Vychodzić novaja viersija biestsielera siarod biełaruskich nastołak — «Paŭstancy». Hutarka sa stvaralnikami
Kali vy jašče nivodnaha viečara nie praviali za pieršaj biełaruskamoŭnaj nastołkaj «Paŭstancy», to zaraz my raskažam, što vy hublajecie. Rychtujciesia: kab pieramahčy supiernikaŭ, daviadziecca manić, błytać i prydumlać ułasnuju stratehiju.
Hulni Antona i Nasty Jankoŭskich užo 7 hadoŭ — samy čas abnavić i pieravydać nastołku, jakaja ŭ peŭnaj stupieni stała ŭžo lehiendarnaj. Čym stvaralniki i zanialisia.
«Paŭstancy» pahružajuć u atmaśfieru 1863 hoda. U hulni možna zaniać miesca luboj znakamitaj histaryčnaj asoby, što abraśli lehiendami: Kalinoŭskaha, Urubleŭskaha ci navat Muraŭjova. A možna ŭ roli zvyčajnaha biełarusa paŭpłyvać na vynik paŭstańnia.
«Pieršaje vydańnie «Paŭstancaŭ» vyjšła ŭ 2013 hodzie i my adčuli, što hulnia znajšła svaich prychilnikaŭ. Treba było ruchacca dalej. I voś u druhoj redakcyi «Paŭstancy» zajmieli całkam novy vyhlad, stali bolš dynamičnymi. Pašyryłasia histaryčnaje napaŭnieńnie i źjavilisia dva cikavyja dadatki — «Praklon» i «Padziei», — raskazvaje aŭtar hulni Anton Jankoŭski.
Stvaralniki «Paŭstancaŭ» Nasta i Anton Jankoŭskija.
Hulnia pabudavanaja na miechanicy «pošukaŭ nieviadomaha», i niečym nahadvaje znakamituju hulniu «Mafija». Ale ŭ toj ža čas jana maje šmat cikavych admietnaściaŭ, režymaŭ hulni i dadatkaŭ, jakija robiać jaje ŭnikalnaj. Heta najpierš znosiny pamiž ludźmi, abmierkavańnie i vykazvańnie pazicyj.
My raspytali stvaralnikaŭ pra toje, jak hulnia zavajoŭvała prychilnikaŭ i jakija ŭdaskanaleńni atrymała za čas isnavańnia.
«Naša Niva»: Jak uźnikła sama ideja hulni?
Anton: Z žartu. My razmaŭlali pra toje, što biełaruskich nastołak niama, na toj momant nie było, i što, da prykładu, biełaruskaj temaj mahli b stać paŭstancy. Pačali raźvivać hetuju dumku, pradumvać miechaniku i cikavyja fiški. I hetaja ideja tak nam spadabałasia, što my vyrašyli abaviazkova jaje ažyćciavić.
Nasta: Ja nikoli nie dumała, što budu hulać u nastolnyja hulni i tym bolš ich malavać. Napačatku ideja vydańnia hulni padałasia mnie vielmi avanturnaj. Prajekt atrymaŭsia cikavy, ale ciažka było sprahnazavać jaho papularnaść.
NN: Kali pryjšło razumieńnie, što prajekt atrymaŭsia?
Anton: Na toj momant my niašmat viedali pra nastołki i zusim ničoha pra ich prodaž. Tady my z Nastaj sustrakalisia i ŭžo płanavali viasielle. Ja pierakanaŭ jaje amal usie hrošy, što my ŭžo sabrali na viasielle, ukłaści ŭ vydańnie hulni. Try dni ŭhavorvaŭ. A ŭ vyniku ŭ hulni byŭ taki pośpiech, što my navat padzarabili sabie na viasielle.
Nasta: U nas było zapłanavana niekalki prezientacyj i my vielmi chvalavalisia, što nichto da nas nie pryjdzie. A ŭ vyniku ŭ Harodni i ŭ Miensku było stolki narodu, što navat na vulicy stajali. Kožny dzień da nas źviartalisia z roznych ŚMI pa intervju, dla nas hety pośpiech byŭ niečakanym i vielmi pryjemnym.
