Чаму Ізраіль адбіў грандыёзны ўдар Ірана? Без дапамогі саюзнікаў усё было б зусім не так радасна
Масіраваная атака Ірана на яўрэйскую дзяржаву з трэскам правалілася, але ўсё не так проста, а далейшае развіццё падзей цяжка спрагназаваць дакладна.
Ізраільская сістэма «Жалезны купал» адбівае ракетную атаку. AP Photo/Tomer Neuberg
Напад, здзейснены ў суботу 13 красавіка з боку Ірана на Ізраіль, быў адказам на авіяўдар па консульстве ісламскай рэспублікі ў сталіцы Сірыі Дамаску. Ён адбыўся 1 красавіка і прывёў да гібелі сямі членаў іранскага Корпусу вартавых Ісламскай рэвалюцыі. Вінаватым Тэгеран назваў Ізраіль.
У эфіры Бі-бі-сі прадстаўнік ЦАХАЛ генерал Пітэр Лернер заявіў, што ў атацы былі задзейнічаныя 170 беспілотнікаў, 30 крылатых ракет і 120 балістычных ракет. У выніку 99% з іх былі збітыя. Што тычыцца мірнага насельніцтва, то, як піша Бі-бі-сі, вядома толькі пра параненую дзяўчынку.
Такі поспех тлумачыцца шэрагам абставін. Першае — гэта тое, што на працягу двух тыдняў іранскія спікеры рознага ўзроўню папярэджвалі пра падрыхтоўку ўдару ў адказ. Гэта дазволіла Ізраілю і яго саюзнікам падрыхтавацца і размясціць дадатковыя сродкі барацьбы з паветранымі цэлямі, у тым ліку эсмінцы.
Другім фактарам з'яўляецца дапамога Ізраілю яго саюзнікаў. У адбіцці масіраванага налёту прымалі ўдзел вайскоўцы ЗША, Вялікабрытаніі, Францыі і Іарданіі.
Так, амерыканскі эсмінец з сістэмай СПА AEGIS збіў не менш за тры балістычныя ракеты. Асабліва важную ролю ў знішчэнні беспілотнікаў адыгралі амерыканскія, брытанскія і іарданскія вайсковыя самалёты. Большасць іранскіх беспілотнікаў і ракет былі знішчаныя яшчэ да таго, як дасягнулі паветранай прасторы Ізраіля. Дзясяткі дронаў збілі над сваёй тэрыторыяй іарданскія ВПС.
Немалаважным з'яўляецца і фактар адлегласці. Запушчаныя з тэрыторыі Ірана, ракеты і дроны павінны былі праляцець шмат сотняў кіламетраў да цэлі праз тэрыторыі некалькіх краін. Што таксама дало дастаткова часу на падрыхтоўку да іх сустрэчы.
Пускавая ўстаноўка «Жалезны купал» запускае ракету. Фота: Wikimedia Commons
Відавочным, як піша Бі-бі-сі, з'яўляецца той факт, што суботняя атака адсунула рознагалоссі, якія існавалі паміж Ізраілем і яго саюзнікамі на Захадзе адносна канфлікту ў Газе, на другі план. ЗША і іх саюзнікі запатрабавалі ад Тэгерана спыніць эскалацыю канфлікту.
Што далей?
Аднак, як піша выданне The Wall Street Journal, застаецца адкрытым пытанне, ці змогуць Ізраіль і яго прыхільнікі паўтарыць паспяховыя дзеянні ва ўмовах татальнай вайны.
Выклікае пытанне і здольнасць Ізраіля абараніць сябе без знешняй дапамогі. Вядома, што прэзідэнт ЗША Байдэн папярэдзіў прэм'ер-міністра Ізраіля Нетаньяху, што не падтрымае ўдар у адказ: Амерыка не будзе ў ім удзельнічаць.
Сродкі перахопу, асабліва сістэмы Arrow і Patriot, якія выкарыстоўваюцца супраць балістычных ракет, надзвычай дарагія, а іх колькасць абмежаваная. Сітуацыю ўскладняе і пазіцыя Кангрэса ЗША, які затармазіў пакет вайсковай дапамогі Ізраілю, Украіне і Тайваню.
Мурал з выявай прэзідэнта ЗША Джо Байдэна як супергероя, які абараняе Ізраіль, на вуліцы Тэль-Авіва. 14 красавіка 2024 года. Фота: AP Photo/Leo Correa
Але ва ўмовах прамой пагрозы непасрэдна ад Тэгерана галасы прапалестынскіх палітыкаў і прыхільнікаў эмбарга на пастаўкі зброі Ізраілю наўрад ці будуць пачутыя.
У той жа час трэба мець на ўвазе, што падчас суботняй атакі была выкарыстана толькі малая частка вялізнага арсенала беспілотнікаў і ракет Ісламскай Рэспублікі. Тэгеран таксама трымае ў рэзерве свае ліванскія марыянетачныя сілы — групоўку «Хезбала», якая мае тысячы ракет і снарадаў.
І хоць у суботу іранскія ракеты пераадолелі абарону толькі некалькі разоў, іранскія вайскоўцы атрымалі каштоўныя звесткі, назіраючы за працай ізраільскіх і амерыканскіх СПА.
Абдумваючы меры ў адказ, Ізраіль павінен улічваць інтарэсы сваіх арабскіх партнёраў, такіх як Іарданія, Саудаўская Аравія і Аб'яднаныя Арабскія Эміраты. Нягледзячы на народны гнеў адносна забойства дзясяткаў тысяч палесцінцаў падчас ізраільскіх ваенных аперацый у Газе, Іарданія і іншыя партнёры дапамаглі Ізраілю адбіцца ад іранскіх ракет і беспілотнікаў у суботу.
Ваенны кабінет Ізраіля, як піша Бі-бі-сі, спрабуе распрацаваць такі варыянт удару па тэрыторыі Ірана, які не прывядзе да эскалацыі. Адным з іх з'яўляецца атака на атамныя аб'екты.
Між тым, кіраўнік генеральнага штаба Узброеных сіл Ірана генерал Махамад Багеры выступіў з пагрозай: калі Ізраіль распачне дзеянні ў адказ, «наша наступная аперацыя будзе нашмат маштабнейшай».
The Wall Street Journal цытуе словы дырэктара іранскага праекту Міжнароднай крызіснай групы Алі Ваеза (Ali Vaez) аб тым, што ў тым выпадку, калі Іран прыйдзе да высновы, што недастаткова звычайных сродкаў, ён можа схіліцца да выкарыстання ядзернай зброі.
Чытайце таксама:
Іран заявіў пра завяршэнне аперацыі супраць Ізраіля
Як Ізраіль можа адказаць на іранскую атаку?
Байдэн заявіў, што Ізраіль і ЗША збілі амаль усе запушчаныя Іранам ракеты
