Ekanamist: Jość halina biełaruskaj ekanomiki, jakuju, chutčej za ŭsio, nie zakranuć sankcyi
Jak čarhovy pakiet sankcyj adabjecca na stanoviščy biełaruskich pradpryjemstvaŭ i bankaŭ — pra heta analityčny prajekt «Filin» pahavaryŭ z ekanamistam i siabram palitrady Abjadnanaj hramadzianskaj partyi Lvom Marholinym.
Da kanca hetaha tydnia Jeŭrasajuz maje namier pryniać šosty pakiet sankcyj suprać Rasii. Jak paviedamlaje ahienctva Bloomberg sa spasyłkaj na krynicy, pad sankcyi mohuć patrapić i try biełaruskija pradpryjemstvy: AAT «Biełaruśkalij», i jaho ekspartnaha padraździaleńnia — Biełaruskaj kalijnaj kampanii, a taksama naftapierapracoŭčaha zavoda «Naftan».
— Składana dakładna skazać, da jakich nastupstvaŭ heta pryviadzie, — havoryć Leŭ Marholin. — Reč u tym, što «Biełaruśkalij» i ciapier znachodzicca pad sankcyjami ZŠA, a ŭ suviazi z tym, što Litva admoviłasia pieravozić kalijnyja ŭhnajeńni i treba šukać abychodnyja šlachi, vytvorčaść na pradpryjemstvie značna zamarudziłasia, kali nie skazać spyniłasia.
Tamu kali ciapier ES uviadzie sankcyi, to heta na siońniašni momant praktyčna ničoha nie dadaść, bo šlachi vyvazu šukajucca na ŭschodnim kirunku.
Tam praściej pradavać Indyi i Kitaju, inšym krainam Azii, Afryki i Łacinskaj Amieryki, čym potym znoŭ viartać ich kruhaśvietnym padarožžam u Jeŭropu.
Tamu toje, što tyčycca «Biełaruśkalija», na moj pohlad, ničoha surjoznaha nie dadaść i nie adymie da najaŭnaha stanovišča.
Što tyčycca naftapierapracoŭki, to ŭ śviatle taho, što Jeŭrapiejski Sajuz u šostym pakiecie sankcyj źbirajecca ŭvodzić značnyja abmiežavańni na pastaŭku rasijskaj nafty i, adpaviedna, naftapraduktaŭ u ES, to dumaju, što tak ci inakš hetaja vytvorčaść taksama budzie značna abmiežavanaja.
Asnoŭnymi pakupnikami biełaruskich naftapraduktaŭ byli Ukraina i ES. Pryčym Mazyrski zavod pracavaŭ bolš na Ukrainu, a Navapołacki — na Jeŭropu.
Nie vałodaju infarmacyjaj, ci byli pastaŭki ŭ Jeŭropu z pačatku 2022 hoda. Kali ŭzajemaadnosiny ź ES jašče zastavalisia, to heta, viadoma, taksama budzie prablema, i treba budzie znoŭ-taki šukać niejkija abychodnyja šlachi dla taho, kab niekudy realizoŭvać naftapradukty, bo heta pytańnie bolš składanaje za naftu, jakuju zdabyvaje Rasija.
U papiarednim pakiecie, kali byli nakładzienyja sankcyi na pradukcyju drevaapracoŭki, na cemientnuju halinu, celułozna-papiarovuju i hetak dalej, — heta byŭ samy surjozny ŭdar, tamu što byli achoplenyja praktyčna ŭsie aryjentavanyja na ekspart haliny.
Zastałasia jašče sielskaja haspadarka, ale nie dumaju, što na hetuju halinu buduć nakładacca abmiežavańni, bo heta źviazana z mahčymym hoładam u słaba raźvitych krainach. Heta vielmi adčuvalnaja tema dla jeŭrapiejcaŭ.
Akramia taho, tut jość inšyja prablemy — z pastaŭkaj nieabchodnych nasieńnia, jadachimikataŭ, vieterynarnych srodkaŭ, bieź jakich sielskaja haspadarka moža značna asłabnuć.
