«Supracoŭnik dastaŭ z kišeni stos bčb-nalepak — lapiŭ na mianie i viesialiŭsia». Jak składvajecca los biełarusaŭ-padpisantaŭ ekstremisckich kanałaŭ z pakajalnych videa?
Supracoŭniki milicyi praciahvajuć vykładvać u svaje kanały pakajalnyja videa, dzie ludzi pryznajucca ŭ tym, što byli padpisanyja na ekstremisckija kanały i abiacajuć bolš tak nie rabić, choć sama pa sabie padpiska na lubyja krynicy infarmacyi nie źjaŭlajecca pravaparušeńniem i tym bolš złačynstvam. Daviedalisia, jak składvaŭsia los ludziej, jakich prymušali zapisacca ŭ takich rolikach.
Aleś Sivakoŭ razam z žonkaj pracuje ŭ Polščy. U kastryčniku jon pryjechaŭ u Homiel na paru tydniaŭ, kab u tym liku adśviatkavać dzień narodzinaŭ maci — na nastupny dzień jaho zaprasili na razmovu ŭ KDB, a praź niekalki dzion na kvateru, dzie žyła jaho dačka Safija-Stefanija, pryjšli ź pieratrusam.
«Supracoŭnikaŭ KDB cikaviła, ci maju ja dačynieńnie da pryznanych ekstremisckimi telehram-kanałaŭ, ja raspavioŭ, što nie. My pahutyrali hadziny try, i mianie adpuścili. Uvohule, ja ž viedaŭ, što jedu ŭ Biełaruś, tamu ŭ mianie navat padpisak nie było ŭ telehramie, jakija mahli b vyklikać pytańni».
Z pastanovaj na pieratrus pryjšli ŭžo amapaŭcy. Pry hetym, raskazvaje Aleś, ich uznačalvaŭ pradstaŭnik HUBAZiKa ź Minska.
«U nas z dačkoj telefony nie byli zabłakavanyja, bo ničoha tam nie było. Ale nas prymusili źniacca ŭ pakajalnym videa — skazać, što my byli padpisanyja na ekstremisckija telehram-kanały. Ja pajšoŭ na heta, bo abiacali, što nie buduć čapać dačku. A dačka, bo joj pahražali: buduć bić».
Dla rolika na baćku i dačku nalapili bieł-čyrvona-biełyja nalepki.
«U supracoŭnika ź Minska z saboj byŭ ceły stos takich, jon dastaŭ ich z kišeni. Ja sprabavaŭ adlapić nalepku, a jon lapiŭ na mianie znoŭ i kazaŭ: «Treba, kab było ź joj». Dla ich heta prykolna: «kamandzirovačny» lapiŭ nalepki i viesialiŭsia».
Nie znajšoŭšy ŭ siamji ničoha ŭ telefonach, Alesia Sivakova asudzili na 7 sutak aryštu pa artykule 24.3 KoAP (niepadparadkavańnie zakonnym patrabavańniam supracoŭnikaŭ milicyi). Nibyta Sivakovy doŭha adkryvali amapaŭcam dźviery i admaŭlalisia prajści ŭ słužbovaje aŭto paśla. Sud nad dačkoj pa tym ža artykule pieranieśli na paru dzion — blizkija skarystalisia hetym i dapamahli joj vyjechać z krainy.
U jakaści «žartaŭ» dla videa nalepki lapili jak na adzieńnie, tak i na łob, inšyja častki cieła.
Padobnaja historyja zdaryłasia ź siamjoj ź Minska. Da muža i žonki pryjšli ź pieratrusam, a ŭ vyniku svaje sutki jany atrymali za «niepadparadkavańnie» (ich imia my nie nazyvajem pa prośbie svajakoŭ).
«Jak my zrazumieli, da ich zavitali płanava ci ŭ metach prafiłaktyki, bo jany prosta časam pierapisvalisia z susiedziami ŭ rajonnym čacie, ale tam ničoha kryminalnaha nie było. Ciapier jany jašče dasiedžvajuć prysudžanyja 13 sutak», — raskazali blizkija pary.
Dyzajnierka z Homiela Hanna raskazvaje, što pieršapačatkova zabrali jaje muža — za repost z ekstremisckaha kanała. Sama jana prosta była padpisanaja na roznyja naviny, jaje prymusili zapisać videa, dzie jana pryznajecca ŭ hetym, ale nie zatrymlivali.
«U mianie niepaŭnahadovaje dzicia, a muža zabrali raniej», — kamientuje Hanna.
Jašče adzin surazmoŭca Alaksandr raspavioŭ, što jaho zatrymali naŭprost na pracy. Pad pahrozami jon addaŭ milicyjanieram svoj telefon, tam znajšli padpisku na papularnaje ŚMI, pryznanaje ekstremisckim. Ale, pa słovach chłopca, razam ź im u RUUS byli tyja, u kaho nie było nijakich padpisak i tym bolš repostaŭ, i supracoŭniki na miescy padpisvali čałavieka na «destruktyŭny» telehram-kanał, repościli paviedamleńnie i paśla rabili skrynšot.
«Nieviadoma, pa jakoj pryčynie prychodziać da peŭnaha čałavieka. Ale, dumaju, kali ty choć niejak niedzie śviaciŭsia, aktyŭničaŭ, to ŭ hrupie ryzyki», — razvažaje mužčyna.
Častku zatrymanych asudzili pa artykule 19.11 KaAP (raspaŭsiud, vyrab, zachoŭvańnie, pieravozka infarmacyjnaj pradukcyi, što źmiaščaje zakliki da ekstremisckaj dziejnaści ci prapahanduje takuju dziejnaść). Alaksandru pašancavała bolš — sud pieranieśli, skazali čakać pozvu. Chłopiec vyrašyŭ źjechać z krainy.
«Biełsat» — ekstremisckaje farmiravańnie. Što heta značyć dla ich aŭdytoryi?
