Premjer Haici padaŭ u adstaŭku. U krainie haspadarać bandy i panuje chaos
Hetuju pasadu Anry zajmaŭ z momantu zabojstva apošniaha prezidenta krainy Žavienela Maiza ŭ 2021 hodzie.
Aryel Anry. Fota: AP Photo/Andrew Kasuku, File
Premjer-ministr Haici Aryel Anry padaŭ u adstaŭku z pasady kiraŭnika ŭrada krainy Karybskaha basiejna, piša Reuters.com
U adstaŭku jon syšoŭ paśla taho, jak rehijanalnyja lidary sustrelisia ŭ paniadziełak na susiedniaj Jamajcy, kab abmierkavać ramki palityčnaha pierachodu, jaki ZŠA zaklikali na minułym tydni «paskoryć» z dapamohaj stvareńnia Prezidenckaj rady.
Na minułym tydni ŭzbrojenyja bandy ŭziali šturmam hałoŭnuju turmu ŭ stalicy Haici Port-a-Prensie, vyzvaliŭšy bolšaść z 4 tysiač źniavolenych.
Na praciahu vychadnych sutyknieńni ŭ stalicy krainy Port-a-Prensie stali jašče bolš žorstkimi. Uzbrojenyja da zuboŭ bandyty napali na Nacyjanalny pałac (prezidenckuju rezidencyju) i z dapamohaj butelek z zapalnaj sumieśsiu padpalili častku budynka Ministerstva ŭnutranych spraŭ, piša Bi-bi-si.
Da hetaha pastajannym napadam padviarhaŭsia mižnarodny aeraport. Jaho praca pa-raniejšamu spynienaja — i jon nie moža pryniać samalot premjer-ministra krainy Aryela Anry.
Na minułym tydni kiraŭnik urada pasprabavaŭ viarnucca na radzimu, adnak jaho samalotu nie dazvolili pryziamlicca; premjer taksama nie zmoh sieści ŭ susiedniaj Daminikanskaj Respublicy. U vyniku Anry vymušany zastavacca ŭ Puerta-Ryka i nie moža trapić u krainu, jakuju jon technična ŭznačalvaje.
U liku tych, kamu ŭsio ž udałosia praniknuć na terytoryju hetaj harotnaj dziaržavy, była hrupa vajskoŭcaŭ ZŠA.
Atrymaŭšy zapyt Dziaržaŭnaha departamienta, Pientahon zajaviŭ, što pravodzić u Haici apieracyju pa «ŭzmacnieńni biaśpieki» amierykanskaj ambasady ŭ Port-a-Prensie i evakuacyi supracoŭnikaŭ, bieź jakich dypłamatyčnaja misija moža abyścisia.
Nieŭzabavie paśla hetaha ES paviedamiŭ, što evakujuje z Haici ŭsich svaich dypłamataŭ na fonie ŭspyški hvałtu i samaha hłybokaha humanitarnaha kryzisu paśla razburalnaha ziemlatrusu 2010 hoda.
Adnak miljony haiciancaŭ nikudy evakujavacca nie mohuć. Jany vymušanyja zastavacca ŭ krainie — jak by kiepska ni raźvivałasia situacyja.
Na fonie palityčnaha tupiku ŭ krainie praciahvajecca baraćba ŭzbrojenych złačynnych hrup.
U balnicy Dziaržaŭnaha ŭniviersiteta Haici ŭ centry Port-a-Prensa situacyja pa-sapraŭdnamu adčajnaja. Lekaraŭ i inšaha miedycynskaha piersanału tut nie zastałosia.
Na łožku, pobač z pacyjentami, jakija bieznadziejna čakajuć dapamohi, lažyć pamierły čałaviek. Jaho cieła zahornuta ŭ praścinu, nad im rojacca muchi. Choć u pamiaškańni staić nievynosny trupny pach, nichto nie paturbavaŭsia ab tym, kab pieranieści cieła ŭ morh, i jano chutka raskładajecca ŭ karybskaj śpiakocie.
