Ci moža Rasija anieksavać Prydniastroŭje?
Małdoŭskija i zachodnija miedyja pradkazvajuć, što źjezd deputataŭ Prydniastroŭja moža źviarnucca da Pucina z prośbaj uklučyć niepryznanuju terytoryju ŭ skład Rasii. Praanalizavali, ci vyhadny ciapier taki scenar Rasii, kolki rasijskich sałdat u Prydniastroŭi, jakija suadnosiny sił u rehijonie i ci moža być novaja vajna.
Hierb niepryznanaj «Prydniastroŭskaj małdaŭskaj respubliki (PMR)» i rasijska-prydniastroŭski vajskovy parad. Foty: Wikimedia Commons. Kałaž: «Naša Niva
Ahienctva Euronews i Instytut vyvučeńnia vajny (ISW) paviedamlajuć, što deputaty tak zvanaj «Prydniastroŭskaj małdoŭskaj respubliki (PMR)» u chutkim časie zładziać źjezd, na jakim mohuć aficyjna paprasić Pucina «abaranić» ich ad Małdovy i ŭklučyć u skład Rasii.
«Prarasijski rehijon, jaki adkałoŭsia ad Małdovy, padčas deputackaha źjezdu 28 lutaha moža zapatrabavać arhanizavać refierendum pa dałučeńni Prydniastroŭja da Rasii. Padstavaj dla takoha zakliku mahła b stać mierkavanaja nieabchodnaść «abaranić» rasijan i inšych žycharoŭ Prydniastroŭja ad pahroz z boku Małdovy ci NATA», — piša ISW.
Pra mahčymaść anieksii Prydniastroŭja taksama zajavili i małdoŭskija miedyja sa spasyłkaj na pradstaŭnika prydniastroŭskaj apazicyi Hienadzia Čorby. Toj miarkuje, što na źjeździe pavinna być ahučanaja prośba ad imia hramadzian «PMR» pryniać ich u skład Rasija, a Pucin nibyta abvieścić pra hetuju prośbu ŭ svaim zvarocie da Fiederalnaha Schodu 29 lutaha i prymie rašeńnie jaje zadavolić.
Sam źjezd, jak adznačaje administracyja niepryznanaj respubliki, sapraŭdy pavinien adbycca ŭžo 28 lutaha «z-za ekanamičnaha cisku Małdovy i imaviernaj humanitarnaj katastrofy ŭ Prydniastroŭi». Namier dałučycca da Rasii pry hetym publična ahučany nie byŭ.
U adkaz na infarmacyju ab mahčymaj rasijskaj anieksii Prydniastroŭja ŭrad Małdovy aficyjna zajaviŭ, «što ŭvažliva sočyć za situacyjaj u prydniastroŭskim rehijonie i spadziajecca, što Ciraspal (stalica niepryznanaj respubliki — «NN») uśviedamlaje nastupstvy, jakija mohuć adbycca ŭ vypadku nieabdumanych krokaŭ».
Takoje ž papiaredžańnie vykazała i susiedniaja Ukraina. Ale potym ukrainskaja vyviedka paviedamiła, «što čutki pra mahčymuju anieksiju Prydniastroŭja źjaŭlajucca naŭmysnaj dezynfarmacyjaj, nakiravanaj na destabilizacyju situacyi ŭ rehijonie».
Niahledziačy na heta, my ŭsio ž vyrašyli praanalizavać, što moža adbycca, kali Rasija sapraŭdy vyrašycca na anieksiju Prydniastroŭja.
Chto macniejšy?
Pačniem z taho, što terytoryja niepryznanaha Prydniastroŭja značna mienšaja za Małdovu i nie maje vychadu da mora. Vyciahnutaść terytoryi «PMR» i raŭninny charaktar iaje miascovaści robić abaronu hetych ziemlaŭ amal nievykanalnaj zadačaj, asabliva kali niepryznanaja prarasijskaja respublika całkam akružana supiernikami Kramla — Małdovaj i Ukrainaj.
Apošniaja vajuje z Rasijaj užo dva hady i praz najaŭnaść ŭ Prydniastroŭi rasijskich sałdat trymaje pobač značny vajskovy kantynhient, kab nie być źnianacku zaśpietaj z tyła.
Armija «PMR» (pa stanie na 2024 hod) maje ad 5 da 7 tysiač vajskoŭcaŭ razam z reziervam da 80 tysiač čałaviek. Uzbrojenyja siły Małdovy, u svaju čarhu, naličvajuć 8500 čałaviek, a 67 tysiač mohuć być dadatkova vyklikany z reziervu.
U toj ža čas kolkaść rasijskich «miratvorcaŭ» u Prydniastroŭi składaje kala 1500 čałaviek. A ŭkraincy trymajuć na miažy z «PMR» ad 4 tysiač vajskoŭcaŭ.
