«Nikoli ja nie hvałciŭ». Što stała viadoma pra biełaruskaha Snoŭdena, jaki raskryŭ praŭdu pra katavańni ŭ rasijskich turmach
Užo niekalki dzion u Rasii bušuje skandał. Gulagu.net apublikavaŭ zapisy zhvałtavańniaŭ u rasijskich kałonijach, što vyviez za miažu biełarus, jaki tam siadzieŭ. Z metaŭ biaśpieki jon daje vielmi karotkija, navat ścipłyja intervju, ź jakich niezrazumieła, jak jon advažyŭsia na taki ryzykoŭny krok z vyvazam videaarchiva katavańniaŭ.
Fota comandir.com.
Bolšaja častka videazapisaŭ pakul što zakrytaja ad hramadskaści, adnak i taho, što ŭžo apublikavana, chapiła, kab čynoŭniki nie zdoleli nie adreahavać. Tak, Fiederalnaja słužba vykanańnia pakarańniaŭ (FSVP) Rasii, Hienprakuratura i Śledčy kamitet pačali pravierki, raspačali kryminalnyja spravy. Kiraŭnictva sarataŭskaha turemnaha špitala, dzie adbyvalisia katavańni, było zvolnienaje.
Adnak aktyvisty Gulagu.net śviedčać: u ich rukach — dokazy ździekvańniaŭ sa źniavolenych u šmatlikich inšych rehijonach Rasii, nie tolki ŭ sarataŭskich turmach.
Pravaabaroncy atrymali zapisy katavańniaŭ dziakujučy čałavieku, jaki sam niekali adbyvaŭ źniavoleńnie ŭ rasijskaj turmie. Heta biełaruski prahramist, jakoha nazyvajuć Siarhiej.
Proźvišča «našaha Snoŭdena», jak nazyvaje jaho kiraŭnik Gulagu.net Uładzimir Asiečkin, pakul što zachoŭvajecca ŭ sakrecie dla jaho biaśpieki.
9 hadoŭ za pieradaču čužoj sumki
U 2013 hodzie siabry zaprasili Siarhieja ŭ Krasnadar, prapanavali jamu adpačyć tam i papracavać. Tam jaho paprasili pieradać niejkim ludziam sumku nibyta ź sistemnym błokam. Z hetaj sumkaj Siarhieja i zatrymali supracoŭniki FSB — akazałasia, što ŭnutry sistemnaha błoka było 6 kiłahram sintetyčnych narkotykaŭ.
Siarhiej kaža, što nie viedaŭ pra narkotyki, a voś palicyjanty dobra viedali, dzie i što šukać.
Rasijskija siłaviki nie źviarnuli ŭvahi na śviedčańni Siarhieja, što jon nie vinavaty i što jaho prosta paprasili pieradać sumku. Na praciahu niekalkich miesiacaŭ na biełarusa cisnuli, jaho bili, patrabavali pryznać siabie vinavatym i padpisać falšyvyja pratakoły.
Ahromnisty videaarchiŭ katavańniaŭ u rasijskich turmach dapamoh razdabyć biełaruski ajcišnik
U 2015 hodzie Siarhiej byŭ asudžany na 9 hadoŭ, jon adbyvaŭ pakarańnie ŭ kałonii ŭ Sarataŭskaj vobłaści. Paźniej biełarus staŭ administrataram videakamier nazirańnia ŭ tubierkuloznym špitali №1 abłasnoha ŭpraŭleńnia FSVP — dapamahło dobraje viedańnie bazavych prahramaŭ nakštałt Microsoft Word i Excel.
Jak sam Siarhiej raspaviadaŭ u intervju «Echa Maskvy», jaho praca ŭklučała ŭ siabie viadzieńnie dakumientacyi i, u tym liku, pracu ź videaarchivami.
Da biełarusa traplali zapisy ź videarehistrataraŭ FSVP, na jakich byli zafiksavanyja fakty ździekvańniaŭ sa źniavolenych. Jon tłumačyć, što i sami katavańni, i ich videazapisy rabilisia abo pa zamovie (naprykład, niechta chacieŭ adpomścić źniavolenamu), abo ŭ «vychavaŭčych» metach — kab praz šantaž prymusić čałavieka supracoŭničać z administracyjaj, vykonvać čužyja patrabavańni, złamać volu.
Adna z achviaraŭ turemnaha hvałtu. Skrynšot videa.
Pa słovach Siarhieja, u bolšaści vypadkaŭ nie było nieabchodna zachoŭvać zapis, bo achviary katavańniaŭ byli ŭžo dastatkova napužanyja samim faktam viadzieńnia zapisu. Ale časam supracoŭniki kałonij vyvozili videazapisy na elektronnych nośbitach infarmacyi dla pieradačy, chutčej za ŭsio, supracoŭnikam inšych siłavych struktur.
Jak atrymałasia raspavieści pra katavańni
Pierad vychadam na volu Siarhiej zdoleŭ zabrać z saboj kopii videazapisaŭ z katavańniami. Biełarusa abšukvali pierad zvalnieńniem čatyry razy, adnak jon schavaŭ fłešku ź videaarchivam tak, što zmoh zabrać jaje niepasredna pierad vychadam na volu. Častku archiva Siarhiej zachavaŭ na fłešcy, a častku — u vobłačnym schoviščy.
Paśla vyzvaleńnia jon pieradaŭ archiŭ pravaabaroncam i źjechaŭ u Jeŭrasajuz, dzie zaprasiŭ palityčny prytułak.
U nievialičkim intervju dla jutub-kanała Gulagu.net Siarhiej patłumačyŭ, što jon chacieŭ zrabić šyroka viadomaj infarmacyju pra katavańni nad źniavolenymi ŭ Rasii.
Biełarus raspavioŭ, što padčas pracy ŭ rasijskaj turemnaj sistemie «adčuvaŭ siabie prystasavancam»:
«Ja prystasavaŭsia da sistemy, zdoleŭ prystroić svaje navyki, zrabicca dastatkova vysokaj vieličynioj tam. Ale nikoli-nikoli ja nie hvałciŭ, nie ździekavaŭsia, nie sprabavaŭ niejak prynizić inšych ludziej. Ja ŭsio heta bačyŭ».
Kiraŭnik Gulagu.net Uładzimir Asiečkin śviedčyć, što
nikoli ŭ historyi nie było anałahičnaha źlivu videa z katavańniami.
Pravaabaroncy ŭžo atrymali šmat zapytaŭ ad bujniejšych miedyja mira nakštałt VVS i CNN, što žadajuć pahutaryć ź biełaruskim vykryvalnikam.
Sam ža Siarhiej, pa słovach Asiečkina, pakul što nie razumieje, što «pieratvaryŭsia ŭ takoha hieroja». Jon sprabuje adpačyć na bierazie mora ad pieražytaha, u tym liku ad pabiehu z Rasii z sakretnymi videa.
Gulagu.net apublikavaŭ apaviadańnie biełaruskaha prahramista, jaki pieradaŭ pravaabaroncam videa katavańniaŭ źniavolenych u Rasii
