«Kali b vy da mianie pryjšli raniej, ja b nie pryznaŭsia da baćki». Jak syny dramaturha Alachnoviča viartalisia da karanioŭ
Žurnalist Dźmitryj Hurnievič raskazaŭ u siabie ŭ fejsbuku historyju synoŭ viadomaha biełaruskaha dramaturha Franciška Alachnoviča. Hety čałaviek mała taho, što sam pražyŭ vielmi trahičnaje žyćcio, dyk i paśla śmierci jahonym naščadkam doŭha davodziłasia chavać navat sam fakt svajho svajactva ź im. Ale ŭrešcie ŭsio stała na svaje miescy.
Kazimir i Jury Alachnovičy ŭ 2005 hodzie
Paŭhoda tamu ja rabiŭ hutarku z praŭnučkaj Franciška Alachnoviča. Jana tady raskazała sumnuju historyju, što navat jaje dzied z bratam, to-bok syny «baćki biełaruskaj dramaturhii» (jamu siońnia 140 hod) nie viedali nasamreč, kim byŭ Alachnovič. Jak časta byvaje z maładymi, praŭnučka nabłytała ci nie viedała ŭsioj praŭdy. A praŭda jašče bolš dramatyčnaja, čym prostaje niaviedańnie.
Historyk z Hdańska, biełaruska Alena Hłahoŭskaja, viedaje pra heta bolš detalaŭ. Mienavita jana 20 hod tamu adšukała synoŭ Alachnoviča ŭ Polščy. Usie detali jana raskazała ŭ intervju.
Syny Alachnoviča Jurka i Kazik u dziacinstvie. 1930-ja hady
Na synoŭ Alachnoviča (starejšaha Jurku i mienšaha Kazika) Hłahoŭskaja vyjšła vypadkova ŭ 2003 hodzie. Jana źviarnuła ŭvahu, što knihu «U kapciuroch HPU» (pra źniavoleńnie ŭ HUŁAHu) Alachnovič pryśviaciŭ vilenčuku Adolfu Narkieviču.
U Hdańsku, dzie žyvie Hłahoŭskaja, pracavaŭ tady prafiesar Alhierd Narkievič. Jana pazvaniła i spytała, ci Adolf Narkievič maje niešta supolnaje ź im i ci viedaje, chto taki Alachnovič? «Tak, heta moj baćka, Alachnovič byŭ jahonym siabram», — adkazaŭ doktar Narkievič. Jon byŭ znajomy z synami Franciška i daŭ joj ich numary.
Hłahoŭskaja pazvaniła starejšamu synu, i jany damovilisia ab sustrečy. Jurka skazaŭ tak: «Kali b vy da mianie pryjšli raniej, ja b nie pryznaŭsia da baćki».
Šmat hadoŭ Jury Alachnovič chavaŭ praŭdu pra svajho baćku, bo ŭ kamunistyčnaj Polščy heta mahło b kiepska skončycca. Jon raskazaŭ Hłahoŭskaj, jak jamu ŭ 1990 hodzie pazvaniła dačka, jakaja pabačyła ŭ kniharni knihu «niejkaha Franciška Alachnoviča». Jana spytała baćku, ci heta nie svajak jaki. Jurka Alachnovič tady adkazaŭ, što jon nie viedaje takoha čałavieka. Heta byŭ nie pusty strach, u jaho byli surjoznyja padstavy.
Paśla vajny Jurka pracavaŭ na sudnavierfi. Kab nie pryciahvać da siabie ŭvahi, jon ustupiŭ u šerahi kampartyi, vystupaŭ na mitynhach, prapahandavaŭ kamunizm. Kaniečnie, jon nie byŭ kamunistam, ale viedaŭ, što tolki tak moža vyžyć.
Adnojčy Juryja Alachnoviča vyklikali ŭ vajavodski kamitet partyi i pakazali dźvie jahonyja bijahrafii. Adnu, jakuju napisaŭ jon sam, što jon z rabočaj siamji, i inšuju, jak skazali, — «sapraŭdnuju».
«Jon raskazvaŭ, što kali pabačyŭ sapraŭdnuju, to ŭ jaho ziamla ŭciakła z-pad noh. Pieršy skaz: «Ježy Alachnovič — syn biełaruskaha nacyjanalista Franciška Alachnoviča». Dalej jon užo ničoha nie bačyŭ, u jaho zatreślisia nohi. Jamu pašancavała, jaho prosta vyhnali z partyi. A mahło być pa-roznamu, heta ž jašče było pry Stalinu», — tłumačyć historyk.
Usie hady kamunistyčnaj ułady ŭ Polščy syn Franciška Alachnoviča nie pryznavaŭsia nie tolki ŭ suviazi z baćkam, ale i ŭ biełaruskaści. Usio źmianiłasia tolki na pačatku 2000-ch, kali jaho znajšła Hłahoŭskaja.
U vyniku Jurka Alachnovič staŭ aktyŭnym siabram biełaruskaha tavarystva «Chatka» ŭ Hdańsku. Kali ŭ 2005 hodzie ŭ Minsku vyjšaŭ zbornik baćkavych tvoraŭ, to syny zamovili pa 10 asobnikaŭ, kab kožnamu ŭ siamji dastałosia. Alena Hłahoŭskaja kaža, što trymaje suviaź z usioj siamjoj Alachnoviča, i bolšaść svajakoŭ zachaplajucca prodkam.
Starejšy syn Alachnoviča Jury maryŭ, što padčas ramontu svajho doma zrobić vyjavu «Pahoni» ŭ mury doma. Ale nie paśpieŭ, pamior. Ale na pachavańni «Pahonia» vidnieła na jahonym pinžaku.
