Niebiaśpiečny pieršy śnieh i hałalodzica. Jak zaścierahčysia ad padzieńniaŭ i traŭm
Zima sioleta paradavała pieršym śnieham u druhoj pałovie listapada. A ź jaje nadychodam dadałosia raboty ŭ traŭmatołahaŭ. Pavodle ich pryznańnia, pacyjentaŭ z vypadzieńniem śniehu i hałalodam stanovicca ŭdvaja, a to i ŭtraja bolš. I vinoj tamu naša nieaściarožnaść: za leta my advykli ad «zimovaj» płaŭnaj chady. A taksama našy paśpiešlivaść i nieadpaviedny abutak — mienavita jany najčaściej stanoviacca pryčynami traŭmaŭ. Pra asnoŭnyja praviły biaśpieki na vulicy (i padčas vybaru abutku), jakija dapamohuć nie trapić na balničny łožak, a taksama — jak navučycca pravilna padać i ŭstavać, raskazali «Źviaździe» śpiecyjalisty.
infograd.by
Pavyšeńnie kolkaści traŭmaŭ źviazana jak z hałalodam, tak i sa skaračeńniem śvietłavoha dnia, z paharšeńniem stanu darožnaha pakryćcia. Z pačatku hetaha hoda da traŭmatołahaŭ źviarnułasia bolš za 26 tysiač biełarusaŭ, ź ich bolš za 4 tysiačy dziaciej. Kala 2,7 tysiačy čałaviek pryjšłosia špitalizavać, u tym liku amal 250 dziaciej.
— Z nastupleńniem zimy, z vypadzieńniem pieršaha śniehu raboty ŭ nas pavialičvajecca ŭ 2-3 razy, kolkaść pastupleńniaŭ rezka ŭzrastaje, i adbyvajecca heta, kali sutačny pierapad tempieratur składaje da 10 hradusaŭ, asabliva, kali źjaŭlajecca hałalod, — dzielicca doktar-traŭmatołah-artapied, małodšy navukovy supracoŭnik łabaratoryi traŭmatałohii darosłaha ŭzrostu RNPC traŭmatałohii i artapiedyi Andrej Bakanoŭski.
Što važna ŭličvać, kab nie atrymać pierałom?
Źnizić traŭmatyzm dapamahaje pravilna padabrany abutak. Jon musić być na płoskaj padešvie (lepš miakkaj — humavaj), idealna, kali jana ryflenaja. Abcas pavinien być nizkim kvadratnym.
Zimoj lepš krychu pamianiać chadu, jana musić być maksimalna płaŭnaj. Iści varta nie pramym šyrokim krokam, a byccam by ślizhać nahami. Pamiatajcie, što čym mienšy krok, tym mienšaja ryzyka atrymać surjoznuju traŭmu. I ŭvohule zimoj lepš nie śpiašacca: nie biehčy na śviatłafor ci za aŭtobusam, bo mienavita takija dziejańni časta pryvodziać na balničny łožak.
Uvažliva varta chadzić pablizu vyšynnych budynkaŭ, bo mahčymaje padzieńnie ledziašoŭ. Taksama varta pravilna padbirać sumku i rečy, jakija vy niesiacie. Zimoj sumki lepš nie nasić na plačy, bo heta zrušvaje centr raŭnavahi.
Jak pravilna padać?
Padać lepš za ŭsio na bok, zhrupavaŭšysia. Nielha pryziamlacca na vyciahnutyja pramyja ruki. Nohi lepš krychu sahnuć, myšcy napružyć. Tady paškodžańni padčas padzieńnia buduć minimalnymi.
Kali ŭpali, važna adrazu nie ŭskokvać, a vyznačycca, što balić. Kali paškodžana naha, nie varta na jaje nastupać, štości ŭpraŭlać ci ruchać. Treba paklikać na dapamohu ci samastojna patelefanavać u «chutkuju». Kali bačycie, što paškodžańnie krytyčnaje, to adrazu vyklikajcie daktaroŭ i pastarajciesia nałažyć imabilizacyju z taho, što jość pad rukoj — pałka ci doška.
Kali vy źbirajeciesia dabiracca da miedustanovy samastojna, nie treba jechać u bližejšuju balnicu, bo nie ŭsie jany majuć traŭmapunkt. Varta taksama patelefanavać pa numary 103, i tam saryjentujuć, kudy varta źviartacca i dzie z vašaj traŭmaj akažuć maksimalna śpiecyjalizavanuju miedycynskuju dapamohu.
Ludziam pažyłoha ŭzrostu ŭ dni hałalodu lepš nie vychodzić na vulicu, bo navat minimalnaje padzieńnie niaredka stanovicca pryčynaj mocnaj traŭmy, jakaja istotna źmianiaje žyćcio. Takoha ž praviła varta prytrymlivacca i paśla ŭžyvańnia ałkaholu. Z-za rassłablenaha stanu padzieńni niaredka zakančvajucca surjoznymi traŭmami.
Niebiaśpiečnyja «vatruški»
Źviarnuli ŭvahu miedyki i na ciubinhi. U apošnija hady katańnie na ich stała nadzvyčaj papularnym. Tym časam jano niebiaśpiečnaje, traŭmy viaduć navat da straty zdaroŭja i invalidnaści. Tolki z pačatku hetaj zimy ŭ adnu miedustanovu — RNPC nieŭrałohii i niejrachirurhii — źviarnułasia ŭžo 13 dziaciej paśla katańnia na ciubinhach. Štohod niekalki małych atrymlivajuć ciažkija čerapna-mazhavyja traŭmy, i nie ŭsie ź ich całkam papraŭlajucca.
— Ciubinhi našmat bolš niebiaśpiečnyja za sanki. Na sankach možna zatarmazić, a na ciubinhu chutkaść našmat vyšejšaja, i kiravać im amal niemahčyma. Akramia taho, katańnie časta adbyvajecca na stychijnych horkach. I pobač abaviazkova budzie adzinokaje dreva, ściana ci aŭtamabil, jaki prajazdžaje pa hetym prajeździe raz na hadzinu, ale jakraz tady, kali dzicia niasiecca z horki, — papiaredžvaje doktar-niejrachirurh vyšejšaj katehoryi RNPC nieŭrałohii i niejrachirurhii Jaŭhien Miraniec. — Tamu supravadžajcie dziaciej, vyvučycie miascovaść, a lepš sami adzin raz źjedźcie na ciubinhu.