Anton: Tady my nie stavili sabie za metu zrabić «Paŭstancaŭ» kamiercyjnym prajektam, moža mienavita tamu hulnia i mieła taki pośpiech. I ŭ vyniku natchniła nas na adkryćcio ŭłasnaj kramy nastołak i vypusku novych nastolnych hulniaŭ svajho aŭtarstva. Hulnia vyznačyła nakirunak našaha žyćcia na dalejšyja siem hod. Nikoli nie dumali, što pryśviecim svajo žyćcio nastołkam. A ciapier užo i spynicca nie možam.
NN: Čamu vyrašyli praz 7 hod viarnucca da «paŭstancaŭ»?
Anton: Ciaham niekalkich hod pieršy nakład hulni skončyŭsia, ale popyt nie źnik — u nas praciahvali zapytvacca, jak nabyć «Paŭstancaŭ». Było zrazumieła, što pieravydańnie varta rabić. Ale za hety čas my mocna pahłybilisia ŭ śviet nastołak: adkryli svaju kramu, vypuścili šerah ułasnych prajektaŭ i zhulali ŭ bieźlič raznastajnych hulniaŭ. Da taho ž, my praviali šmat hulniatek pa «Paŭstancam» i mieli bahata kamientaroŭ i pažadańniaŭ ad hulcoŭ. Paśla hetaha pieravydavać hulniu ŭ takim samym vyhladzie ŭžo nie chaciełasia: za hety čas my dapracavali hulniu, pierahladzieli jaje kancepcyju.
NN: Što źmienicca ŭ novaj viersii?
Nasta: Pa-pieršaje, całkam źmienicca źniešni vyhlad hulni. Pakolki pieršy nakład rabili chutka i było zusim nie zrazumieła, što z hetaha atrymajecca, to dyzajn byŭ vielmi prosty, pabudavany na fotazdymkach i hatovych vyjavach. Hetym razam my vyrašyli ŭsio zrabić inakš: usie ilustracyi ŭ novaj redakcyi ŭžo całkam namalavanyja z dapamohaj hrafičnaha płanšetu. Treba było raspracavać ahulnuju stylistyku hulni, abrać kalarovuju hamu, prydumać usie elemienty azdableńnia: vianki, kartušy, stužki. Samym składanym, viadoma, było namalavać partrety i zrabić šryftavuju kampazicyju z nazvaj hulni. Kab adzieńnie, zbroja i roznyja dekaratyŭnyja elemienty azdableńnia adpaviadali časam paŭstańnia, treba było znajści i pierahladzieć šmat vyjaŭ i zdymkaŭ tych časoŭ.
Anton: Z histaryčnym napaŭnieńniem nam dapamoh haradzienski historyk Alaksiej Kajrys. Jon aktyŭna nas kansultavaŭ i padbiraŭ dla hulni materyjał.
NN: Jakija histaryčnyja adsyłki buduć u novych «Paŭstancach»?
Anton: Pa-pieršaje, usie piersanažy — heta realnyja histaryčnyja dziejačy. Navat biełarusy zajmieli bijahrafii. My znajšli šmat cikavych histaryčnych vypadkaŭ, losaŭ — i najbolš cikavyja pakłali ŭ asnovu bijahrafij biełarusaŭ. U paŭstancaŭ i carskich słužboŭcaŭ źjavilisia łozunhi, jakija byli papularnyja ŭ časy paŭstańnia. Źjaviłasia kałoda «Padziej», u jakoj uzhadvajucca 12 značnych dla paŭstańnia dat. Cytaty z «Mužyckaj praŭdy» buduć źmieščany ŭ litaraturnaj častcy kart «Praklonu», a karty «Losu» madelujuć losy ŭdzielnikaŭ paŭstańnia: niechta byŭ paviešany na šybienicy, a niechta źbieh u pušču.