— «Usie try kampanii prynosiać značny dachod režymu Alaksandra Łukašenki i raniej patrapili pad sankcyi ZŠA», — piša ahienctva Bloomberg, majučy na ŭvazie «Biełaruśkalij», Biełaruskuju kalijnuju kampaniju i «Naftan». Ci atrymajecca z dapamohaj hetych sankcyj pazbavić režym dachodaŭ?
— Dumaju, što vialikich dadatkovych prablem nie pavinna ŭźniknuć, ale, na moj pohlad, heta zroblena ŭ adnym pakiecie z RF. Cikava było b pahladzieć, ci nakładzienyja sankcyi, naprykład, na «Urałkalij», ci jany pa-raniejšamu buduć svabodna ekspartavać svaju pradukcyju.
— Čakajecca, što ŭ ramkach novaha pakieta sankcyj JEZ šerah biełaruskich bankaŭ budzie adklučany ad mižnarodnaj mižbankaŭskaj sistemy SWIFT. Da jakich nastupstvaŭ heta moža pryvieści?
— Heta moža adhuknucca bolš surjozna, tamu što na siońniašni momant jość nie tolki ekspart, ale i impart. Impart mnohich tavaraŭ, na jakija niama abmiežavańniaŭ, naprykład, miedykamienty, pradukty charčavańnia, abstalavańnie i kampanienty dla pracy biełaruskich pradpryjemstvaŭ. U ich mohuć uźniknuć prablemy z raźlikami.
Pakul pracuje choć by adzin bank, možna niejkim čynam zaryjentavać raźliki praź jaho navat tym, u kaho niama rachunkaŭ u hetym banku. Ale kali ŭsia bankaŭskaja sistema Biełarusi budzie całkam adklučanaja, heta budzie surjoznaja prablema. Treba budzie šukać mahčymaści dla raźlikaŭ.
Z ulikam taho, što RF taksama adklučanaja, i, miarkujučy pa ŭsim, ciapier da tych bankaŭ, jakija byli ŭ hetym śpisie, dadaducca jašče (u tym liku havorka idzie pra Śbierbank RF), to bajusia, što situacyja moža stać praktyčna nievyrašalnaj dla Biełarusi i Rasii.
Znojducca, viadoma, niejkija manieŭry. Nikoli nie było tak, kab nie znajšłosia varyjantu abyści hetyja abmiežavańni, ale lubyja sposaby, jak praviła, značna spryjać uzdaražańniu pradukcyi, padaŭžajuć vytvorčy cykł i hetak dalej.
— Što b vy paraili biełarusam — klijentam bankaŭ na radzimie, jakija źjechali z krainy?
— Ja tak razumieju, što tyja biełarusy, jakija apynulisia za miažoj i ŭ jakich jość srodki na rachunkach biełaruskich bankaŭ, mižnarodnyja kartki Visa i Mastercard, u vielmi składanym stanoviščy. U rasijan karty adpaviednych płaciežnych sistem nie pracujuć užo druhi miesiac.
Bajusia, što ŭ biełarusaŭ taksama jość z hetym prablemy, navat kali niama pramych zabaronaŭ, to vielmi časta zamiežnyja banki ź mierkavańniaŭ aściarožnaści sami abmiažoŭvajuć źniaćcie najaŭnych praz hetyja karty. Takaja ž prablema isnuje va Ukrainie. U mianie jość znajomyja, jakija majuć rachunki i ničoha źniać ź ich nie mohuć. Całkam mahčyma, toje ž samaje budzie ŭ inšych krainach.
Tym biełarusam, jakija pracujuć za miažoj, pryjdziecca čaściej vazić hrošy najaŭnymi na radzimu. A ŭ tych, chto zastaŭsia na PMŽ, mohuć uźniknuć prablemy, kali jany nie pracujuć, a raźličvajuć na svaje aščadžeńni i rachunki ŭ biełaruskich bankach. U dadzienaj situacyi im možna paraić znajści inšuju krynicu isnavańnia.
Prablem nie pavinna być u tych, chto vyjechaŭ jak biežaniec abo ŭładkavaŭsia ŭ ES na pracu.
