Biełaruskija party ŭ Rasii: usio nie tak chutka abo nasamreč nikoli?
Sioleta ŭ lutym Łukašenka zajaviŭ pra płany pabudavać biełaruskija party na rasijskaj Bałtycy. U červieni jon nibyta navat naviedaŭ budaŭničuju placoŭku pad Sankt-Pieciarburham. Ale budaŭnictva tam nie pačałosia dahetul, piša Dźmitryj Hurnievič na «Radyjo Svaboda».
Fota: president.gov.by
Epapieja z «biełaruskim portam» ciahniecca ŭžo treci hod. U vieraśni 2020-ha, kali ŭ biełaruskich haradach adbyvalisia pratesty suprać falsifikacyi vybaraŭ i hvałtu siłavikoŭ, Łukašenka prapanavaŭ hubiernataru Leninhradskaj vobłaści pabudavać u porcie Uść-Łuhi terminał dla biełaruskich hruzaŭ. Užo tady było zrazumieła, što zachodnija ŭrady buduć uvodzić sankcyi. Tak paźniej i stałasia. Bałtyjskija krainy zakryli svaje party dla Biełarusi.
Bolš za dva hady Łukašenka robić hučnyja zajavy pra ŭłasnyja party Biełarusi na Bałtycy. Uletku jon navat sam prainśpiektavaŭ nibyta budaŭnictva adnaho ź ich. Ale, jak śviedčać fakty, nijakaha budaŭnictva nie pačałosia dahetul.
Dva hady na razhojdvańnie
«Biełaruski port» isnuje pakul navat nie na papiery, a na vusnach palitykaŭ i čynoŭnikaŭ. Paśla zhadanaj prośby Łukašenki da leninhradskaha hubiernatara spatrebiłasia ažno vosiem miesiacaŭ, kab vykazaŭsia kiraŭnik «Rosmorriečfłota». Ale i jon nie ahučyŭ nijakaj kankretyki. U krasaviku 2021 hoda jon tolki zajaviŭ, što «spadziajecca da leta» vyznačycca ź miescam raźmiaščeńnia terminału.
Praciah historyja atrymała amal praz hod. U lutym 2022 hoda, za niekalki dzion da poŭnamaštabnaha ŭvarvańnia Rasii va Ukrainu, Łukašenka sustreŭsia ŭ Maskvie z Pucinym i zajaviŭ, što Biełaruś pabuduje pad Sankt-Pieciarburham nie prosta terminał, a ceły ŭłasny port. Kamandu pra heta addaŭ, pavodle Łukašenki, nibyta sam Pucin. «Ja jaho paprasiŭ, kab dapamahli nam rasijanie: kab nie było ciahaniny, biurakratyi. Sprava nie ŭ hrašach, hrošy na heta jość», — skazaŭ tady Łukašenka. Adkul hrošy — nieviadoma. Paviedamlajecca ab pryvatnym inviestaru. Łukašenka paabiacaŭ, što praz 1,5—2 hady ŭ Biełarusi na Bałtycy budzie nie prosta port, a cełyja party.
Praz čatyry miesiacy hubiernatar Leninhradskaj vobłaści zajaviŭ, što biełaruskija śpiecyjalisty ahledzieli ziamielnyja ŭčastki, dzie ŭ budučyni moža być pabudavany terminał dla biełaruskich hruzaŭ. Značyć, havorka nie pra port, a tym bolš nie party, jak skazaŭ Łukašenka.
Nieŭzabavie paśla hetaha telehram-kanał «Puł piervoho» paviedamiŭ, što Łukašenka ŭžo i asabista aznajomiŭsia z chodam budaŭnictva «biełaruskaha porta» padčas pracoŭnaha vizitu ŭ Sankt-Pieciarburh. Blizki da pres-słužby Łukašenki telehram-kanał apublikavaŭ navat karotkaje videa, na jakim vidać, jak jon na katary ahladaje nibyta toje samaje budaŭnictva. Ale papraŭdzie heta nijakaja nie budaŭničaja placoŭka. Heta rasijski port Bronka, jaki daŭno dziejničaje i praź jaki idzie biełaruski hruzapatok.
Raboty jašče nie pačalisia
Pavodle Łukašenki, biełaruski port stvarajecca ŭ pryharadzie Sankt-Pieciarburha Łamanosavie, na bierazie Finskaj zatoki. Ale praz dva miesiacy hetaje videa «Puła Piervoho» źniapraŭdziŭ svajoj zajavaj premjer Raman Hałoŭčanka. Jon zajaviŭ, što budaŭnictva, mahčyma, pačniecca da kanca hoda.
