«Dzicia na emocyjach pačało kazać «Ty nas kinuŭ». Palitviazień raskazaŭ, jak vyžyvałasia ŭ navapołackaj kałonii
Alaksieja prysudzili da 3 hadoŭ kałonii pavodle artykuła ab parušeńni hramadskaha paradku ŭ 2021 hodzie. Jon siadzieŭ u SIZA ź Iharam Łosikam, u kałonii — z Eduardam Palčysam, zaśpieŭ źbićcio Viktara Babaryki, paśla jakoha toj trapiŭ u balnicu. U razmovie z «Miedyjazonaj» były palitviazień raskazaŭ pra ździeki ŭ źniavoleńni, zarobak 3-4 rubli na miesiac (pry šaścidzionnym pracoŭnym tydni) i pačućcio viny pierad blizkimi.
Ilustracyja: Maryja Tałstova / Miedyjazona
Pravaabaroncy ŭ susiedniaj kamiery i «šmon» z pytańniami pra prezidenta
«U SIZA ŭ nas była chochma. Zachodzić niejak «narkaman» paśla dopytaŭ, niezadavoleny: «Što za hłupstva, dzie ŭsie pravaabaroncy?» A jamu adkazvajuć: «Spakojna, pravaabaroncy siadziać praz kamieru ad nas».
Alaksieja ŭ SIZA niekalki razoŭ pieravodzili z kamiery ŭ kamieru. Jon uspaminaje, što spačatku «siaredni skład» byŭ taki: adzin palitviazień, try «narkamany» i astatnija — «pavodle drobnych artykułaŭ». Praź niekalki miesiacaŭ u kožnaj kamiery izalatara ŭtrymlivalisia jak minimum dva «palityčnyja». Zdaralisia pravakacyi ad susiedziaŭ.
«U kancy [źniavoleńnia] mianie pasadzili da kryminalnika, jaki vyrašyŭ pahulać u 90-ja. Ahresiŭny chłopiec byŭ. Ale na pravakacyi ja nie paddaŭsia».
U kamiery pobač z Alaksiejem siadzieŭ Ihar Łosik. Palitviazień kaža, jaho časta vadzili na dopyty. Daviedacca, chto z palityčnych u jakoj kamiery, možna było, kali prychodziŭ zakazny list — za jaho atrymańnie treba raśpisvacca ŭ śpiecyjalnym žurnale i tam ža pahladzieć, chto ŭ jakoj kamiery znachodzicca.
Adzin raz Alaksieja vyciahnuli na «šmon»: pastavili da ściany, raściahnuli, skazali raźviarnucca. Adzin z troch aficeraŭ nasuprać spytaŭ, jak jon stavicca da prezidenta Respubliki Biełaruś.
«Indyfierentna». Jany takija: «Što heta značyć?» Pa-vašamu — za jaho nie hałasavaŭ. Nie viedaju, ci pravilny daŭ adkaz, ale paśla hetaha mianie adviali nazad u kamieru».
Paśla SIZA Alaksieja adpravili «kruhaśvietnym etapam» u Navapołackuju kałoniju. Bolš za 12 hadzin biełarus prabyŭ u kajdankach. Niaŭdała zasnuŭ i niekalki sutak nie adčuvaŭ dvuch palcaŭ na ruce.
Palitviazień kaža, što jamu pašancavała: u ŠIZA jaho adpraŭlali ŭsiaho piać razoŭ. Za što mienavita jaho adpraŭlali ŭ štrafny izalatar — raskazvać nie choča, baicca naškodzić ludziam, jakija ŭsio jašče ŭ źniavoleńni.
U ŠIZA Alaksiej paznajomiŭsia z Eduardam Palčysam. Toj raskazaŭ pra pravakacyju, jakuju jamu zładzili pa pryjeździe ŭ kałoniju: supracoŭniki vykinuli jahonyja rečy i kazali, što ničoha nielha ŭziać z saboj. Jon adreahavaŭ emacyjna, za što jaho adrazu pastavili na raściažku i adpravili ŭ ŠIZA. Paśla niekalkich ŠIZA Palčysa pieraviali ŭ PKT.
Biełarus kaža, što ŭ kałonii chapała stukačoŭ, jakija «pry luboj mahčymaści» biehli da administracyi «adpracoŭvać svoj chleb».
