Kali amierykancy spyniać dapamohu Ukrainie, to zastaniecca tolki dva varyjanty — były prezident Polščy Kvaśnieŭski
Alaksandr Kvaśnieŭski, jakoha palaki ličać najlepšym prezidentam za ŭsiu historyju sučasnaj Polščy, vykazaŭ svoj pohlad na palityku ZŠA paśla nastupnych prezidenckich vybaraŭ u hetaj krainie i pierśpiektyvach raźvićcia situacyi ŭ Jeŭropie i ŭ našym rehijonie ŭ pryvatnaści.
Alaksandr Kvaśnieŭski. Fota: AP Photo / Czarek Sokolowski
Alaksandr Kvaśnieŭski byŭ prezidentam Polščy ŭ 1995—2005 hadach. Pry im, byłym kamuniście, Polšča paśpiachova ŭvajšła ŭ Jeŭrasajuz i NATA i pačaŭsia pieryjad burnaha ekanamičnaha rostu. Intervju ź im vyjšła na partale OKO.press. Znajomim z samymi cikavymi momantami.
«U Amieryki jość prablema»
Razvažajučy pra budučyja prezidenckija vybary ŭ ZŠA, Kvaśnieŭski adznačyŭ, što «amierykanskija vybary dziviać, tamu što krainie, dzie 340 miljonaŭ žycharoŭ, najlepšyja ŭniviersitety śvietu, šmat talenavitych i ambicyjnych ludziej, davodzicca vybirać pamiž 81-hadovym i 77-hadovym».
Na jaho dumku, «u Amieryki jość prablema. Kali vy pahladzicie na elitu ŭ Kanhresie, to ŭbačycie, što patrebnaja novaja chvala palitykaŭ, jakija źmieniać hetuju krainu. <…> Mnie b chaciełasia, kab jana nie była takoj staroj. Tamu što heta nienarmalna i nie adpaviadaje patrebam samich ZŠA i ŭsiaho śvietu».
Pra kryzis amierykanskaj demakratyi
Kvaśnieŭski ličyć całkam realistyčnym scenar pieramohi na prezidenckich vybarach Donalda Trampa. Razvažajučy pra toje, čamu amierykancy hatovyja znoŭ hałasavać za hetaha palityka, jon nazyvaje niekalki pryčyn.
Pa-pieršaje, u ZŠA isnuje mnostva sacyjalnych prablem. «Amieryka ŭsio jašče cierpić ad finansavaha kryzisu 2007—2009 hadoŭ. Siaredni kłas skaračajecca. Mnohija ludzi stracili svaje damy, bo nie zmahli vypłacić ipateku. My bačym, jak siemji kačujuć ŭ kiempierach, błukajuć pa Amierycy i šukajuć pracu. I heta častka praŭdy pra siońniašnija Złučanyja Štaty. Rašeńnie hetych prablem nie było pradumana nastupnymi prezidenckimi kamandami, i Tramp pačaŭ na hetaj chvali budavać svaju padtrymku».
Pa-druhoje, Tramp umieła manipuluje hramadskaj dumkaj. «Tramp — miedyjnaja žyvioła. Jon chutka zrazumieŭ, što jaho prysutnaść u ŚMI nakiravanaja nie na pradstaŭleńnie palityčnych prahram, a na manipulavańnie hramadskaj dumkaj. I ŭ hetych adnosinach jon vyklučna efiektyŭny».
Treciaj pryčynaj pośpiechu Trampa, na dumku Kvaśnieŭskaha, zjaŭlajecca kryzis dźviuch asnoŭnych amierykanskich partyj i amierykanskaj demakratyi.
«Kryzis amierykanskaj demakratyi — žachlivaja navina, tamu što na praciahu dziesiacihodździaŭ jana była kropkaj adliku dla demakratyčnaha śvietu. My zachaplalisia, nakolki jana ŭraŭnavažanaja, jak jana kłapocicca pra kaštoŭnaści i h. d. Ciapier jana pracuje horš, ja nie kažu, što zusim nie pracuje, ale horš».
Kvaśnieŭski adznačaje, što jahonaja apošniaja nadzieja na toje, što «niekatoryja vybarščyki-respublikancy adumajucca i vyrašać padtrymać Niki Chejli, jakaja pradstaŭlaje bolš zdarovy kirunak partyi i maje farmat sučasnaha lidara».