«Daktaroŭ niama, jany ŭsie na minułym tydni źbiehli, — kaža Filipie, adzin z pacyjentaŭ, jaki paprasiŭ nie nazyvać jaho sapraŭdnaje imia. — My nie možam nikudy vyjści. Pastajanna čutnyja vybuchi i stralanina. Tak što nam treba nabracca śmiełaści i zastavacca tut, syści nielha».
Pakolki premjer-ministra ŭ Haici niama, a praca ŭrada parušanaja, praktyčna poŭnuju ŭładu nad stalicaj atrymali ŭzbrojenyja bandy.
Jany kantralujuć bolš za 80% Port-a-Prensa, i adzin z samych upłyvovych bandytaŭ Džymi Šeryźje pa mianušcy Barbiekiu znoŭ zaklikaŭ premjer-ministra padać u adstaŭku. «Kali Aryel Anry nie sydzie i mižnarodnaja supolnaść praciahnie jaho padtrymlivać, — skazaŭ Šeryźje na minułym tydni, — jany nas pryviaduć prosta da hramadzianskaj vajny, jakaja skončycca hienacydam».
Atrady palicyi, jakija značna sastupajuć bandytam pa kolkaści i nie adznačajucca vysokim maralnym ducham, nie mohuć pieraškodzić maradzioram i pahromščykam. Adzin z učastkaŭ u Port-a-Prensie byŭ spaleny, kala jaho zastajucca zharełyja palicejskija mašyny.
Adnak žycharam horada ŭsio ž davodzicca vychodzić sa svaich damoŭ, niahledziačy panavańnie chaosu i prysutnaść na vulicach uzbrojenych ludziej.
Niekalki handlaroŭ na susiednim rynku skazali Bi-bi-si, što ŭ ich prosta niama inšaha vybaru. «U mianie troje dziaciej, i ja dla ich i za mamu, i za tatu, — kaža Džaślin. — Tak što ja prosta abaviazanaja iści i handlavać. Učora pryjšli ŭzbrojenyja ludzi i skrali ŭsie našy hrošy. Mnohija handlary ŭsio stracili. Ale nielha zastavacca doma, kali treba prakarmić traich».
«Ja da śmierci bajusia, kali vychodžu na vulicu, — kaža staraja žančyna, jakaja handluje sadavinoj. — Uvieś čas dumaju, a što kali mianie zastrelać? Chto tady pakłapocicca pra maich dziaciej? U mianie niama siamji, jakaja moža dapamahčy».
***
Haici — hałoŭnyja fakty
Kraina Karybskaha basiejnu, jakaja miažuje z Daminikanskaj Respublikaj. Jaje nasielnictva składaje kala 11,5 młn čałaviek.
Terytoryja Haici — 27,8 tys. kvadratnych kiłamietraŭ. Pa pamiery jana trochi mienšaja za Bielhiju i krychu bolšaja za Hrodzienskuju vobłaść (ale na Hrodzienščynie žyvie ŭ 10 razoŭ mieniej ludziej).
Haici źjaŭlajecca samaj biednaj krainaj Amieryki, na praciahu mnohich dziesiacihodździaŭ jaje skałanała palityčnaja niestabilnaść. Dziaržavaj kiravali niekalki dyktataraŭ, tam taksama adbyłosia niekalki stychijnych biedstvaŭ.
Ziemlatrus na Haici 2010 hoda pryvioŭ da hibieli bolš za 200 tys. čałaviek i vyklikaŭ značnyja razbureńni infrastruktury krainy, mocna padarvaŭšy ekanomiku.
U 2004 hodzie ŭ Haici byli adpraŭlenyja miratvorčyja padraździaleńni AAN, jakija pavinny byli stabilizavać situacyju. Hetyja siły vyvieli ŭ 2017-m.
U lipieni 2021 hoda nieviadomyja ŭvarvalisia ŭ prezidencki dom z uzmocnienaj achovaj u Port-a-Prensie, zastrelili prezidenta Haici Žavienela Maiza i ciažka paranili jaho žonku.
Čytajcie taksama:
Bandy Haici ŭziali šturmam turmu i vyzvalili 4000 źniavolenych. Kraina pahruziłasia ŭ chaos
U stalicy Haici ŭzbrojenyja bandy napali na ŭradavyja budynki