Źbićcio Viktara Babaryki
Źniavolenym zabaroniena było nie tolki kamunikavać, ale lubym sposabam uzajemadziejničać ź Viktaram Babarykam, jaki ŭtrymlivajecca ŭ toj ža Navapołackaj kałonii. Pałochali prybirańniem terytoryi, ŠIZA i pazbaŭleńniem pieradač.
Ź zimy 2023 hoda Babaryku pastajanna adpraŭlali ŭ ŠIZA: 10 sutak štrafnoha izalatara, 2-3 dni ŭ kałonii i znoŭ u ŠIZA.
«Kali Babaryku pačali «katać» u ŠIZA, stała jasna, što jamu treba dapamahać z charčavańniem, pakul jon u atradzie. Da taho času jamu zabaranili pieradaču ad siastry. Miascovaja krama «vypadkova» nie pracavała ŭ momanty vychadu palityka z ŠIZA».
Palityčnyja sprabavali tajemna dapamahčy z praduktami, choć Viktar Dźmitryjevič sam nie chacieŭ brać ich, viedajučy, što moža padstavić chłopcaŭ.
«Kali stała viadoma, što jaho zakryvajuć na PKT, to zahadčyk haspadarki stajaŭ nad torbaj i hladzieŭ, kab inšyja źniavolenyja ničoha tudy nie pakłali. Zvyčajna ŭ takich vypadkach zeki dapamahajuć sumku sabrać».
U noč z 24 na 25 krasavika 2023 hoda Viktar Babaryka trapiŭ u balnicu. Što adbyłosia z palitykam u kałonii da traplańnia ŭ navapołackuju lakarniu, dakładna nieviadoma. Alaksiej raskazvaje, što jaho bačyli ŭ miedčastcy kałonii z raźbitaj hałavoj. Jašče adzin palitviazień raspavioŭ «Miedyjazonie», što «jaho tam narmalna pabili, byŭ uvieś sini».
Z prabitym lohkim i złamanym rabrom Babaryku pavieźli ŭ navapołackuju balnicu. Pra heta taksama zajaŭlaŭ błohier i były palitviazień Alaksandr Kabanaŭ u efiry «Biełsata».
«Jon byŭ u ŠIZA, kali pryjechali «hubaziki» i źbili jaho. Paśla hetaha jon u ŠIZA znachodziŭsia kala troch sutak, pakul jaho nie zabrali ŭ sančastku kałonii. Adtul jaho pavieźli ŭ Navapołack», — raskazaŭ Ihar, były palitviazień, jaki adbyvaŭ termin u VK-1.
Alaksiej tłumačyć, što źniavolenyja nie pryznajucca, bačyli jany niešta sami ci raskazvajuć sa słoŭ inšych.
«Na zonie jość takaja prablema, što navat kali chtości niešta viedaje, to jon raskazvaje historyju ŭ farmacie «čuŭ ad inšaha źniavolenaha». Ź im dakładna niešta adbyłosia ŭ kamiery, paśla čaho jaho zabrali ŭ balnicu. Mahu skazać, što da hetaha vypadku jaho miascovyja mienty naohuł nie čapali».
Paśla traplańnia palityka ŭ balnicu rodnyja doŭhi čas nie viedali, što ź im. Babaryka pavinien byŭ być śviedkam na sudzie syna 15 červienia, ale na pasiadžeńni tak i nie źjaviŭsia. Tolki ŭ siaredzinie lipienia svajakam palityka paviedamili, što jon znachodzicca ŭ PKT i ź im usio ŭ paradku. Jašče adzin palitviazień raskazaŭ «Miedyjazonie», što ŭ červieni Babaryka dakładna byŭ u PKT.
ŠIZA za sustreču z konsułam i zarobak 3 rubli
Staŭleńnie administracyi kałonii da palitviaźniaŭ Alaksiej paraŭnoŭvaje sa staŭleńniem da rečaŭ.
«Letaś da palitviaźnia palaka Robierta Tampała pryjechaŭ konsuł na sustreču. Jany pahavaryli, a paśla na Robierta skłali rapart i adpravili na 10 dzion u ŠIZA. Nahoda? Adzin z opieraŭ, naprykład, vykarystaŭ nastupny pryjom. Padychodzić da čałavieka, zadaje najpraściejšaje pytańnie, a paśla składaje pratakoł za toje, što źniavoleny spačatku nie pradstaviŭsia».