Ale navat kali Tramp pieramoža, adznačaje palityk, jaho ŭłada, jak i ŭ pieršy termin, budzie abmiežavanaja sistemaj strymak i supraćvahaŭ.
«Tramp nie razumieje i nie šanuje NATA»
U časy svajho prezidenctva Donald Tramp zajaŭlaŭ, što NATA «skamianiełaja i sastarełaja arhanizacyja, jakaja maje mnostva prablem». Ciapier jon zajaŭlaje, što «zakliča» Rasiju «zrabić usio, što jana zachoča», z krainami NATA, jakija vyłučajuć mienš za 2% VUP na svaju abaronu.
Na dumku Kvaśnieŭskaha, «Tramp prosta nie razumieje i nie šanuje Atłantyčny pakt. <…> Stajać u baku ad NATA nie maje sensu dla ZŠA, pakolki NATA było stvorana ŭ 1949 hodzie jak instrumient, jaki daŭ Złučanym Štatam daminujučaje stanovišča ŭ jeŭraatłantyčnaj zonie. I tak zastajecca dahetul. Kandydat u prezidenty i były amierykanski prezident pavinien heta viedać, jon pavinien razumieć stratehičnyja intaresy ZŠA.
Kali rola Amieryki ŭ NATA asłabnie ci navat kali ZŠA vyjduć z NATA, heta budzie hieastratehičnaja źmiena, paraŭnalnaja z raspadam Savieckaha Sajuza ŭ 1991 hodzie».
U vypadku pasłableńnia transatłantyčnych suviaziaŭ, viartańnia amierykanskaha izalacyjanizmu ŭ toj ci inšaj formie, Jeŭropie daviadziecca istotna bolš vydatkoŭvać na vytvorčaść uzbrajeńnia, zasiarodzicca na stvareńni jeŭrapiejskich sił chutkaha reahavańnia, palapšeńni kaardynacyi i, mahčyma, navat stvareńni ahulnaha jeŭrapiejskaha vojska.
Ale takija źmieny zojmuć hady. U karotkaterminovaj pierśpiektyvie mała što možna zrabić, ale ŭ siarednieterminovaj i doŭhaterminovaj pierśpiektyvie heta nieabchodna.
Što budzie, kali ZŠA spyniać dapamohu Ukrainie
Alaksandr Kvaśnieŭski ličyć adzinaj realnaj harantyjaj biaśpieki dla Ukrainy jaje siabroŭstva ŭ NATA. Ale heta pavinna adbycca paśla zaviaršeńnia vajny z Rasijaj.
Kali padčas vajny amierykancy spyniać abo značna skarociać dapamohu Ukrainie, to, na dumku Kvaśnieŭskaha, zastaniecca dva varyjanty:
«Pa-pieršaje, Jeŭropa voźmie na siabie hetyja niavykananyja amierykanskija abiacańni, heta značyć pačnie płacić bolš, čym płacić siońnia, za padtrymku bajazdolnaści Ukrainy i isnavańnie dziaržavy ŭ cełym.
A druhoje — kali my hetaha nie zrobim, Pucin zachopić Ukrainu, pasadzić u Kijevie prarasijski ŭrad, pačniecca palavańnie na ŭkrainskich «fašystaŭ ci nacystaŭ», jak jon nazyvaje abaroncaŭ krainy, i my budziem mieć jašče bolšuju trahiedyju, čym siońnia».
Na dumku palityka, padmacavany pieramohaj nad Ukrainaj, Pucin praciahnie napady na susiednija krainy z metaj uznaŭleńnia Savieckaj impieryi.
«Pra našu častku Jeŭropy jon padumaje tolki na nastupnym etapie», — ličyć polski palityk.
«Nadyšli časy, kali lohkaść biaśpiečnaha isnavańnia była parušanaja. Ja nie kažu, što jaje ŭ nas adniali zusim, ale jana była parušanaja surjozna», — zaŭvažaje były prezident Polščy.
U kancy intervju były prezident Polščy zaznačyŭ, što jon spadziajecca, što Jeŭropa saśpieje da taho, kab pakłapacicca pra svaju biaśpieku.
Čytajcie jašče:
Baćka eks-prezidenta Polščy Kvaśnieŭskaha byŭ dyrektaram biełaruskaj škoły
Kvaśnieŭski: Paśla Ukrainy Pucin choča zachapić Biełaruś, Kazachstan i Łatviju
