Ekanamist pra rapsavyja prajekty Łukašenki: Vyrabić usiaho možna kolki zaŭhodna, ale prablema ŭ rentabielnaści
Ekanamist Leŭ Marholin ŭ intervju internet-haziecie «Salidarnaść» na fonie pastaŭlenaj Łukašenkam padčas učarašniaha vizitu ŭ Škłoŭski rajon zadačy atrymać miljon ton uradžaju rapsu prahnazuje, ci atrymajecca hetym razam Łukašenku zrabić revalucyju ŭ sielskaj haspadarcy i zhadvaje, čym zakančvalisia raniejšyja padobnyja ekśpierymienty.
— Revalucyi, jakija pačynajucca źvierchu, jak praviła, nie paśpiachovyja, tamu što jany nie ŭličvajuć realnuju situacyju. Heta tyčycca ŭsiaho — nie tolki sielskaj haspadarki.
Całkam mahu dapuścić, što na radzimie ŭ Łukašenki, dla jakoha sielskaja haspadarka — heta pieršaje kachańnie junactva, i azimy jačmień, i raps apracoŭvajucca pa ŭsich praviłach i technałohijach. Ale ci atrymajecca takim čynam vyrašyć charčovuju prablemu? Dumaju, što nie. I voś čamu.
Usie hetyja technałohii, jakimi jany karystajucca, nie źjaŭlajucca sakretam dla inšych. Pytańnie, jak praviła, upirajecca nie ŭ technałohii, a ŭ zacikaŭlenaść. Voś kali niejkuju technałohiju prymianiaje fiermier, pryvatnaja haspadarka, jany zychodziać z pytańnia prybytkovaści, rentabielnaści hetaha prajekta, i mienavita z hetaha punktu hledžańnia jaho razhladajuć.
Nakolki ž ja razumieju z vystupu Łukašenki, tut pytańnie rentabielnaści ŭvohule nichto nie razhladaje.
Heta značyć, heta moža być paŭtoram tych samych revalucyj, jakija ŭ nas užo byli ŭ inšych halinach: i ŭ drevaapracoŭcy, i ŭ cemientnaj, i ŭ celułozna-papiarovaj pramysłovaści, i ŭ vytvorčaści małaka — kolki ŭ nas tolki ni było revalucyj. Jany łamalisia na tym, što dzieści chtości nie ŭličvaŭ rentabielnaść.
Tak, možna, napeŭna, vykarystoŭvajučy sučasnyja technałohii, damahčysia vydatnych uradžajaŭ jačmieniu i rapsu. Zychodziačy z hetych uradžajaŭ, možna zabiaśpiečyć karmami ŭsiu žyviołahadoŭlu.
Ale adrazu ŭźnikaje pytańnie: kolki heta budzie kaštavać, kolki budzie kaštavać vykanańnie technałohij, nakolki hetyja technałohii rentabielnyja ŭ Biełarusi.
Umoŭna kažučy, možna i banany ŭ Biełarusi vyroščvać, i ananasy. Ale ci budzie heta rentabielna? I nakolki budzie rentabielna dla žyviołahadoŭli vykarystańnie hetych karmoŭ? Znoŭ-taki, možna prymusić u zahadnym paradku žyviołahadoŭlu zakuplać karmy, pryhatavanyja na asnovie hetych jačmieniu i rapsu. Jakaja cana budzie ŭ vyniku na hetaje miasa? Hetaha, na žal, niama.
I heta vialikaja biada płanavaj ekanomiki, tamu što zapłanavać my možam usio što zaŭhodna, ale kali heta robicca ŭ rynkavych umovach, kali rašeńnie kančatkova i biespavarotna prymaje nie ŭłada naviersie, a sam vytvorca, jon układvaje ŭ prajekt ułasnyja hrošy. I pierš, čym ich ŭkłaści, jon staranna praličyć i acenić usie faktary. I kali budzie bačyć, što heta sapraŭdy pryniasie jamu prybytak, tolki tady jon hetyja hrošy budzie ŭkładvać.
Kali ž heta robić dziaržava, to jana čaściakom takim «drobiaziam» značeńnia nie nadaje. Mienavita tamu ja liču, što kali b praryŭ možna było ažyćciavić voś takim čynam — praz azimyja, jačmień i raps, z dapamohaj zachavańnia ŭsich technałohij, to heta b užo daŭno chto-niebudź zrabiŭ.
Absalutna ŭpeŭnieny, što arhanizavać revalucyju ŭ sielskaj haspadarcy nie atrymajecca. U lepšym vypadku možna budzie stvaryć pakazalnuju vytvorčaść, dzie heta budzie vykarystana, moža być, navat nie tolki vyroščvać hetyja kultury, ale i vyrablać kambikarmy na ich asnovie i hadavać bujnuju rahatuju žyviołu, śviniej, ale ja vielmi sumniajusia, što hetaja vytvorčaść budzie rentabielnaja.
— Łukašenka zajaviŭ, što zabieśpiačeńnie karmami i vytvorčaść miasa i małaka aznačaje, što «ŭ nas nie budzie nikoli prablem z hrašyma». Jak vy heta aceńvajecie?
— Prablem z hrašyma, moža być, i nie budzie, ale tolki ŭ tym vypadku, kali realizacyja pradukcyi budzie pravodzicca ŭ lepšych tradycyjach płanavaj haspadarki. Skažuć zakupić handlovym sietkam miasa voś hetaha vytvorcy. My ž bačym: u nas pradajuć rasijskaje miasa, i marmurovuju jałavičynu, i ŭsio što chočaš, ale tam ceny takija, što ich mohuć sabie dazvolić tolki samyja bahatyja ludzi.
Kab nie atrymałasia i z našym miasam anałahičnaja karcina. Moža być, jano sapraŭdy budzie supier-pupier, ale ž pytańnie ŭ canie.
