U ofisie Cichanoŭskaj novaja pradstaŭnica pa pravavych pytańniach. Što pra jaje viadoma?
Z hetaha tydnia ŭ ofisie Cichanoŭskaj novaja pradstaŭnica pa pravavych pytańniach. Joj stała advakatka Śviatłana Babincava. Daviedalisia bolš pra jaje i tyja zadačy, jakimi jana budzie zajmacca. U razmovie z «Našaj Nivaj» Śviatłana zakranuła taksama pytańnie aŭdytu ofisa.
Fota: asabisty archiŭ
Juryst-haspadarnik, mieła svaju kampaniju, z 2020-ha pracavała pa palityčnych spravach
Śviatłana maje vyšejšuju ekanamičnuju i jurydyčnuju adukacyju. Pačynała jak juryst-haspadarnik u 2000 hodzie, trymała svaju kampaniju, jakaja akazvała jurydyčnyja pasłuhi. Była taksama ŭ hramadskim abjadnańni jurystaŭ-haspadarnikaŭ.
«My ŭ 2008 hodzie vykazvali svajo mierkavańnie nakont novaha zakona ab advakatury. Jon abmiarkoŭvaŭsia niekalki hod. Plusy byli ŭ tym zakonie, bo źjavilisia advakackija biuro, mahčymaść advakatam pracavać indyvidualna ŭ advakackim kabiniecie, ale ŭ toj ža čas z 2013 hoda pradstaŭlać intaresy klijentaŭ u sudach mahli tolki advakaty, a nie jurysty-licenzijaty, jak heta adbyvałasia raniej», — raskazvaje Śviatłana.
Tady jana i pierajšła ŭ advakaty ŭ sproščanym paradku.
Paśla vybaraŭ 2020-ha Śviatłana abaraniała ludziej u tym liku pa palityčnych spravach. Adnym ź jaje padabaronnych byŭ błohier Uładzimir Cyhanovič, jaki prachodziŭ pa adnoj spravie ź Siarhiejem Cichanoŭskim, Mikałajem Statkievičam i Iharam Łosikam. Cyhanoviču dali 15 hod kałonii ŭzmocnienaha režymu.
Śviatłana pakul maje licenziju, ale vyjšła ź Minskaj haradskoj kalehii advakataŭ pa ŭłasnaj inicyjatyvie, u suviazi z asabistymi abstavinami, źviazanymi ź nieabchodnaściu lačeńnia.
Da ofisa dałučyłasia ŭ tym liku praz krytyku jaho dziejańniaŭ
Kab dałučycca da ofisa Cichanoŭskaj u jaje było niekalki pryčyn.
«Viedajecie, ja nikoli nie adčuvała iluzij i razumieła, što toje, što pačało adbyvacca ŭ 2020 hodzie, uźnikła nie na pustym miescy. Zaŭsiody była katehoryja spraŭ, pa jakich pracent paśpiachovych vynikaŭ u advakataŭ vielmi nievysoki. Heta, jak praviła, spravy z udziełam dziaržaŭnych pradpryjemstvaŭ, padatkovych orhanaŭ, Upraŭleńnia spravami prezidenta.
Chacia ŭ mianie navat u hetaj katehoryi byli prykłady, jakija možna ličyć paśpiachovymi. Naprykład, miravoje pahadnieńnie z kancernam «Biełnaftachim». «Biełnaftachim» — heta ŭzrovień ministerstva. U jurystaŭ kancerna nikoli nie było davieranaści, u jakoj im by dazvalali zaklučać miravoje pahadnieńnie, ale pad kankretny sud, dzie ja pradstaŭlała intaresy klijenta ŭ pracoŭnaj sprečcy, jaho vydali», — zhadvaje Śviatłana Babincava.
«Ja doŭha zastavałasia ŭ hetaj prafiesii, bo ŭ lubym vypadku heta była intelektualnaja duel. Kali ŭ ciabie niaprostyja spravy, ty prykładaješ maksimum vysiłkaŭ, i tak raźvivaješsia. Tak, časam heta była intelektualnaja duel nie z praciŭnikam, a z sudom, ale pakul takaja situacyja zachoŭvałasia, mnie było pracavać navat cikava, — dzielicca razvahami surazmoŭca. —
Ale apošnija dva hady možna apisać karcinkaj, kali ty siadaješ hulać u šachmaty, a praciŭnik pačynaje bić ciabie doškaj. Tamu ŭ takoj abstanoŭcy dastatkova chutka vyharaješ. Bo addaješ siabie spravie, rychtuješ dokazy, u ciabie chadajnictva składzienaje pa ŭsich zakonach žanru, na troch staronkach, a tabie admaŭlajuć jaho zadavolić z adnym arhumientam «jano nieabhruntavanaje».
Druhoj pryčynaj dałučycca stała taja krytyka ofisa Cichanoŭskaj, jakuju advakat čuła — pra toje, što dziejańni, jakija hramadzianskaja supolnaść čakała ad svajho lidara, nie byli zroblenyja.
«U mianie krychu padychod inšy — ja zaŭsiody klijentam kazała: ničoha nie źmianiajecca, kali ničoha nie źmianiać. I kali jość niejkija pytańni i žadańnie pieramien, to treba nie inšym pradjaŭlać pretenzii, a spytać siabie: a ja što zrabiŭ? Kali ty ličyš, što ty možaš i ŭmieješ niešta źmianiać u svajoj prafiesii, chočaš, kab sudy stali niezaležnymi, advakaty mahli hanarycca svajoj prafiesijaj, a nie być darahimi paštaljonami, ty pavinien najpierš zrabić štości sam.