Da kanca hoda zastałosia niekalki dzion, a dziaržaŭnyja ŚMI niekalki apošnich miesiacaŭ ani słovam nie zhadali pra toje, što tam pačalisia abo iduć budaŭničyja raboty.
Viadučaje ŭ Rasii ŚMI ŭ halinie marskoha transpartu, infarmacyjna-analityčnaje ahienctva portnews.ru miesiac tamu paviedamiła, što «danych pra realny pačatak budaŭnictva niejkaha asobnaha terminału dla biełaruskich hruzaŭ niama». Admysłoŭcy vydańnia astudzili zapał Łukašenki, jaki płanavaŭ užo ŭ 2024 hodzie pieravałku biełaruskich hruzaŭ praz svoj port pad Picieram: «budaŭnictva i prajektavańnie terminału «z nula» zojmie hady».
Bolš za toje, Rasija sama adčuvaje deficyt mahutnaściaŭ dla pieravałki ŭłasnych minieralnych uhnajeńniaŭ. U 2021 hodzie jon dasiahaŭ 8 młn ton. A «Biełaruśkalij» u hod pradukuje da 12 młn ton. Pakul hruzapatok biełaruskaj pradukcyi pieranakiravali ŭ amal dziasiatak partoŭ Rasii. Naftapradukty ź Biełarusi iduć praź Vialiki port Sankt-Pieciarburha, a ŭhnajeńni «raskidajucca» pa partach u samych roznych marskich basiejnach. Takaja łahistyka, niahledziačy navat na asablivyja taryfy dla Biełarusi, źnižaje kankurentazdolnaść biełaruskaha ekspartu, zaznačaje portnews. ru.
Jašče adzin terminał dla biełaruskich tavaraŭ płanujuć pabudavać u porcie Murmanska, na zachodnim bierazie Kolskaj zatoki. Ale detalaŭ pra hety prajekt uvohule niama, aprača płanavanaj mahutnaści 5—7 młn ton u hod. Pra jaho nibyta damovilisia ŭ vieraśni hubiernatar Murmanskaj vobłaści i staršynia Minharvykankama, padpisaŭšy pahadnieńnie ab supracy. Ale pakul heta zajava pra namiery. Da pačatku realnaha budaŭnictva daroha jašče daŭžejšaja, čym u vypadku z portam pad Picieram.
Adnačasova Biełaruś płanuje pavialičyć pieravałku hruzaŭ praz Astrachanskuju vobłaść, kab pastaŭlać tavary ŭ Irak, Iran i Abjadnanyja Arabskija Emiraty.
U kancy kastryčnika kiraŭnik anieksavanaha Kryma Aksionaŭ prapanavaŭ Łukašenku karystacca partami paŭvostrava.
Minusy rasijskich partoŭ
Biełaruskija ŭhnajeńni ŭ rasijskich partach pierad tym, jak trapić da pakupnika, pierahružajucca ŭ tak zvanyja bih-behi. A heta niatannaja pasłuha. Jak zaŭvažaje hałoŭny redaktar partała portnews.ru Vital Čarnoŭ, u Rasii niama śpiecyjalizavanych bałkiernych terminałaŭ dla ŭhnajeńniaŭ. A tyja nieśpiecyjalizavanyja, jakija jość, i tak zahružanyja.
Łahistyka praz Murmansk mocna sastupaje šlachu praz krainy Bałtyi, pakolki hruz treba davieźci da Murmanska pa čyhuncy, a jaje prapusknaja zdolnaść mocna abmiežavanaja. A paśla tavar treba transpartavać u abychod Paŭnočnaj Jeŭropy pa paŭnočnych morach.
Transpartny kalidor Poŭnač — Poŭdzień, naprykład, praz Astrachań, taksama nie idealny i abmiežavany jak prapusknoj zdolnaściu partovaj infrastruktury, tak i iranskich čyhunak. A šlach na Daloki Uschod, pavodle Čarnova, natykajecca na vostry deficyt pravaznoj zdolnaści Uschodniaha čyhunačnaha palihona.
Ale pakul što ŭ Biełarusi jość čym kampiensavać hetyja vydatki, pakolki ceny na ŭhnajeńni ŭ śviecie vielmi vysokija, utraja bolšyja, čym letaś. Ale kolki času tak budzie praciahvacca, nichto nie moža dać harantyi. Ułasny port ci navat biełaruskija terminały ŭ Rasii mahli b vyrašyć prablemy biełaruskaha hruzapatoku. Ale nieviadoma, kali jany buduć pabudavanyja. Nieviadoma navat, kali hetaje budaŭnictva pačniecca.
