Kožny dzień u Biełarusi zabivajuć dziasiatki bakłanaŭ: za što?
Pad Novałukomlem nieviadomyja rasstralali kałoniju bakłanaŭ. Miascovaja žycharka, jakaja padzialiłasia z «Vitiebskim kuŕjerom» strašnymi fotazdymkami źniščanych ptušak, miarkuje, što bakłanaŭ pierastralali rybaki. Historyja supraćstajańnia rybakoŭ i bakłanaŭ nie novaja. Ptuški rybačać lepš za ludziej. Ludziej heta razdražniaje, piša Jeŭraradyjo.
Acalełyja ptušaniaty / vkurier.info
«Štodzień adstrelvajem 20-30 ptušak»
Kali pahladzieć na fatahrafii miortvych ptušak, pytańniaŭ, kaho ŭ hetym supraćstajańni škadavać — nie paŭstaje. Kali patelefanavać u rybhasy, ich supracoŭnikaŭ taksama stanovicca škada. Čarody bakłanaŭ štodnia źjadajuć kiłahramy ryby, jakuju jany hadujuć. A heta ŭsio hrošy.
U adnym z rybhasaŭ, supracoŭniki jakoha pahutaryli ź Jeŭraradyjo, bakłanaŭ nazvali koratka: «Naša biada». Bakłany — dobryja nyrcy. Jany vyłoŭlivajuć rybu na hłybini da dvuch mietraŭ. I mohuć zachapić za raz da piacisot hramaŭ.
— Bakłany napadajuć na nas, my taksama ź imi zmahajemsia, — raskazvajuć Jeŭraradyjo ŭ rybhasie. — Jość miescy, dzie ich pa sotni. Sadziacca na sažałku i pačynajuć łavić rybu. Adzin bakłan da dvuch kiłahramaŭ ryby ŭ dzień źjadaje!
Pa zakonie na rybhasach bakłanaŭ možna źniščać amal kruhły hod. Čym tam i zajmajucca.
— Štodzień adstrelvajem 20-30 ptušak, časam dachodzić da 50. Ale ich nie stanovicca mienš. Jany ŭsio dadajucca i dadajucca.
Adzin palaŭničy zdabyvaje ŭ dzień 14-15 bakłanaŭ. Jany prychodziać na terytoryju rybhasa sa svaimi strelbami i patronami. Im za heta płaciać rybaj. Za kožnaha zabitaha bakłana — try kiło ryby, za kožnuju zabituju čaplu — dva kiłahramy.
— Palaŭničyja zdajuć nam łapy i dziuby. Zaviali śpiecyjalny žurnał, u jakim jany rehistrujuć svaje trafiei. U kancy hoda padličvajem, — kaža dyrektar rybhasa.
Miasa bakłanaŭ vykidajuć. U ježu jaho ŭžyvajuć vielmi niamnohija — ad jaho zanadta mocna pachnie rybaj.
Z 1 da 30 traŭnia adstrelvać bakłanaŭ nielha. U ich pieryjad hniezdavańnia. Žyvuć u lesie, žyvicca prylatajuć na rybhas. Tady dyrektar prosta hladzić, jak jany jaduć jaho rybu.
— A jość ludzi, jakija zastupajucca za bakłanaŭ?
— Ja takich nie sustrakaŭ, — kaža dyrektar rybhasa. — Miascovyja žychary hetaha nie bačać, usio adbyvajecca na rybhasie. Navat, napeŭna, nie viedajuć, što ŭ nas takaja biada jość.
APB: bakłany nie zabirajuć u pryrody apošniaje — u adroźnieńnie ad čałavieka
— Hetaja tema štučna ŭskładnienaja, — kaža dyrektar «Achovy ptušak Baćkaŭščyny» Alaksandr Vinčeŭski. — Našy ludzi ličać hetych ptušak invazijnym vidam, jaki apanavaŭ Biełaruś tolki ŭ 1990-ch hadach. Nasamreč bakłany, jak i biełyja čapli, žyli ŭ Biełarusi jašče ŭ XIX stahodździ. Chutčej za ŭsio, ich źniščyli, a ŭ 90-ch jany viarnulisia.
Tak, bakłany i čapli jaduć rybu. Biez ryby jany prosta nie mohuć žyć, heta ich asnoŭnaja ježa. Ale ludzi pierabolšvajuć apietyty bakłanaŭ, kaža Vinčeŭski.
