«Эта война не может закончиться нормальным образом, потому что цель этой войны — война»
Худший тип войн — это те войны, которые являются самоцелью. Их невозможно закончить достижением какого-то конкретного результата, потому что цель — как горизонт, постоянно отодвигающийся по мере приближения. Для Кремля война — не инструмент, а то идеальное состояние общества, которое правящему классу России хотелось бы зафиксировать как константу. Такое мнение высказал политолог Владимир Пастухов на Радыё Свабода.
Уладзімір Пастухоў кажа, што вайна, відавочна, першапачаткова пайшла не так, як планаваў Крэмль. І калі ў першы месяц вайны крамлёўскае кіраўніцтва знаходзілася ў стане, што быў у Сталіна ў першыя 10-15 дзён вайны, то далей усё перабудавалася на рускі лад, які палягае ў тым, што «жыццё — пятак, масай задушым», «бабы яшчэ нараджаюць», рэсурсаў хопіць, мы іх перажывём.
На ПМФ Пуцін ужо выйшаў з канцэпцыяй вечнай вайны, мяркуе Пастухоў.
У чым канчатковыя мэты Расіі?
— Цяжар гэтай вайны складаецца ў тым, што гэта вайна без мэты, у Расіі ў гэтай вайне няма мэтаў, і таму вайна не можа скончыцца нармальным чынам, таму што мэта гэтай вайны — вайна, — кажа Пастухоў.
Палітолаг мяркуе, што ў той часткі кіраўніцтва Расіі, якая цалкам рацыянальная, і якую называюць тэхнакратычнай, склалася канцэпцыя выжывання Расіі, сэнс якой заключаецца ў тым, што вайна зʼяўляецца нармальным здаровым і карысным станам для Расіі. І гэтую вайну трэба пастаянна падтрымліваць, як павольны агонь.
— Можна гатаваць на моцным агні, а ёсць такія булёны, якія трэба кіпяціць гадзінамі на маленькім агні.
Дык вось цяпер для іх вайна — гэта такі маленькі агонь, на які яны хочуць паставіць Расію і перакіпяціць яе, каб атрымаць у выніку праз 25 гадоў абсалютна іншы, патрэбны ім булён. На што яны разлічваюць? Яны разлічваюць на тое, што пакуль яны будуць гарэць на маленькім агні, вось тая самая Еўропа згарыць у агні і «патрапіць у пекла».
Якая стратэгія Захаду?
Ніякай адзінай стратэгіі ў Захаду няма, лічыць палітолаг.
— Еўропа пакуль знаходзіцца ў працэсе ўсведамлення таго, у якое непрыемнае месіва яна ўляпалася. Пасля 1991 года, калі адбыўся «адліў Расіі з Еўропы», усе вырашылі, што Расія перастала існаваць як еўрапейскі гулец. А цяпер яна раптам выскачыла як чорт з табакеркі, прычым у самым непрыемным выглядзе. Такое ўражанне, што двухсот апошніх гадоў не было, і вось ён Аракчэеў разам з Аляксандрам і сваім «Священным союзом» прэ на ўсю моц, прапісвае гэтай Еўропе свой «Священный союз» у якасці лекаў, — кажа ён.
Па словах Пастухова, у Еўропе ёсць розныя канцэпцыі, якія прадыктаваныя рознымі ўнутрыпалітычнымі сітуацыямі.
— Ёсць Борыс Джонсан (і не трэба яго запіхваць у адзін кошык з Джо Байдэнам, таму што ён не залезе ў адзін кошык з Байдэнам), у якога такая ўнутрыпалітычная сітуацыя, што любая вайна ў Еўропе для яго радасць і выратаванне. Бо ў яго ёсць такі тэарэтычны канструкт, што цяпер добра, каб там іскрыла вечная Курская дуга даўжынёй у некалькі тысяч кіламетраў.
Па-першае, дзвіжуха, усе занятыя.
Па-другое, добрая нагода Брытаніі, нягледзячы на «брэкзіт», вярнуцца ў Еўропу і гуляць там сваю ролю.
Па-трэцяе, цалкам разумны погляд на тое, што стратэгічна гэта вайна на спальванне апошніх расійскіх рэсурсаў, калі не дойдзе да абмену ядзернымі ўдарамі.
На думку Пастухова, апошняя стратэгія — лагічна больш закончаная, чым стратэгія міратворцаў, таму што ў гэтай стратэгіі не трэба ўлічваць думкі другога боку.
— Расія сваё слова сказала, яна ўжо ўляпалася ў гэтую вайну. Далей трэба разумна трымаць яе ўвесь час на адлегласці выцягнутай рукі, каб яна не саскочыла з гэтага кручка вайны, але ў галаву ёй не стукнула сапраўды бамбануць па Лондане ядзернымі ракетамі. Для гэтага яна павінна разумець, што як толькі нейкая ядзерная ракета вылеціць з Расіі, то насамрэч, без усялякіх жартаў, дзесяць паляцяць у бок Крамля. Калі Крэмль не будзе гэтага ведаць, ён будзе рабіць усё што заўгодна, колькі можа.
На думку Пастухова, цвёрдасць пазіцыі заходніх краін — адзінае, што можа стрымліваць Расію.
— Калі яны адчуваюць, што там блеф, гуляюць у покер, дык цяпер у Крамлі самая лепшая ў свеце каманда па гульні ў покер. Гуляць з імі ў покер бессэнсоўна, яны перайграюць. Можна толькі цвёрда прыняць для сябе пастанову даць ім сігнал, што далей гэтага пункту — ракеты ўзлятаюць і ляцяць у бок Расіі.
Пастухоў упэўнены, што Расія не будзе гатовая ні да якіх перамоваў, пакуль не ўпрэцца менавіта ў гэтую акалічнасць.
Які далейшы найбольш верагодны сцэнарый вайны?
Уладзімір Пастухоў чакае абвастрэння сітуацыі ў ліпені-жніўні, на пачатку восені. Расія ўпрэцца ў створаны эшалон абароны Украіны на Данбасе.
— Далей на гэтай кропцы пачнецца часовае баданне, і трэба будзе нейкім чынам стымуляваць сітуацыю. Я чакаю, што яе будуць стымуляваць спробай арганізаваць ціск ужо ў нейкай іншай кропцы [Украіны], зафіксаваўшы фронт на Данбасе і перакінуўшы рэсурсы ў іншае месца.
Пастухоў мяркуе, што да гэтага іншага месца «падключаць» Беларусь («у якасці новай крыніцы мяса»).
