«Mianie vyklikajuć na prafiłaktyčnuju hutarku». Što heta takoje i jak siabie pavodzić?
Prakuratura vyniesła bolš za vosiem tysiač aficyjnych papiaredžańniaŭ za ŭdzieł u «niesankcyjanavanych» akcyjach. Aktyŭnaja faza pratestaŭ minuła, a ludziej praciahvajuć vyklikać u milicyju i prakuraturu na «prafiłaktyčnyja hutarki». Raskazvajem, što heta takoje i jak siabie pavodzić padčas takoj razmovy.
Prafiłaktyčnaja hutarka — heta adna ź mieraŭ prafiłaktyki pravaparušeńniaŭ. Dziaržorhany analizujuć situacyju ŭ krainie, i kali pa adnym z kirunkaŭ raście kolkaść złačyncaŭ i pravaparušeńniaŭ, pa zakonie, treba reahavać i na apiaredžańnie.
Časta prafiłaktyka pieratvarajecca ŭ imitacyju dziejnaści. Naprykład, dakładna viadoma, što bolšaść zabojstvaŭ u Biełarusi ździajśniajecca ŭ stanie ałkaholnaha apjanieńnia, ale dziaržava pa fakcie spryjaje ałkahalizacyi hramadstva. Milicyja prapanoŭvała zabaranić pradavać ałkahol nočču, ale ŭ vyniku heta nie znajšło padtrymki. Toje samaje było z zakonam ab praduchileńni chatniaha hvałtu, inicyjatyvu MUS prosta zaviarnuli.
Ź leta 2020 hoda dla siłavikoŭ prablema numar adzin — pratestnaja dziejnaść. Treba nie tolki davać sutki, štrafy i terminy źniavoleńnia, ale i demanstravać pracu z hramadstvam pa praduchileńni takoj aktyŭnaści. Jak pavinna prachodzić prafiłaktyčnaja hutarka, zamacavana ŭ zakonie «Ab asnovach dziejnaści pa prafiłaktycy pravaparušeńniaŭ».
Što takoje prafiłaktyčnaja hutarka?
Čałavieka zaprašajuć na razmovu ŭ milicyju ci prakuraturu, dzie ŭ vusnaj formie jamu tłumačać, jakija nastupstvy moža paciahnuć ŭdzieł u niesankcyjanavanym mierapryjemstvie, zaklikajuć jaho nie parušać zakon.
Važna: takaja razmova moža być nie tolki ab pratestach, prafiłaktyka pravodzicca va ŭsich kirunkach — i pa praduchileńni chatniaha hvałtu, i pa baraćbie z narkotykami, tak što ničoha novaha śpiecyjalna dla apanientaŭ režymu tut nie prydumvali.
Z byłymi asudžanymi prafiłaktyčnyja hutarki pravodziać abaviazkova, adrazu paśla vyzvaleńnia. Taksama nahodaj pravieści takuju hutarku moža być pryciahnieńnie da administracyjnaj adkaznaści, tamu časta na hutarku i vyklikajuć tych, chto zapłaciŭ štraf ci adbyŭ sutki.
Časam pry razmovie mohuć pakazvać fota i videa, kali idzie havorka ab pratestnaj aktyŭnaści, to tut vykarystoŭvajuć prapahandysckija siužety dziažaŭnaha TB.
Naprykancy takoj razmovy čałavieku dajuć dakumient na podpis, u jakim jon adznačaje, što papiaredžany ab nastupstvach supraćpraŭnaj dziejnaści. Kali vy admoviciesia padpisać pratakoł, supracoŭnik tak i ŭkaža ŭ dakumiencie.
Ci abaviazany ja iści na takuju hutarku?
Zakonam vyznačana, što hramadzianin abaviazany źjavicca pa vykliku. Praktyka pakazvaje, što admova moža być uspryniataja jak niepadparadkavańnie zakonnym patrabavańniami pradstaŭnika ŭłady, što ciahnie administracyjnuju adkaznaść (štraf ci sutki aryštu). Tamu kali vas vyklikajuć na hutarku, lepš usio ž źjavicca.
Ci pavinien ja adkazvać na pytańni?
Ci adkazvać na pytańni padčas prafiłaktyčnaj hutarki, vyrašać vam. Vy zaŭsiody možacie spasłacca na art. 27 Kanstytucyi i admovicca śviedčyć suprać siabie i svaich blizkich. Treba razumieć, što takaja razmova — heta nie apieratyŭnaje i nie śledčaje mierapryjemstva. Kali vy nie chočacie havaryć, heta vaša prava, nichto nie moža vas prymusić.
Kolki času zojmie hutarka, vyznačaje supracoŭnik, jaki jaje pravodzić. U zakonie adznačana: «Jak praviła, nie bolš za hadzinu». Na praktycy byvaje, što i paru chvilin, kali supracoŭniku treba prosta adčytacca, što zadača vykananaja.
Kali vas vyklikali na takuju razmovu, vy majecie prava viedać, na padstavie čaho jana z vami pravodzicca, aznajomicca z pratakołam i atrymać kopiju.
A možna pryjści z advakatam?
Tearetyčna, vy možacie źviarnucca pa dapamohu advakata pa lubym jurydyčnym pytańni (art. 62 Kanstytucyi). Inšaja sprava, što zakon nie abaviazvaje siłavikoŭ dapuskać na prafiłaktyčnuju hutarku advakataŭ, tamu ŭ vyniku vam mohuć u hetym admović.
Razmova tady budzie prachodzić sam-nasam z supracoŭnikam milicyi ci prakuratury. Abskardzić dziejańni supracoŭnika možna ŭ vyšejstajačy orhan (naprykład, dziejańni rajonnaj milicyi — u haradskoj ci abłasnoj), paśla — u prakuratury i sudzie.
Ci moža być vyniesienaje pakarańnie ŭ vyniku takoj razmovy?
Nie, ale ŭ miežach prafiłaktyki pravaparušeńniaŭ čałavieku mohuć vynieści aficyjnaje papiaredžańnie — u piśmovaj formie paviedamlajecca, što nielha parušać zakon.
Nahody, pry jakich možna atrymać papiaredžańnie, prapisanyja ŭ art. 26 Zakona. Adznačym tolki, što adnoj z pryčyn moža być infarmacyja pra toje, što čałaviek svaimi dziejańniami moža nanieści škodu nacyjanalnaj biaśpiecy, dziaržaŭnym i hramadskim intaresam, svabodam i zakonnym intaresam inšych hramadzian, — takija farmuloŭki sustrakajucca badaj va ŭsich spravach, źviazanych z palityčnaj pazicyjaj.
U dziaržorahana jość dziesiać dzion, kab vynieści takoje papiaredžańnie, adlik idzie z momantu atrymańnia źviestak ab mahčymaj pahrozie. Piśmovy dakumient z papiaredžańniem asabista ŭručajecca čałavieku.
Taksama hramadzianina mohuć pastavić na prafiłaktyčny ŭlik — za jaho pavodzinami tady buduć nazirać, pieryjadyčna vyklikać na razmovy, prychodzić dadomu i na pracu. Padstavaj, jak i ŭ vypadku z papiaredžańniem, moža stać infarmacyja, što čałaviek moža nanieści ŭron nacbiaśpiecy, intaresam dziaržavy i hramadstva.
Čytajcie taksama: Šoŭmien Dzianis Dudzinski zapisaŭ «pakajalnaje videa» sam z saboju