U luboha mohuć być pamyłki — krytyka dazvalaje pahladzieć na siabie zboku. Ale maja pazicyja: kali ty čahości chočaš damahčysia, nie abvinavačvać, što za ciabie heta nie zrabili inšyja», — razvažaje Śviatłana.
Čym u pieršuju čarhu budzie zajmacca novaja pradstaŭnica pa pravavych pytańniach?
Adna z zadač — heta jurydyčnaja padtrymka inicyjatyŭ, a taksama biełarusaŭ, jakija ŭ suviazi z padziejami apošnich dvuch hadoŭ byli vymušanyja pakinuć radzimu.
«U suviazi z vajnoj va Ukrainie biełarusy za miažoj ciapier sutykajucca z prablemami ŭ atrymańni viz, vidaŭ na žycharstva, dazvołu na pracu, z adkryćciom rachunkaŭ. Heta tyja prablemy, u rašeńni jakich pavinny prymać udzieł nie tolki palityki na vysokim uzroŭni, ale i jurysty Ofisa sumiesna ź jurystami krain, u jakich biełarusy ciapier apynulisia. Treba raspracoŭvać kankretnyja varyjanty, jak abaranić ad sankcyj tych, chto ad režymu paciarpieŭ. Ciapier takaja rabota viadziecca ŭ Čechii, naprykład», — kaža Babincava.
Akramia taho idzie praca nad Aktam reabilitacyi — heta dakumient ab adnaŭleńni pravoŭ niezakonna asudžanych pa palityčnych matyvach. Jon budzie adnym z dakumientaŭ, dla padrychtoŭki i abmierkavańnia jakich płanujecca stvaryć ekśpiertna-pravavuju radu.
«Heta pavinien być nie tolki dekłaratyŭny dakumient (kancept jaho ŭžo isnuje), pavinny być prapracavanyja i padzakonnyja akty, i tyja źmieny ŭ zakanadaŭstva, jakija treba ŭnieści, kab paśla taho, jak akt nabudzie moc, nie treba było dadatkova vynachodzić miechanizm. Tut nieabchodnyja śpiecyjalisty ź vielmi roznaj kampietencyjaj, — kaža Śviatłana. —
U takich stratehična važnych dla hramadstva dakumientach nie moža i nie pavinna być uličanaje mierkavańnie tolki jurystaŭ Ofisa, dla hetaha i patrebnaja rada — dla taho, kab u dyskusii pryjści da taho varyjantu, jaki budzie vyrašać pytańni ŭsich zacikaŭlenych hramadskich hrup».
Siarod zadač Śviatłany — dapamahać biełarusam unutry krainy i adkazvać na pytańni, jaki jany zadajuć praz čat-bot. Ciapier čaściej tudy prychodziać takija pravavyja pytańni, jak vydača i pradaŭžeńnie viz za miažoj i vajskovy abaviazak — biełarusy cikaviacca, jakija mohuć być nastupstvy admovy ad udziełu ŭ mabilizacyi.
«Akazvać dapamohu biełarusam unutry krainy možna, ale kazać pra hetyja sposaby publična — heta stavić u ryzykoŭnaje stanovišča tych, chto jaje atrymlivaje, — adznačaje pradstaŭnica ofisa. — My šmat kamu starajemsia dapamahać, i ja havorku viadu nie stolki pra hrošy».
«Aŭdyt patrebny, ale, kali ofis sam jaho apłacić, chiba heta źnimie ŭsie pytańni?»
U razmovie Śviatłana zakranuła taksama pretenzii nakont hrošaj, jakija hučać u adras Ofisa.
«Mnie i samoj da majho prychodu było niezrazumieła, dzie hrošy i čamu nie pravodzicca aŭdyt. Ciapier ja viedaju, jak na samaj spravie ŭsio ŭładkavana. Nu, pa-pieršaje, Ofis jak niekamiercyjnaja arhanizacyja padaje ŭsiu nieabchodnuju spravazdačnaść va ŭpaŭnavažanyja orhany Litvy,
— dzielicca advakat. — Druhoje — taja finansavaja dapamoha, jakaja dajecca jeŭrapiejskimi arhanizacyjami, nakiroŭvajecca naŭprost u inicyjatyvy, jakija padtrymlivajuć niezaležnyja ŚMI, adukacyju studentaŭ, siemji palitviaźniaŭ. I zadača Ofisa i maja, jak ja jaje baču, — nie tolki ŭ tym, kab pryciahvać takuju dapamohu, ale i tłumačyć, jak i dzie jaje mohuć atrymać kankretnyja ludzi i inicyjatyvy.
Fota: štab Cichanoŭskaj
Što ž tyčycca finansavaha aŭdytu, ja razumieju, što ŭsich cikaviać nie stolki spravazdačy pa vykanańni padatkovaha zakanadaŭstva, kolki toje, nakolki metava vykarystoŭvajucca atrymanyja srodki. U majoj praktycy była nie tolki praca ź biznesam, ale i ź mižnarodnymi arhanizacyjami, jakija akazvajuć finansavuju dapamohu pradpryjemstvam u halinie ŭznaŭlalnaj enierhietyki. I ja vydatna razumieju, jak rychtujucca prahramy takoha aŭdytu.
Ale ž asnoŭnaja meta — pravieści niezaležny aŭdyt? Kali ofis sam raspracuje prahramu aŭdytu i apłacić taki aŭdyt, chiba heta zdymie ŭsie pytańni? Tak što, jak juryst i jak čałaviek, jaki ličyć što dziejnaść ofisa pavinna być prazrystaj, ja miarkuju što taki aŭdyt patrebny. Tamu my zaprašajem da pracy pa hetym pytańni tych, chto hatovy stać pradstaŭnikom biełaruskaha hramadstva i ad imia hramadstva stać zakazčykam takoj pravierki».
