U Jeŭropie šukajuć samaje vialikaje i samaje ciažkaje hniazdo biełaha busła. Źviestki ź Biełarusi vitajucca!
Za apošnija stahodździ bieły busieł (Ciconia ciconia) paśpiachova prystasavaŭsia da hniezdavańnia pobač z čałaviekam i časta buduje svaje hniozdy na našych pabudovach. Štohod hniozdy ptuškami nadbudoŭvajucca i pavialičvajucca ŭ pamierach. Kab znajści samaje vialikaje i samaje ciažkaje hniazdo vidu (jakoje, chutčej za ŭsio, budzie i samym starym), polskija arnitołahi pravodziać konkurs z uznaharodami: 10 udzielnikaŭ, jakija dašluć danyja pra samyja vialikija i ciažkija hniozdy vidu, raźmieščanyja ŭ Jeŭropie, atrymajuć nabory kaštoŭnych knih-vyznačalnikaŭ na anhlijskaj movie, paviedamlaje resurs «Ptuški štodnia».
Fota Julii Jakimčyk
Dla taho, kab daviedacca masu hniazda, nie treba jaho ŭzvažvać — navukoŭcy z univiersiteta ŭ Biełastoku, Instytuta dendrałohii PAN i ŭniviersiteta va Urocłavie (Polšča) paśla ŭzvažvańnia hniozdaŭ busłoŭ padčas ich zamieny na mienšyja pa masie na tyja samyja miescy raźmiaščeńnia, stvaryli śpiecyjalny kalkulatar. Jon vyličvaje prykładnuju masu hniazda na asnovie ŭviedzienych pamieraŭ — jaho dyjamietra i vyšyni, jon dastupny dla vykarystańnia tut.
Jak biaśpiečna pamierać hniazdo busła i vyličyć jaho masu?
Dla taho, kab pamierać vyšyniu i dyjamietr hniazda, nie treba załazić da jaho z ruletkaj, bo heta moža być vielmi niebiaśpiečna i dla vymiaralščyka, i dla hniazda. Najpraściej vyličyć patrebnyja pamiery z dapamohaj pradmietaŭ viadomaj daŭžyni, jakija znachodziacca pobač z hniazdom: dachoŭki (čaściej za ŭsio 42×33 cm), cehły (25×12×6,5 sm), płatformy pad hniazdo (zvyčajna 120×120 cm), ci paraŭnańniem z samim busłom na hniaździe (jaho vyšynia prykładna 1 m).
Paśla taho, jak vyličanyja šyrynia (=dyjamietr) — u kalkulatary pa-polsku Średnica, i vyšynia — wysokośc, z dapamohaj kalkulatara na staroncy atrymlivajem masu hniazda. U vypadku, kali atrymanyja vieličyni pieravyšajuć tyja, što možna ŭvieści ŭ adpaviednyja pali kalkulatara, dašlicie tolki pamiery hniazda, biez vyličanaj masy.
Jakuju infarmacyju treba dasłać na konkurs?
Pamiery hniazda (dyjamietr i vyšyniu), a taksama jaho vyličanuju z dapamohaj kalkulatara masu razam sa zdymkam, jaki zrobleny takim čynam (razam z pradmietami viadomaj vieličyni), kab na ich asnovie možna było paćvierdzić pamiery hniazda, razam z nazvaj miascovaści, dzie znachodzicca hniazdo, dataj, kali zrobleny zdymak, imiem i proźviščam aŭtara łacinkaj, jak udzielnika konkursu, treba dasłać na adras [email protected]
Infarmacyju na konkurs čakajuć da 15 kastryčnika.
Uznaharody (nabory vyznačalnikaŭ na anhlijskaj movie) paśla padviadzieńnia vynikaŭ buduć dasłanyja na padadzieny paštovy adras 10 udzielnikam-pieramožcam, jakija dašluć nieabchodnuju infarmacyju i zdymki samych vialikich i ciažkich hniozdaŭ biełaha busła.
Konkurs źjaŭlajecca častkaj prajektu pa papularyzacyi navuki «Nie udźwigniesz, taki to ciężar! Popularyzacja kalkulatora masy gniazd bociana białego», jaki realizujecca za hrošy Ministerstva adukacyi i navuki Polščy.
Kalkulatar byŭ stvorany ŭ ramkach prajekta Life, jaki realizavała Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków «Ochrona bociana białego w dolinach rzecznych wschodniej Polski».
