryžavańni z Čyrvonaj vulicaj. Architekturnaja kancepcyja, 2020. Fota: Siarhiej Skurataŭ ARCHITECTS

Raniej daminavali dva padychody, abo ŭsio budavali ŭzdoŭž vosi poŭnač-poŭdzień, nie zvažajučy na vulicy i rakursy, jak toje mieła miesca ŭ 1970-ch, abo naadvarot trymalisia histaryčnaha pryncypu, zabudoŭvajučy pierymietr. 

Skurataŭ dziejničaje bolš śmieła i hnutka. Atrymlivajecca miašany farmat zabudovy, centralnaje miesca ŭ jakoj zajmaje haradskaja płošča z sažałkaj. Niešta padobnaje Skurataŭ prymianiaŭ i ŭ inšych svaich prajektach, naprykład, u «Sadovych kvartałach». 

Typy zabudovy, jakija isnujuć u Minsku. Za asnovu Depo ŭziaty kvartały Asmałoŭki z «dyśpiersnaj z praśvietami» zabudovaj. Konkursnaja kancepcyja 2018. Fota: Siarhiej Skurataŭ ARCHITECTS

Pryncyp dyśpiersnaj zabudovy «z praśvietami» architektary padhledzieli ŭ samim Minsku, u tym liku časta jaho bačać i na praśpiekcie Niezaležnaści.

Taki ž typ zabudovy charakterny, naprykład, dla Asmałoŭki — da jaje prykładu źviartalisia architektary ŭ svaich kanceptualnych rašeńniach.

Jašče adna važnaja zaduma ŭ prajekcie — piešachodny praciah praśpiekta Mašerava. U miescy, dzie znachodziłasia depo, praśpiekt łamaŭsia, adchilaŭsia da poŭnačy. Ciapier hetaj asablivaściu skarystalisia architektary, kab stvaryć hramadskuju prastoru.

Architektary padkreślivajuć, što kram u pieršych pavierchach budynkaŭ uzdoŭž vulic niedastatkova. Cikavaje mierkavańnie, viedajučy, što biełaruskija zabudoŭščyki imknucca budavać šmatpaviarchovaje žytło ŭvohule bieź jakich-niebudź kram i pasłuh na pieršym paviersie.

Piešachodnaja vulica. Architekturnaja kancepcyja, 2020. Fota: Siarhiej Skurataŭ ARCHITECTS

Tym nie mienš u prajekcie «Depo» haradžan pa piešachodnym praciahu praśpiekta zavodziać unutr kvartała. Novaja piešachodnaja vulica za adno padkreślivaje akcent — nievialikuju viežku na budynku byłoha radyjozavoda paślavajennaj zabudovy. Vizualnaja i sensavaja suviaź z ansamblem praśpiekta, pabudavanym u toj ža čas, pranizvaje ŭvieś kvartał. 

Ale kirunak piešachodnaj vulicy vybrany nie tolki ź mierkavańniaŭ architekturnaj kampazicyi. Na miescy zavoda «Haryzont», što znachodzicca za hetaj viežkaj, budzie pabudavany vialiki hramadska-kulturny centr — piešachodnaja vulica «Depo» budzie vieści z praśpiekta prama da jaho. 

Pryvatnyja dvary žycharoŭ buduć znachodzicca na ŭzrovień vyšej za hramadskuju prastoru — heta dazvalaje zrabić łandšaft terytoryi.

Pačatak piešachodnaj vulicy ad praśpiekta Mašerava. Architekturnaja kancepcyja, 2020. Fota: Siarhiej Skurataŭ ARCHITECTS

Piešachodka z kafe i kramami, pačynajučysia ad histaryčnaha budynka palicejskaj čaści i trochkutnaha ofisa, budzie jak by zahłyblacca nižej za ŭzrovień horada. Cieraź jaje pierakinuć dva piešachodnyja mastki, jakija złučać dvary. U styłabatach pad dvarami z adnaho boku płanujuć schavać parkinh, a ź inšaha — raźmiaścić spartyŭna-azdaraŭlenčy centr. 

Dvarovyja terytoryi kvartała Depo. Architekturnaja kancepcyja, 2020. Fota: Siarhiej Skurataŭ ARCHITECTS

Novuju piešachodku musić zaviaršyć vialikaja leśvica i amfiteatr.

Nad leśvicaj musić źjavicca art-abjekt u vyhladzie ržavaha tramvaja, ale nie sapraŭdnaha, a vyrablenaha z admysłovaj korten-stali — jašče adnaho ŭpadabanaha Skuratavym materyjału.

Iržavy tramvaj u kancy piešachodnaj vulicy. Architekturnaja kancepcyja, 2020. Fota: Siarhiej Skurataŭ ARCHITECTS

Pa zadumie tramvaj musiŭ jak by raspadacca ŭ palocie. Spačatku mierkavałasia, što nad im budzie pracavać rasijski aŭtar, ale ciapier sprava pierajšła da biełaruskich mastakoŭ.

Zachavajuć taksama dva frahmienty zielaniny ŭ pačatku piešachodki i pamiž «stalinskimi» damami vulicy Kisialova.

Ale biełaruskaha ŭ kvartale stanie mienš. Raniej mierkavałasia zrabić biełaruski arnamient na fasadach i ŭ bruku, ale ŭ kančatkovym prajekcie jon zastaniecca tolki pad nahami.

Sažałka z adnoŭlenym budynkam myjki na piešachodnaj vulicy kvartała. Fota: Siarhiej Skurataŭ ARCHITECTS

Centralnym punktam vulicy budzie sažałka, nad jakoj pastaviać budynak halerei i restarana, sabrany z frahmientaŭ aŭtamyjki depo dla zachavańnia pamiaci miesca. Pra historyju rajona buduć nahadvać i inšyja elemienty, naprykład, zachavanyja tramvajnyja rejki.

Uražvaje, jakaja vialikaja praca moža być praviedziena, kali zabudoŭščyk i prajekciroŭščyki staviać za metu nie tolki maksimalnaje ŭzbahačeńnie pry minimalnych vydatkach. Da detalaŭ pradumvajecca kožny vizualny, kampazicyjny i płanirovačny elemient, u toj čas jak bolšaść stalicy zabudoŭvajecca pa pryncypie «i tak pojdzie, usio roŭna kupiać».

Čytajcie taksama:

Łukašenka žyvie ŭ sapraŭdnym mahnackim pałacy

Ivan Žałtoŭski — biełaruski šlachcic, jaki stvaryŭ «stalinski ampir»

Ułaśnikaŭ pomnikaŭ architektury vyzvalili ad dvuch padatkaŭ

Urad pierahledzić umovy dziaržpadtrymki pry budaŭnictvie žylla

F. Raŭbič

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj
ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru
«Našaj Nivy» ŭ TH

22

13

3

3

8

6