Usio čaściej navokał havorać pra NFT. Tłumačym maksimalna prostymi słovami, što heta takoje
Štodnia my čytajem dziŭnyja naviny pra toje, što niekatoryja ludzi addajuć tysiačy i navat miljony dalaraŭ za niejkija NFT, virtualnyja tvory mastactva. Dajšła moda i da Biełarusi — svaju NFT-karcinu pradaje mastak Juryj Ceśler, a NFT-miedal pradaje płyŭčycha Alaksandra Hierasimienia. Ale, zdajecca, dahetul mała chto razumieje, što ž takoje NFT, jak jano pracuje i čamu ludzi addajuć vielizarnyja hrošy za virtualny aktyŭ. Tłumačym maksimalna prostymi słovami.
Elektronnuju karcinu «Kožny dzień: pieršyja 5 tysiač dzion» (Everydays: The First 5000 Days) mastaka Beeple i pryviazany da jaje NFT-tokien pradali za $69,3 młn.
Jak rasšyfroŭvajecca abrevijatura?
NFT — non-fungible token, albo nieŭzajemazamianialny tokien, albo ŭnikalny tokien.
Čamu jon unikalny? Tamu što nie moža być zamienieny ni na što inšaje. Naprykład, bitkojn nieŭnikalny, uzajemazamianialny. Kali adzin bitkojn abmianiać na inšy bitkojn — jon budzie takim samym, ničoha nie źmienicca. Ci rubiel. Pamianiajcie 100 rubloŭ na dźvie piacidziasiatki, albo piać dvaccatak. Heta ŭsio roŭna budzie 100 rubloŭ.
A NFT — unikalny i adziny ŭ svaim rodzie. Jak karcina Napaleona Ordy «Ružanski pałac» — jana maje tolki adzin ekzemplar.
Jak pracuje NFT i navošta jon?
Tradycyjnyja tvory mastactva, takija jak karciny, kaštoŭnyja mienavita tamu, što jany adzinyja ŭ svaim rodzie. I praz heta było zaŭsiody ciažka pradavać ličbavyja tvory mastactva — ličbavyja fajły možna lohka i biaskonca dublavać, ad čaho hublajecca ŭsia kaštoŭnaść.NFT vyrašaje hetuju prablemu.
NFT lepš za ŭsio apisać jak unikalny kluč, jaki daje prava ŭłasnaści na niejki ličbavy elemient i robić jaho paŭnavartasnym aktyvam.
NFT, faktyčna, heta zapis u błakčejnie kryptavaluty, jaki pakazvaje prava ŭłasnaści na niejki ličbavy aktyŭ. Technałohija vykarystoŭvajecca nie tolki z tvorami ličbavaha mastactva, ale i z tekstam ci videa.
Bolšaść NFT pracujuć na błakčejnie Ethereum. Ethereum heta kryptavaluta (jak i bitkojn ci niejkija inšyja). Varta adznačyć, što svaje NFT mohuć pracavać i na asnovie inšych błakčejnaŭ.
NFT vyrašaje składanuju prablemu ź ličbavym mastactvam: jak vałodać aryhinałam. Dla stvaralnikaŭ ličbavaha mastactva, jakija svabodna zahružajuć svaje pracy abo pradajuć ich u vyhladzie identyčnych kopij, paniaćcie aryhinała ciažka vyznačyć. Ekskluziŭnaść niemahčyma zabiaśpiečyć, kali ličbavymi fajłami možna svabodna abmieńvacca ŭ internecie. Mienavita NFT daje mahčymaść vyznačyć, chto ž źjaŭlajecca ŭłaśnikam tvora ličbavaha mastactva.
Niama dvuch całkam identyčnych NFT, pakolki kožny elemient maje ŭnikalnyja ličbavyja ŭłaścivaści. Navat kali mastak publikuje dva tvory mastactva bieź fizičnych adroźnieńniaŭ, mietadanyja, zakadavanyja ŭ kožnym NFT, usio roŭna roznyja.
Što moža pradavacca z dapamohaj NFT?
Ciapier NFT stanovicca papularnym u śfiery prodažaŭ ličbavaha mastactva, ale NFT moža być luby ličbavy aktyŭ (naprykład, malunki, muzyka, štučny intelekt). I navat tvit. Suzasnavalnik Twitter Džek Dorsiej pradaŭ svoj pieršy tvit bolš čym za 2,9 miljona dalaraŭ.
I što, heta sapraŭdy moža stać novaj formaj kalekcyjavańnia tvoraŭ mastactva?