Navapołackaja kałonija adroźnivajecca strohimi paradkami ŭ dačynieńni da palitviaźniaŭ. Pracujuć u kałonii pa šeść dzion na tydzień. Zvanki pa skajpie z rodnymi palityčnym zabaronienyja.
«Čas patelefanavać dadomu — piać chvilin. Byvała, što telefanavali raz na dva-try miesiacy. Taksama była zabarona na sportharadok: nie mahli chadzić u kačałku, na spartyŭnuju placoŭku. Spatkańni byli dazvolenyja. Praciahłaje, naprykład, davałasia tolki na sutki».
Bolšaść palitviaźniaŭ u kałonii zarablali pa 3-4 rubli. Pa zakonie im naležyć adpačynak, ale jaho pazbaŭlali, kali palitviazień za hod «nabiraŭ» bolš za 30 sutak u ŠIZA. Adpačynak ujaŭlaŭ saboj volny čas: źniavolenyja prosta nie chadzili na pracu.
«Zimoj ludzi, jakija pracujuć na vulicy, chadzili hrecca ŭ cech — za heta ich časta adpraŭlali ŭ ŠIZA. My pasprabavali zapiarečyć, što pavinny być miescy dla abahravańnia. Na što nam skazali, što heta tyčycca tempieratury ad -15 hradusaŭ. My spytali, čamu tady nam nie vydajuć valonki, jakija musiać. Adkaz prosty: «Niama mahčymaści».
Dzicia na spatkańni ŭ kałonii skazała tatu «Ty nas kinuŭ»
Samym składanym u źniavoleńni Alaksiej nazvaŭ pieražyvańni za blizkich.
«My navat žartavali: «Što nam? Siadzi, jež svajo masła, pi čaj i čakaj». A svajaki dumajuć, jak pražyć na adzin zarobak, dy jašče źbirać pasyłki na «zonu». Košt adnoj pasyłki — bolš za 500 rubloŭ. Paraŭnajcie heta z zarobkami pa krainie».
Alaksiej kaža, što mnohija mužčyny-palitviaźni adčuvajuć vinu pierad siamjoj: da kałonii jany byli karmilcami, zabiaśpiečvali siamju, a ŭ kałonii zabiaśpiečvać davodzicca ich. Niekatoryja źniavolenyja navat radavalisia statusu «złośnika» — za im idzie pamianšeńnie «atavarki» z 6 bazavych da 2 — «bo tak jany mienš «abjaduć» rodnych».
Žonka jašče adnaho palitviaźnia, ź jakim siadzieŭ Alaksiej, «sabrałasia razvodzicca» ź im praź listy.
«Rabaciaha, spartoviec, pazityŭny mužyk, sumlenny — praz heta ŭ ŠIZA časta jeździŭ. I voś jamu nie davalisia listy. Jość takija ludzi, jakija dobra havorać, ale drenna pišuć. Dyk voś žonka ź im razvodzicca sabrałasia z-za hetaha. Jon z ŠIZA nia vyłazić, a jana razvodzicca, tamu što jon mała piša.
Nu ci byŭ vypadak, kali da adnaho palityčnaha na spatkańnie pryjechali žonka ź dziciem. I dzicia na emocyjach raspsichavałasia, pačało kazać «Ty nas kinuŭ», i im daviałosia źjechać. Potym, viadoma, dzicia pieradało praz mamu, što ŭsio ŭ paradku. Ale paru dzion paśla spatkańnia mužyk niekalki hadzin na «promcy» prosta ŭ nieba hladzieŭ. Ujaŭlaju, što ŭ jaho było na dušy».
Paśla vyzvaleńnia Alaksiej źjechaŭ ź Biełarusi.
«U kałonii ŭ mianie vylezła adna chraničnaja chvaroba. Treba lačycca. U astatnim ja byŭ bolš-mienš padrychtavanym. Čym macniej žyćcio da kałonii adroźnivałasia ŭ čałavieka, tym bolš namahańniaŭ jamu treba zrabić nad saboj, kab heta ŭsio vytrymać».
Čytajcie taksama:
Eks-palitviazień Dzima Hopta: Zaŭždy bajaŭsia ŭ kałonii, kab mianie nie pačali bić
On viernułsia čieriez čas i vsie ponačału podumali, čto viertuchai tam podło priamo na śvidanii dosročno jeho za čto-nibud́ formalnoje zavieršili (oni eto mohut).