Jak Interpał — arhanizacyja, što spryjaje pravasudździu — stała dapamahać tatalitarnym režymam
Niekali hetaje palicejskaje ahienctva dapamahała šukać źnikłych złačyncaŭ. Ale niadaŭna ŭ jaho śpisie dla mižnarodnaha vyšuku źjavilisia ŭciekačy i dysidenty.
Fota depositphotos.com.
Mižnarodnaje palicejskaje ahienctva Interpał było zasnavanaje ŭ 1923 hodzie. Novaja arhanizacyja pavinna była nie dać mahčymaści ludziam paśla złačynstva ŭ adnoj krainie biespakarana pierajazdžać u inšuju.
U 1938 hodzie nacysty dałučyli da Hiermanii Aŭstryju, dzie raźmiaščałasia štab-kvatera Interpała, i pieranieśli arhanizacyju ŭ Bierlin. Bolšaść krain vyjšli z ahienctva, i jano pierastała mieć mižnarodny status da kanca vajny.
Na žal, heta byŭ daloka nie apošni vypadak, kali tatalitarnyja režymy vykarystoŭvali Interpał u svaich metach, piša Guardian.
Zaraz u Interpał uvachodziać 194 krainy. Jany dapamahajuć adna adnoj u vyšuku vajennych złačyncaŭ, narkabaronaŭ i tych, chto dziesiacihodździami źbiahaje ad pravasudździa. Arhanizacyja vydaje paviedamleńni nakont asob, što znachodziacca ŭ vyšuku ŭ krainach-čalcach Interpała, i hetaja infarmacyja raspaŭsiudžvajecca ŭ sistemie ahienctva.
Samy viadomy typ paviedamleńniaŭ Interpała — čyrvonyja, kožny hod jany dapamahajuć znachodzić tysiačy ludziej. Siarod złačyncaŭ, dziela vyšuku jakich vydavali čyrvonyja paviedamleńni, byli Usama bin Ładen i Saadzi Kadafi, syn Muamara Kadafi.
U apošni čas kolkaść takich paviedamleńniaŭ vyrasła amal u 10 razoŭ — ad 1200 u 2000 hodzie da amal 12 000 u minułym hodzie. Takomu rostu spryjaje raspaŭsiudžvańnie teraryzmu i hłabalizacyja — złačyncam stała praściej pieramiaščacca pa ŭsio bolš uzajemaźviazanym śviecie.
Interpał jak instrumient tatalitaryzmu
Ekśpierty ličać, što raście kolkaść vypadkaŭ, kali krainy-čalcy arhanizacyi vykarystoŭvajuć Interpał u metach nabyćcia palityčnaha kapitału ci pomsty apanientam aŭtarytarnych režymaŭ.
Jany žadajuć pieradać hroznaje paviedamleńnie: vy možacie pakinuć svaju krainu, ale vam usio roŭna pahražaje pakarańnie.
Niadaŭna ŭ takuju situacyju trapiŭ biełarus Makaryj Małachoŭski. 27-hadovy chłopiec, što žyvie ŭ Polščy niekalki miesiacaŭ, byŭ zatrymany 12 vieraśnia ŭ horadzie Piasečna jakraz u suviazi z čyrvonym paviedamleńniem Interpała.
Biełaruskija pravaachoŭniki ŭzbudzili suprać Małachoŭskaha kryminalnuju spravu pa abvinavačvańni ŭ «hvałcie ci pahrozie hvałtu» da siłavika, praz što i było vydadzienaje čyrvonaje paviedamleńnie. Adnak biełarus pravioŭ u polskaj turmie tolki adnu noč, paśla čaho byŭ vypuščany.
Ministr unutranych spraŭ Polščy Maryjuš Kamiński nazvaŭ vypadak Małachoŭskaha vynikam čarhovaj sproby palityčnaha vykarystańnia čyrvonaj noty Interpała.
Hiensiek Interpała Jurhien Štok pryznaje, što nie ŭsie čyrvonyja paviedamleńni majuć abhruntavany charaktar. Jon śćviardžaje, što krainy daloka nie zaŭsiody paviedamlajuć u Interpał pra atrymany tym ci inšym čałaviekam status uciekača, čym častkova možna patłumačyć pamyłkovyja čyrvonyja paviedamleńni.
Taksama Štok padkreślivaje, što kolkaść nieabhruntavanych paviedamleńniaŭ vielmi maleńkaja. Jon nazyvaje ličbu ŭ 5%, adnak navat jana moža vyklikać sotni nieapraŭdanych aryštaŭ kožny hod.
Padčas pracy Štoka na čale Interpała ahienctva ŭzmacniła svoj nahladny orhan — kamisiju pa kantrolu za fajłami Interpała, što razhladaje apielacyi na dziejnaść ahienctva i moža vydalać čyrvonyja paviedamleńni.
Interpał pačaŭ publikavać bolš infarmacyi pra vyniki skarhaŭ. Jak kaža Štok, ciapier pierad tym, jak paviedamleńni ab vyšuku publikujucca, ich razhladaje kamanda ekśpiertaŭ. Krytyki pryvitali źmieny, adnak niekatoryja ź ich miarkujuć, što Interpału jašče jość nad čym pracavać.
«Vy chacieli, kab tam adny durni pracavali?» Jak biełaruskija siłaviki sprabujuć padmanuć Interpał
Ułady ŭnieśli ŭ śpis Interpała zasnavalnicu dziciačaha chośpisa ŭ Hrodnie
«Skazali, što ŭ Jeŭrasajuz mnie lepš nie pryjazdžać». Błohier, jakoha zatrymali ŭ aeraporcie Bracisłavy, raskazaŭ, čamu heta adbyłosia