Niekatoryja ludzi sapraŭdy na heta spadziajucca, asabliva tyja, chto kuplaje zaraz NFT-tvory za vielizarnyja hrošy. Naprykład, videa za miljony dalaraŭ.
NFT daje mnohim kalekcyjanieram adčuvańnie ŭłasnaści, a heta časta cenicca bolš, čym sam tvor mastactva — takaja čałaviečaja psichałohija.
Abjomy prodažaŭ NFT vyraśli da 10,7 miljarda dalaraŭ u trecim kvartale 2021 hoda, pavodle danych DappRadar.
Na najbujniejšym rynku NFT Open Sea u kastryčniku 2021 hoda abjom prodažaŭ skłaŭ 2,6 miljarda dalaraŭ.
Dyk što, a ja mahu zapampavać i prahladzieć hety fajł, za jaki čałaviek zapłaciŭ miljony dalaraŭ?
U pryncypie tak. NFT nie zabaraniaje kamuści kapijavać fajł, ci zrabić skrynšot. Vy možacie kapijavać ličbavy fajł i biez prablem i prahladać jaho. Ale prava ŭłasnaści na tvor budzie tolki va ŭłaśnika.
Hučyć trochi absurdna, ale tut usio jak i ŭ realnym žyćci, jak ź fizičnymi tvorami mastactva: luby moža kupić kopiju karciny Šahała, ci razdrukavać jaje doma na pryntary pa karcincy ź internetu, ale tolki adzin čałaviek moža vałodać aryhinałam.
Albo jak z dakumientami. Malunak vašaha pašparta źmiaščaje vaša imia, uzrost i identyfikacyjny numar. Prostaje vałodańnie vyjavaj vašaha pašparta nie robić inšaha čałavieka vami, i hety pryncyp vykarystoŭvajecca i ŭ NFT.
Ale ž fizičny aryhinał karciny Šahała budzie mieć lepšuju jakaść, čym kopija ci repradukcyja, a z NFT virtualnaja kopija budzie mieć takuju samuju jakaść, jak i aryhinał?
Tak. Hučyć absurdna i niełahična, ale jakaść budzie adnolkavaj.
Jakija samyja viadomyja prykłady vykarystańnia NFT?
U sakaviku minułaha hoda aŭkcyjonny dom Christie's pradaŭ elektronnuju karcinu «Kožny dzień: pieršyja 5 tysiač dzion» (Everydays: The First 5000 Days) mastaka Beeple i pryviazany da jaje NFT-tokien za $69,3 młn. Heta samy darahi NFT u historyi.
U listapadzie 2021 hoda aŭkcyjonny dom Christie's pradaŭ jašče adnu pracu mastaka Beeple. NFT-tokien kupili za $28,9 młn. Art-abjekt składajecca z ŭstanoŭki, na jakoj tranślujecca malunak čałavieka ŭ skafandry.
Čytajcie taksama:
A huge congratulations to .@Beeple whose “Human One” artwork sold at the Christie's 21st Century Evening Sale for $28.9M USD.
Another huge moment for NFTs and for the culture we are all trying to build within the traditional art world. Keep going my friends! pic.twitter.com/PcCoGMpYuQ
U červieni minułaha hoda aŭkcyjonny dom Sotheby's pradaŭ NFT «Čužy» #7523 («Alien») z kalekcyi CryptoPunks za $11,8 młn.
Moments ago in our #London saleroom, an extremely rare “Alien” CryptoPunk #7523 from the collection of @sillytuna sold for $11.8M as part of our #NativelyDigital NFT auction – setting a new world auction record for a single CryptoPunk. pic.twitter.com/PDVUSttI3o
U krasaviku 2021 hoda eks-supracoŭnik ANB i CRU ZŠA Edvard Snoŭden pradaŭ svoj pieršy NFT-tokien za $5,5 młn na momant ździełki.
History made. Congratulations to Edward Snowden and the team at @FreedomofPress. @Snowden's genesis NFT, “Stay Free,” was collected for 2,224 $ETH (~$5.4 million USD) by @pleasrdao.
Thank you to @xaix2k, @jespow, @mondoir for your homestretch bids.https://t.co/Bgp9rNneca
Uletku minułaha hoda raspracoŭščyk Cim Bierniers-Li na aŭkcyjonie Sotheby's pradaŭ tokien z zychodnym kodam pratakołu WWW (World Wide Web). Tarhi pačynalisia z $1 tysiačy. Vynikovaja cana łota skłała $5,4 młn.
Što NFT daje mastakam?