NN: Jakoj kampanijaj lepš hulać u «Paŭstancaŭ»?
Anton: Dla hulni lepš sabracca vialikaj kampanijaj. Ale heta i dobra, bo stvaraje nahodu dla sustrečy sa starymi siabrami. Albo, naprykład, praz hulniu možna sprabavać naładzić niefarmalnyja znosiny ŭ novaj kampanii.
NN: «Viadoma, što na pieravydańnie «Paŭstancaŭ» vy ładzicie kraŭndfandynhavuju kampaniju. Što prapanujecie tym, chto da jaje dałučycca?»
Anton: Akramia mahčymaści zamović samu hulniu u liku pieršych i pa nižejšym košcie, my prapanujem niekalki admysłovych łotaŭ: stykiery z Kalinoŭskim i łozunhami paŭstańnia, stylovy ilniany čachoł, značak, padobny da tych, jakija nasili ŭ čas paŭstańnia ŭ znak salidarnaści («čornaja bižuteryja»), i piersanalnyja karty.
Nasta: Ale kožny asobnik hulni moža stacca ŭnikalnym. Padčas kampanii my prapanujem raspracavać dla kožnaha naboru ŭnikalnuju kartu, jakaja budzie zroblena ŭ stylistycy hulni. Možna zamović siabie, svajho siabra ci navat svajho prodka, jaki žyŭ u tyja časy. Kožny moža abrać, kim być: paŭstancam, biełarusam ci navat carskim słužboŭcam. Hetuju kartu možna budzie vykarystoŭvać padčas hulni.
NN: Ci vypadkovaść heta, što pieravydańnie hulni supała ź pierapachavańniem Kalinoŭskaha?
Anton: U 2012 hodzie my prydumali hulniu, i kali zrazumieli, što ŭ 2013 hodzie adbudziecca 150-ja hadavina paŭstańnia, to stała vidavočna: my abaviazkova pavinny vydać hulniu.
Nasta: Pieravydańniem my zanialisia amal dva hady tamu, ale pracavali nad hulnioj pavolna: šukali dyzajnierskaje rašeńnie, dapracoŭvali dadatki. I kali novaja viersija hulni była amal hatovaja, źjaviłasia navina pra pierapachavańnie. Nam vielmi spadabałasia hetaje supadzieńnie. Pryjemna, što hulnia žyvie suhučna z časam.
NN: Kali čakać novych «Paŭstancaŭ» na palicach kramaŭ?
Anton: My płanujem, što ŭ prodažy hulnia źjavicca ŭ pieršaj pałovie śniežnia. Užo na hetym tydni my addajom hulniu ŭ druk. Tamu i zaachvočvajem usich padtrymać vydańnie zaraz i atrymać cikavostki da svajho asobnika.
NN: Akramia «Paŭstancaŭ», što jašče karystajecca asablivym popytam?
Nasta: My hanarymsia našymi sieryjami hulniaŭ «Mova» i «Biełaruskija ihralnyja Karty Łapinych». A jašče nabyvajuć papularnaść našy prajekty «Haspadar cmokaŭ» i «Dojlidy».
Anton: Apošnija hady my taksama robim hulni pa karparatyŭnaj zamovie, jeździm na fiestyvali nastolnych hulniaŭ, pradstaŭlajem svaje napracoŭki. U chutkim časie try hulni našaha aŭtarstva vyjduć u bujnych rasijskich vydaviectvach. Ź biełaruskamoŭnych — my zaraz pracujem nad hulnioj pad nazvaj «Pieršadrukar». Ujavicie: 15 stahodździe, idzie zmahańnie pamiž drukarniami za zvańnie samaj papularnaj. U hulni sustreniecie Skarynu, Sapiehu i navat nadrukujecie statut VKŁ. Spadziajomsia, u nastupnym hodzie hulnia ŭžo pabačyć śviet.
