Jak biełaruskija pratesty źmianili losy akcioraŭ i śpievakoŭ
Anžalika Ahurbaš
Jašče 3 lipienia 2020 hoda Anžalika Ahurbaš pryjazdžała ŭ Minsk z Maskvy, dzie žyvie apošnija 20 hadoŭ i vystupała la steły na kancercie, pryśviečanym Dniu niezaležnaści. Ničoha dziŭnaha: raniej Anžalika pradstaŭlała Biełaruś na «Jeŭrabačańni», była viadučaj «Słavianskaha bazaru». Łukašenka navat vyłučaŭ joj učastak u Drazdach.
Ale ŭ pačatku žniŭnia 2020-ha, jašče da vybaraŭ, Ahurbaš padtrymała Śviatłanu Cichanoŭskuju. A ŭ vieraśni asudziła hvałt siłavikoŭ i zajaviła, što Alaksandr Łukašenka pavinien źmirycca z tym, što prajhraŭ vybary, «paprasić prabačeńnia pierad ludźmi i syści».
Jana pierapieła svaju pieśniu «Naŭzdahon», jakuju vykonvała jašče ŭ 1990-ja hady (kampazicyja pryśviečana hierbu «Pahonia») — klip na YouTube ŭžo sabraŭ 1,5 miljona prahladaŭ. U Maskvie śpiavačka chadziła na akcyi salidarnaści ŭ Biełarusi, jaje navat zatrymlivali.
Niadaŭna Hienprakuratura zaviała na jaje kryminalnuju spravu za źniavahu Łukašenki. Ale Anžalika — hramadzianka Rasii, jakaja nie vydaje svaich. Ahurbaš źviarnułasia da Pucina z prośbaj ab dapamozie Biełarusi, apošnim časam usio čaściej vystupaje z palityčnymi zajavami.
Ivan Trus
Ivan Trus — akcior, jaki ŭ litaralnym sensie słova zrabiŭ siabie sam. U siaredzinie 2010-ch jon źjechaŭ ź Minska ŭ Mahiloŭ u statusie adnaho ź dziasiatkaŭ staličnych akcioraŭ, nie nadta zapatrabavanych i paśpiachovych. U interju pryznavaŭsia, što złoŭžyvaŭ ałkaholem. Praź niekalki hadoŭ jon viarnuŭsia ŭ Minsk u statusie teatralnaj zorki.
Trus syhraŭ hałoŭnuju rolu ŭ filmie «Avanciury Pranciša Vyrviča». Ale stužka pa ramanie Ludmiły Rubleŭskaj, pryśviečanaja padziejam XVIII stahodździa, tak i nie vyjšła na šyrokija ekrany, adbyŭsia tolki pieradpakaz dla presy.
Adnačasova Ivan atrymaŭ zaprašeńnie ŭ Kupałaŭski teatr, i za dva siezony bliskuča syhraŭ niekalki hałoŭnych rolaŭ u śpiektaklach Mikałaja Pinihina i jaho vučniaŭ. Paśla žnivieńskich padziej akcior syšoŭ z teatra i razam ź siamjoj źjechaŭ u Sankt-Pieciarburh. Trus staŭ akcioram starejšaha ŭ Rasii Aleksandrynskaha teatra, dzie jaho roli atrymali prychilnyja vodhuki rasijskich krytykaŭ.
Razam ź Ivanam z teatra syšła i bolšaja častka trupy. Nichto ź ich nie dałučyŭsia da inšych biełaruskich kalektyvaŭ. Jany ihrajuć śpiektakli anłajn u składzie niezaležnaj trupy «Kupałaŭcy», ale amal nichto ź ich nie afišyruje svaju asnoŭnuju pracu.
Ryta Dakota
«26 dołho. No piať — jeŝie dolšie. Mirnyje ludi nie smohli bolšie tierpieť. Kto-to pod utro. Domoj nie viernułsia». Tak pačynajecca pieśnia «Uchodi», jakuju 16 žniŭnia 2020-ha apublikavała śpiavačka Ryta Dakota.
Ryta — minčanka, ale viadomaść nabyła ŭ Rasii praz udzieł u «Fabrycy zorak»: tam streliŭ jaje chit «Śpički», jaki Ryta paźniej praśpiavała pa-biełarusku.
Pieśniu «Uchodi» biełaruska pryśviaciła masavym pratestam paśla prezidenckich vybaraŭ. U klipie vykarystoŭvalisia videa, na jakich siłaviki źbivali ich udzielnikaŭ. Ryta paabiacała: usie hrošy ad spampoŭki pieśni jana adpravić paciarpiełym, što ŭrešcie i zrabiła.