NFT daje mastakam mahčymaść pradavać vynik svajoj pracy na aŭkcyjonach i zarablać hrošy na žyćcio. U sučasnych umovach, kali ličbavyja tvory mastactva lohka tyražavać i piracić, im heta rabić nie tak i prosta.
Akramia taho, u NFT jość funkcyja, jakaja dazvalaje mastaku atrymlivać hrošy štoraz ad kožnaj tranzakcyi ź jahonym tvoram. Kali praca mastaka stanie vielmi papularnaj i budzie raści ŭ canie, mastak zmoža zarablać i zarablać.
Paśpiachova pradaŭšy NFT, mastak moža zabiaśpiečyć siabie na hady napierad i spakojna žyć, zajmajučysia tvorčaj dziejnaściu, nie pamirajučy z hoładu.
Što NFT daje tym, chto ich kuplaje?
Heta mahčymaść stać miecenatam i, kali ŭ vas šmat hrošaj, padtrymać dziejnaść mastakoŭ i inšych rabotnikaŭ kultury. Plus, viadoma, u vas źjaŭlajecca mahčymaść vychvalacca tym, što vy vałodajecie tvoram mastactva. Niachaj i virtualnym. Taksama NFT źjaŭlajecca niachaj i virtualnym, ale aktyvam, jaki možna pierapradać ci abmianiać na inšy.
Dzie jašče vykarystoŭvajecca NFT?
U hulniach. Užo jość hulni, jakija dazvalajuć vam mieć virtualnyja pradmiety z dapamohaj NFT, albo virtualnyja dzialanki ziamli. Hulcy majuć mahčymaść kupić unikalnuju hulniavuju zbroju, šlem ci niešta jašče z dapamohaj NFT.
A ŭ čym prablema?
NFT časta pierachodziać z ruk u ruki, u tym liku za kryptavaluty, tamu mnohija miarkujuć, što NFT — takaja samaja burbałka i śpiekulatyŭny aktyŭ. Luby moža stvaryć i pradać NFT, niama nijakich harantyj jaho vartaści.
Na rynku, dzie mnohija ŭdzielniki vykarystoŭvajuć psieŭdanimy, machlarstva — vielmi častaja źjava.
Bolšaść NFT — heta prosta spasyłki na malunki. Nie zaŭsiody jany naležnym čynam abaronieny ad niesankcyjanavanaha dostupu.
Jašče adna prablema — prava ŭłasnaści moža być ciažka dakazać u doŭhaterminovaj pierśpiektyvie. Reč u tym, što kampjutarnyja farmaty prychodziać i sychodziać, i praź niejki čas, na novych kampjutarach, papularnyja ciapier farmaty JPEG ci MOV mohuć prosta nie adkrycca praź niekalki dziasiatkaŭ hadoŭ.
NFT vykarystoŭvajuć technałohiju błakčejna, tamu jany vielmi enierhazatratnyja. NFT, jak i krypłavaluty, hienierujuć šmat vykidaŭ parnikovych hazaŭ.
Dzie apynucca NFT, buduć jany burbałkaj ci nie — možna tolki zdahadvacca.
Jak možna kupić NFT?
Z dapamohaj kryptavalut. Isnuje niekalki handlovych placovak dla roznych kryptakašalkoŭ. Najbujniejšyja ź ich:
- OpenSea
- Axie Marketplace (Ethereum blockchain)
- Larva Labs/CryptoPunks
- Rarible
- SuperRare
- Nifty Gateway
- Guardian Link
- Foundation
A jak stvaryć?
Dla hetaha treba zavieści kryptakašalok, a potym vybrać adnu z kryptapłatform, kudy možna zapampavać svaju pracu.
NFT budzie źviazany z kryptavalutami?
Nie fakt. Kitajskija ŭłady płanujuć stvaryć ułasny NFT-rynak, nie źviazany z kryptavalutami. Błakčejn BSN (Blockchain Services Network), jaki padtrymlivajecca ŭładami Kitaja, u kancy studzienia pradstavić infrastrukturu dla stvareńnia NFT.
Na bazie BSN budzie stvorana płatforma, jakaja dazvolić kitajskim raspracoŭnikam stvarać ułasnyja markietplejsy i inšyja prahramy dla pracy z NFT-tokienami. Kitajski juań stanie adzinaj valutaj dla raźlikaŭ na płatformie.
Hierasimienia pradała na aŭkcyjonie alimpijski miedal za 27 500 dalaraŭ
Pieršaje ŭ historyi SMS pradali na NFT-aŭkcyjonie za 132 tysiačy jeŭra