I Małdova, i «PMR» majuć drennaje i małalikaje vajskovaje abstalavańnie (u asnoŭnym heta staryja savieckija ŭzbrajeńni i technika), adnak u Małdovie hetaja prablema moža być vyrašana bieśpierabojnymi pastaŭkami zbroi ad sajuźnikaŭ, čym łahistyčna adrezanaje ad Rasii Prydniastroŭje pachvalicca nijak nie moža (u Małdovy jość sajuzny susied — Rumynija, jakaja ŭvachodzić u NATA).
Małdova (śvietła-žoŭty) i niepryznanaja «PMR» (čyrvonyja ryski) na mapie. Fota: Wikimedia commons. Infahrafika: «Naša Niva»
Adnojčy Rasija ŭžo ratavała «PMR» ad parazy ŭ vajnie z Małdovaj, kali ŭ pačatku 1990-ych adkryta ŭmiašałasia ŭ kanflikt pamiž imi i źniščyła niekalki sotniaŭ małdoŭskich sałdat. Tady heta prymusiła Małdovu pajści na mir z Prydniastroŭjem i pahadzicca na raźmiaščeńnie tam rasijskaha vajskovaha kantynhienta, jaki Małdova dahetul nie moža adtul vyhnać.
Ale ciapier, u adroźnieńnie ad 1990-ych, u Rasii niama svabodnaha i biaśpiečnaha dostupu da Prydniastroŭja, jaki ŭ asnoŭnym zabiaśpiečvaŭsia za košt dobrych adnosin z Ukrainaj. Va ŭmovach vajny z apošniaj Rasija chacieła siłaj prabić suchaputny kalidor da Prydniastroŭja, ale pieraacaniła svaje mahčymaści i niedaacaniła moc Ukrainy, tamu płan zastaŭsia nierealizavany.
U ciapierašnich umovach u Rasii jość čatyry varyjanty, jak padtrymać niepryznanaje Prydniastroŭje na fonie mahčymaj vajny z Małdovaj.
Pieršy — zabiaśpiečyć stabilnyja pavietranyja vajskovyja pastaŭki ŭ «PMR» praz paŭdniovuju častku Ukrainy z abaviazkovaj padtrymkaj rasijskaha čarnamorskaha fłota. Adnak u Ukrainy jość sučasnyja supraćpavietranyja i supraćkarabielnyja ŭzbrajeńni, ad jakich Rasija ŭžo značna paciarpieła, straciŭšy za dva hady vajny tracinu čarnamorskaha fłota, a taksama 340 samalotaŭ i 325 viertalotaŭ.
Druhi — aficyjna pryznać Prydniastroŭje i zatym adrazu ž pryniać jaho ŭ skład Rasii (pa prykładzie maryjanietkavych «DNR» i «ŁNR») z raźlikam na toje, što Małdova, jak i ŭ minułym, moža pabajacca adkazać siłaj (što nie harantavana). Adnak heta nie vyrašyć prablemu łahistyčnaj izalacyi Prydniastroŭja i zrobić jaje zakonnaj vajskovaj cellu dla Ukrainy (Małdova moža naŭprost paprasić jaje ŭmiašacca).
Treci — pryznać Prydniastroŭje, ale nie anieksavać jaho. Samo pa sabie pryznańnie «PMR» z boku Rasii nie budzie mieć dla jaje nijakich praktyčnych vyhod, pakolki Rasija i tak faktyčna kantraluje niepryznanuju respubliku. Da vajny z Ukrainaj rasijskija čynoŭniki rehularna naviedvali Prydniastroŭje i navat ładzili tam sumiesnyja vajskovyja parady. Adzinaje, da čaho moža pryvieści pryznańnie, heta jašče bolšaje paharšeńnie adnosin z Małdovaj i ŭzmacnieńnie vajskovych pastavak joj z boku krain Zachadu.
Čaćviorty — nie pryznavać i nie anieksavać Prydniastroŭje, zachoŭvajučy ciapierašni status-kvo jak minimum da kanca vajny z Ukrainaj i tym samym abaraniajučy «PMR» ad patencyjnaj parazy. Dalejšy los Prydniastroŭja budzie zaležyć ad vynikaŭ vajny.
Tamu Rasii na ciapierašni momant niama sensu anieksavać Prydniastroŭje — bo paśla hetaha Rasija ź vialikaj dolaj vierahodnaści adrazu ž jaho stracić. Tamu adzinaje, što joj zastajecca — praciahvać vykarystoŭvać Prydniastroŭje jak instrumient cisku na Małdovu i Ukrainu, i pry hetym paźbiahać pačatku novaj vajny.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆČytajcie taksama:
Paŭdniovaja Asiecija choča ŭstupić u Sajuznuju dziaržavu
Bitva za Ukrainu — heta bitva za ŭsio Mižmorje — WSJ
Maja Sandu: Rasija choča vykarystoŭvać Małdovu hetak ža, jak i Biełaruś
Kreml raspracavaŭ płan pa padparadkavańni Małdovy, padobny da biełaruskaha scenara