Paźniej Dakota vykazvała hatoŭnaść arhanizavać biaspłatny anłajn-kancert dla minskaj «Płoščy Pieramienaŭ». Ale ŭ listapadzie 2020-ha admianiła svoj solny kancert u Minsku. Jana niepakoiłasia, što paśla prylotu ŭ Minsk moža trapić za kraty. Taksama jana patłumačyła svajo rašeńnie tym, što nie žadaje «nivodnaha rubla prynosić u kaznu režymu».
NAKA
Aktrysa Anastasija Špakoŭskaja amal 20 hadoŭ pracavała ŭ Horkaŭskim teatry. Ale najbolšuju viadomaść atrymała jak lidar muzyčnaha hurta Naka. Pieršyja pieśni śpiavała pa-rusku. Da biełaruskaj movy ŭ svajoj tvorčaści źviarnułasia ŭ 2016-m: zachacieła praśpiavać pra Čarnobyl i zrazumieła, što lepš za ŭsio heta rabić na rodnaj movie. Paźniej jana zapisała pieršy biełaruskamoŭny albom «Maja malitva».
Špakoŭskaja nikoli nie chavała svajoj hramadzianskaj pazicyi i adkryta kazała pra prablemy. Naprykład, u tym ža 2016-m kazała ŭ intervju, što jaje zarpłata ŭ teatry składaje kala 250 dalaraŭ.
U žniŭni 2020-ha Anastasija zvolniłasia z Horkaŭskaha. Svajo rašeńnie jana patłumačyła tym, što nie moža pracavać u dziaržaŭnaj struktury ŭ situacyi, kali dziaržava addaje zahady suprać ułasnaha naroda. «Byvaj, moj teatr, majo serca, majo žyćcio», — napisała jana ŭ sacyjalnych sietkach. Nieŭzabavie aktrysa źjechała va Ukrainu, pakolki niepakoiłasia za biaśpieku dziaciej.
Vosieńniu Špakoŭskaja arhanizavała ŭ Kijevie biełaruskuju anłajn-škołu. Pa jaje słovach, jurydyčna ŭstanova prymacavanaja da dźviuch pryvatnych ukrainskich škoł. U joj buduć sfarmiravanyja z 4-10 kłasy. Pradmiety, uklučanyja va ŭkrainskuju prahramu, buduć vykładacca pa-rusku, taksama jość biełaruskaja mova, litaratura i historyja. Pa zakančeńniu dzieci atrymajuć ukrainski siertyfikat dziaržaŭnaha ŭzoru.
Iskui Abalan i ajčynnaja ruskamoŭnaja estrada
Da žniŭnia 2020-ha značnaja častka ajčynnaj ruskamoŭnaj estrady była dosyć apalityčnaja i amal nie vykazvałasia na hramadskija temy. Prezidenckija vybary i nastupnyja padziei ŭsio źmianili.
Svaju pazicyju suprać hvałtu vykazali śpiavački Hanna Šarkunova, Łarysa Hrybalova i Lera Jaskievič, repier ŁSP i Bakiej, vykanaŭca Uzari, viadučy Dźmitryj Kachno, komik Dźmitryj Naryškin, kalektyŭ Akute.
Mocnym udaram stała śmierć Ramana Bandarenki. Šoŭmien Dzianis Kurjan prapanavaŭ abvieścić dzień žałoby. Iskui Abalan napisała ŭ sacsietkach: «Usio. Žyćcio abarvałasia. Kolki jašče treba achviar hetamu režymu?»
Iskui bolš nie zaprašajuć na vialikija dziaržaŭnyja kancerty. Štohod jana ładziła kancerty da dnia śviatoha Valancina. Ale sioleta jaho ŭpieršyniu daviałosia arhanizoŭvać u farmacie anłajn. «My doŭha dumali z kamandaj, ci treba niešta rabić i zaprašać vas. Ci darečy kamuści pieśnia, ci treba heta kamuści abo nie? My zrazumieli, što heta patrebna, patrebna jak pavietra. Zachoŭvać unutrany aptymizm, ciapło i radaść treba ŭ lubych umovach dla taho, kab žyć, kab dychać na poŭnyja hrudzi. Asabliva ŭ apošni hod — my bačym, jak jon uzrušyŭ usio i ŭsich», — skazała śpiavačka.
