U Biełaviežskaj puščy zmahajucca z amierykanskim drevam-ahresaram. Što za jano i čym niebiaśpiečnaje?
Surjoznuju prablemu i pahrozu bijaraznastajnaści niasuć invazijnyja čužarodnyja vidy, vidy-pryšelcy abo ahresary. Ukaraniajučysia ŭ miascovaje pryrodnaje asiarodździe, jany imkliva raspaŭsiudžvajucca ŭ raślinnych supolnaściach, značna spraščajuć i źbiadniajuć ich, vyciaśniajučy abaryhiennyja raśliny. Va ŭsich na słychu ciapier baraćba z sumnikam kanadskim i barščeŭnikam Sasnoŭskaha. Ale hetym pieralik ahresiŭnych pryšelcaŭ nie vyčerpvajecca, pišuć na sajcie nacyjanalnaha parka «Biełaviežskaja pušča».
Najbolš nieprymirymaja baraćba ź invaziŭnymi raślinami idzie na asabliva achoŭvajemych pryrodnych terytoryjach, jakija źjaŭlajucca etałonami naturalnych ekasistem, jakija histaryčna skłalisia, aporaj ich zachavanaści. Prytym pahrozaj mohuć być i niekatoryja drevy. Adzin z takich vidaŭ-ahresaraŭ, svojeasablivaje dreva-pustazielle — pryšelec z Paŭnočnaj Amieryki, klon amierykanski.
Na terytoryi Biełaviežskaj puščy klon amierykanski ŭpieršyniu źjaviŭsia, vierahodna, u 1930-1940-ja hady jak dekaratyŭnaja chutkarosłaja raślina. Pieršyja hierbarnyja zbory hetaha vidu na terytoryi puščy datavanyja 1948 hodam, a ŭžo ŭ 1956 hodzie Acer negundo (tak jon zaviecca na łacinie) upieršyniu adznačany pa-za štučnymi nasadžeńniami ŭ rajonie puščanskaj vioski Bieły Lasok. Heta značyć, užo tady jon pačaŭ pavoli ŭkaraniacca ŭ miascovyja raślinnyja supolnaści.
Ciapier hety čužyniec sustrakajecca na terytoryi puščy davoli časta. Raście jon hałoŭnym čynam uzdoŭž rek i sažałak, kala nasielenych punktaŭ, uvachodzić u skład padlesku roznych lasnych farmacyj, raście na vysiečkach, uźleskach i ŭzdoŭž daroh.
Niebiaśpieka klona amierykanskaha ŭ tym, što jon pry spryjalnych umovach farmuje sucelnyja zaraśniki, asabliva ŭzdoŭž rek, zamiaščajučy miascovyja vidy raślin i kustoŭ. Hety klon vałodaje vysokaj alełapatyčnaj aktyŭnaściu — aktyŭnyja rečyvy listavoha apadu klona dziejničajuć jak inhibitary rostu, dušačy raźvićcio ŭsich inšych raślin. Prytym jon vielmi aktyŭna raspaŭsiudžvajecca nasieńniem.
Adno darosłaje dreva moža ŭtvarać u hod da 500000 štuk nasieńnia, jakija majuć praktyčna 100%-uju ŭschodžaść. Pyłok klona — mahutny alerhien i ŭ viasnovy pieryjad vyklikaje mocnuju alerhiju ŭ adčuvalnych ludziej.
Heta adzin z najbolš ahresiŭnych invazijnych vidaŭ raślin fłory ŭ našaj krainie. C 2011 hoda (paŭtorna ŭ 2016 hodzie) jon uklučany ŭ pieralik vidaŭ, jakija akazvajuć škodnaje ŭździejańnie i (abo) ujaŭlajuć pahrozu bijałahičnaj raznastajnaści, žyćciu i zdaroŭju hramadzian, zabaronienyja da vyroščvańnia.
"Ocienka ekołohičieskoho sostojanija Azovskoho moria po riezultatam mnoholetnieho monitorinha morskoj sriedy FHU «Azovmorinformcientr»
Morie silno zahriaźnieno otchodami priedprijatij Mariupola (osobienno mietałłurhičieskim priedprijatijem połnoho cikła OAO Azovstal), Tahanroha i druhich promyšlennych horodov, raspołožiennych u pobieriežja.Zahriaźnienije morskich vod pribriežnoj zony vśledstvije intiensivnoj raboty portov; sbrosa niedostatočno očiŝiennych stočnych vod promyšlennych priedprijatij i choziajstvienno-bytovych stokov ot nasielonnych punktov Priazovja; eołovoho pierienosa vybrosov promyšlennych priedprijatij (v tom čiśle iz małych riek); nieorhanizovannoho stoka livnievych vod s vodosbornoj płoŝadi i abrazii bieriehov; ispolzovanije małomiernych płavsriedstv; stroitielstvo objektov raźličnoho naznačienija i t. d.Uvieličienije sudochodstva privieło k zahriaźnieniju moria i dažie k ekołohičieskim biedstvijam. V 2007 hodu v Kierčienskom prolivie v rajonie rośsijskoho porta «Kavkaz» iz-za silnoho štorma 11 nojabria zatonuło 4 sudna — suchohruzy «Volnohorsk», «Nachičievań», «Koviel», «Chadži Izmaił» (fłah Hruzii, sudovładielec i komanda turieckije). Sorvaliś s jakoriej i sieli na miel 6 sudov, połučili povrieždienija 2 tankiera («Vołhoniefť-123» i «Vołhoniefť-139»). V morie popało około 1300 tonn mazuta i około 6800 tonn siery."
nu voś i vy płavajecie na ekałahičnaj (naftavaj) bombie i plavać vam na płanietu (jak kažacie planetu) z vysokaj kałakolni