— Niedaloka ad majho lecišča znachodzicca rybhas, vakoł — mnostva bakłanaŭ. Ale ja tolki niekalki razoŭ na hod baču bakłana, jaki prahłynaje rybu. A ludzi, nahledzieŭšysia takich rolikaŭ u internecie, ličać, što rybu bakłany jaduć kiłahramami. Na spravie ptuška źjadaje 500-700 hramaŭ ryby ŭ dzień. Ludzi vyłoŭlivajuć u vadajomach našmat bolš.
Pryčym, kali havorka pra naturalny vadajom, to, u adroźnieńnie ad čałavieka, bakłan nie zabiare ŭ pryrody apošniaje. I bakłany, i čapli — jašče adny vorahi rybałovaŭ — žyvuć tolki ŭ miaścinach, dzie ryby šmat.
— Jany nie buduć palavać tam, dzie jaje mała. Kali ščylnaść ryby apuskajecca nižej za peŭny paroh, bakłany sychodziać, dajuć rybie adnavicca. U adroźnieńnie ad čałavieka, jaki moža vyłavić usio.
«Prosta bakłan paśpiachoviejšy za ciabie»
Ciapier źniščać bakłanaŭ u pieryjad razmnažeńnia i na naturalnych vadajomach nielha. A raniej, kaža Vinčeŭski, jon nie raz naziraŭ, jak palaŭničyja raskidvali hniozdy. Prychodzili ŭviečary, kali ptuški siadzieli na jajkach. Tuški nie zabirali, tak i pakidali lažać na ziamli.
Tak było z čaplami. Na ich abaronu ŭstavali tolki miascovyja žychary, jakija pahražali pałamać palaŭničym strelby, uspaminaje kiraŭnik APB.
U 2011 hodzie na voziery Łukomskim — tym samym, dzie adbyłasia ciapierašniaja bojnia, — bakłanaŭ užo źniščali. Pakolki rybhasy płaciać palaŭničym za dziuby ptušak, niekatoryja ź ich vyrašyli nie zabivać ptušaniat, a «prosta» adrezać im dziuby. Paśla hetaha ŭ praviły palavańnia i rybałoŭstva ŭnieśli źmieny.
U APB kažuć, što baraćbu z bakłanami ŭ rybhasach jašče možna zrazumieć. Ale bakłanaŭ źniščajuć i mnohija zvyčajnyja rybaki. Jany taksama bačać u ptušak kankurentaŭ u zdabyčy ryby.
— Bakłany — našy abaryhiennyja vidy. Jany pavinny žyć na naturalnych vadajomach. I čałaviek maje na rybu nie bolš prava, čym jany. Tak, bakłan — heta kankurent čałavieka. Ale my ž nie zabivajem na palavańni inšych palaŭničych, našych kankurentaŭ.
U nas i kultura adpuščańnia ryby źjaviłasia niadaŭna. A ŭ Jeŭropie i Amierycy račnuju rybu łoviać tolki dla zadavalnieńnia, amal usiu adpuskajuć. I tam rybaki radujucca, kali bačać bakłanaŭ. A ŭ nas bakłanam zajzdrościać — maŭlaŭ, ptuška złaviła, a ja nie mahu.
Nie budź bakłanam — rybač z bakłanam
My paprasili dyrektara APB dać paradu: jak bakłanu i čałavieku pamirycca? Pa-pieršaje, treba zaŭvažyć, što bakłan — heta pryhoža.
— Pahladzicie, jak pryžylisia ŭ toj ža Amierycy pielikany. Jany siadziać na vierfiach, na nabiarežnych, ludzi ledź nie ŭ abdymku ź imi fatahrafujucca.
Naš vialiki bakłan taksama vielmi pryhožaja ptuška. Jon varanoha koleru. U čas razmnažeńnia, kali apranaje šlubny ŭbor, u jaho źjaŭlajucca biełyja plamy na ściohnach i pryhožaja sivizna na hałavie.
A jašče ŭ ich pryhožyja smarahdavyja vočy, jakija mała chto bačyć, tamu što ŭ Biełarusi bakłan nie padpuskaje čałavieka bližej čym na adlehłaść strełu.
Pryručać bakłanaŭ u nas zabaroniena. Ale ŭ APB miarkujuć, što pryručeńnie jakraz mahło b stać stratehijaj zamireńnia pamiž rybakom i ptuškaj. I pryvodziać prykład: u Kitai praktykujuć rybałku razam z bakłanami. Biełaruskim ahrasiadzibam takaja ideja mahła b spadabacca.
