Знайсці
06.07.2022 / 20:01РусŁacБел

«Знайшоўся ён у дальнабойшчыка». Беларус выкупіў і перадаў у музей рукапіс «Ладдзі роспачы»

Арыгінал твора Уладзіміра Караткевіча цяпер знаходзіцца ў Музеі гісторыі беларускай літаратуры. Паразмаўлялі з мінчуком Яўгенам Бандарчыкам і даведаліся, як ён знайшоў рукапіс Караткевіча і чаму гісторык па адукацыі вырашыў стаць цырульнікам.

Яўген Бандарчык. Фота тут і далей: сацыяльныя сеткі

«Ладдзю роспачы» мужчына выкупіў у канцы мінулага года. Расказвае пра пошукі:

«Мой знаёмы, які займаецца беларускай культурай, сказаў, што такі рукапіс ёсць. Але ён не ведаў, у якім месцы дакладна. Сам рукапіс быў страчаны на нейкі час. Як высветлілася пазней, ён трапіў у ненадзейныя рукі. Чалавек вывез яго за горад і пакінуў у прыватным доме ў дальнабойшчыка».

Яўген са сваім знаёмым сабраў грошы, каб выкупіць рукапіс Уладзіміра Караткевіча. Дакладную суму, якую ім прыйшлося заплаціць, мужчына не называе. Кажа, што яна была невялікай.

«Чалавек, у якога быў рукапіс, не прызнаваўся, што мае яго. Але праз нейкі час усё ж пагадзіўся аддаць яго за грошы. Я ні хвіліну не сумняваўся, адразу пагадзіўся выкупіць. 

Думаю, што калі б ён першапачаткова ведаў, колькі мы дамо, то яго б не прынёс. У нас была малая сума.

Той чалавек не быў дасведчаны ў беларускай культуры. Ён проста ведаў, што гэта Караткевіч. І, магчыма, чакаў нейкіх лепшых часоў ці ўдалых абставін, каб рукапіс прадаць», — тлумачыць ён. 

Цяпер рукапіс Караткевіча знаходзіцца ў Музеі гісторыі беларускай літаратуры. «Сказалі, што гэта адзін з самых значных экспанатаў», — дадае мужчына. 

Увогуле пошук і збор культурных каштоўнасцяў — гэта хобі мужчыны. Ягоныя бабуля і дзядуля збіралі кнігі, і Яўген з дзяцінства цікавіўся імі. А гады тры таму паглыбіўся ў вывучэнне беларускіх кніг.

Акрамя «Ладдзі роспачы» Караткевіча, 30-гадовы Яўген Бандарчык сабраў і перадаў у музей не адну кнігу з аўтографамі беларускіх аўтараў, а таксама фотаздымкі, дакументы і лісты. 

«Усё гэта зроблена пры ўдзеле многіх людзей, якія мне дапамагалі ў гэтым. З каштоўных прадметаў — карціны, напісаныя Арленам Кашкурэвічам, Аляксеем Марачкіным. Працы былі ў вельмі дрэнным стане, з нейкім староннім пахам палатна. Але я рады, што яны аказаліся ў музеі. Карыстаючыся выпадкам, хачу выказаць падзяку Ірыне Скок, загадчыцы архіва літаратурнага музея. Яна вельмі старанна апісвала ўсе прадметы. І дапамог праект «Куфар старажытнасцяў», — расказвае ён.

Думак узяць рукапіс у сваю асабістую калекцыю ў Яўгена не было. Хаця такая калекцыя ў яго ёсць. 

«Там прадметы, якія, на маю думку, не настолькі значныя для беларускай культуры. У многіх з іх няма аўтографаў, подпісаў, знакавых адзнак эпохі. У асноўным я збіраю старыя кнігі.

На мой погляд, такія прадметы можна калекцыянаваць, а рэчы, якія маюць значнасць культурную, у адзінкавых экзэмплярах, я лічу, трэба перадаваць у музей. Заклікаю ўсіх, хто датычны да нейкага доступу да беларускай культуры, збіраць такія рэчы». 

Два тыдні таму Яўген пераехаў у Грузію. У Мінску мужчына чатыры гады працаваў цырульнікам.

На пытанне, чаму ён, гісторык па адукацыі, вырашыў змяніць прафесію, хлопец адказвае, што яму хацелася мець працу, якая заўсёды будзе запатрабаваная. Таму і пайшоў на курсы цырульнікаў. 

«Стрыгчыся ўсім і заўсёды трэба. Стаў мужчынскім майстрам. Так супала, што мой цырульнік расказаў мне, што збіраецца рабіць курсы, і я вырашыў паспрабаваць. У гэтай сферы, вядома, курсы даюць толькі агульную базу, умееш ты нешта рабіць толькі пасля года працы. 

Адкрыў з кампаньёнам сваю цырульню эканом-класа ў Мінску. Яна зараз працягвае працаваць. Я стараюся дапамагаць, наколькі гэта магчыма. Сам асабіста я там не працаваў, мы наймалі людзей».

Пераезд у Грузію — іх сумеснае з дзяўчынай рашэнне. Падумалі, што пакуль жыццё тут для іх — аптымальны варыянт.

«Калі я прыехаў у Тбілісі, мне сказалі, што тут людзі знаходзяць свайго майстра і ходзяць да аднаго. Складана перавабліваць кліентаў. Я ўладкаваўся ў салон, пачаў даваць рэкламу, папрасіў некаторых знаёмых распаўсюдзіць інфармацыю пра мяне», — дзеліцца ён. 

У Грузіі Яўген таксама працягвае шукаць культурныя каштоўнасці, звязаныя з Беларуссю. Ён хадзіў на мясцовую барахолку, знайшоў там дарэвалюцыйны фотаздымак салдата, які быў зроблены ў Гродне. 

«Я яго купіў, спадзяюся, што будзе яшчэ нешта. Калі бачу тут старыя кнігі, пытаюся, ці ёсць нешта беларускае, але вельмі рэдка такое бывае. 

Прашу людзей, у якіх ёсць нейкія фінансавыя магчымасці, займацца такой справай. Але перш чым вывозіць антыкварыянт з якой-небудзь краіны, азнаёмцеся з правіламі вывазу. Звычайна антыкварыятам лічацца прадметы, якія маюць узрост старэйшы за 50 гадоў», — дадае хлопец.

Запісацца да Яўгена на цырульніцкія паслугі ў Тбілісі можна ў яго ў інстаграме

Чытайце таксама: 

Пікнікі, канцэрты, стэндап і 28 гарадоў. Распавядаем, што будзе на Днях беларускай культуры за мяжой

Ці марылі ліцвіны і русіны пра мора? Публічная лекцыя Андрэя Радамана ВІДЭА

Nashaniva.com

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй
ананімна і канфідэнцыйна?

Клас
Панылы сорам
Ха-ха
Ого
Сумна
Абуральна
Каб пакінуць каментар, калі ласка, актывуйце JavaScript у наладах свайго браўзера
Каб скарыстацца календаром, калі ласка, актывуйце JavaScript у наладах свайго браўзера
ПНАЎСРЧЦПТСБНД
123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031