Hałoŭny pryz Vieniecyjanskaha mastackaha bijenale atrymaŭ paviljon Aŭstralii
Jon zakranaje trahiedyju karennych narodaŭ Aŭstralii, hvałtoŭnaha źniščeńnia ichnich moŭ, tradycyj, zvyčajaŭ i kultury.
Hałoŭny paviljon Vieniecyjanskaj mastackaj bijenale. Fota Paŭła Vajnickaha.
Adna sa značnych art-padziej hoda — 60-ja Vieniecyjanskaja bijenale sučasnaha mastactva — aficyjna adkryłasia 20 krasavika. Pra jaje raspaviadaje vydańnie Reform.news.
Deviz asnoŭnaha prajekta «Čužaziemcy paŭsiul» — heta adsyłka da nazvy adnajmiennaha Turynskaha kalektyvu, jaki zmahaŭsia z rasizmam i ksienafobijaj u Italii ŭ pačatku 2000-ch. Akramia hałoŭnaj vystavy bijenale ŭklučaje ŭ siabie 88 nacyjanalnych ekspazicyj u paviljonach u Džardzini, Arsienale i ŭ centry Vieniecyi.
Naša kraina ŭžo druhi raz zapar nie arhanizoŭvała svajho nacyjanalnaha paviljona, ale dva biełaruskija prajekty ŭdzielničajuć u supravadžalnaj prahramie.
Siońnia ŭ štab-kvatery Vieniecyjanskaj bijenale prajšła cyrymonija aficyjnaha adkryćcia, jakaja supravadžałasia ŭračystymi ŭznaharodžańniami.
«Załatoha lva» — hałoŭny pryz bijenale — atrymaŭ paviljon Aŭstralii.
Prajekt Arčy Mura zakranaje trahiedyju karennych narodaŭ Aŭstralii, jaho hałoŭnym akcentam źjaŭlajecca namalavanaje ad ruki na ścienach i stoli hienieałahičnaje dreva. U centry pamiaškańnia znachodzicca bieły stoł, na jakim akuratna raźmieščany dakumienty z zapisami pra sotni śmierciaŭ abaryhienaŭ.
Paviljon Aŭstralii. Fota: theguardian.
«Słovy «Kamilaroi» i «Bigambul» na malunku simvalizujuć inicyjatyvy pa adradžeńni moŭ karennych narodaŭ, u toj čas jak prabieły sihnalizujuć ab kałanijalnych uvarvańniach, masavych zabojstvach, chvarobach i departacyjach, jakija razryvali siamiejnyja poviazi, — paviedamlaje anatacyja Nacyjanalnaha paviljona Aŭstralii. — Arčy dadaje archiŭnyja zapisy pra svajakoŭ, kab prademanstravać, jak kałanijalnyja zakony i dziaržaŭnaja palityka zdaŭna naviazvalisia karennym narodam. Mastak vykarystoŭvaje svaju siamiejnuju historyju, kab zrabić sistemnyja prablemy niepryjemna adčuvalnymi dla hledačoŭ, i adnačasova stvaraje praročy napamin pra toje, što ŭsie my svajaki».
Śpiecyjalnaje zhadvańnie atrymaŭ paviljon Respublika Kosava. Skulpturnaja instalacyja «Recha maŭčańnia mietału i skury» źviartajecca da žanočaj pracy i niaroŭnaści na pracoŭnym miescy. Aŭtarka instalacyi Daruncina Kastraci hruntuje svoj prajekt na vopycie dvanaccaci rabotnic fabryki pa vytvorčaści rachat-łukuma ŭ Pryzrenie, druhim pa vieličyni horadzie Kosava i rodnym horadzie mastački. Z-za taho, što rabotnicy fabryki vykonvajuć svaju pracu stojačy, amal treć ź ich musić rabić apieracyju pa zamienie kalennaha sustava. Instalacyja Kastraci składajecca ź mietaličnych skulptur, zmadelavanych pa ŭzory škarłupin roznych arechaŭ, jakija vykarystoŭvajucca ŭ jakaści inhredyjentaŭ u tureckich dalikatesach.
Jašče adnaho «Załatoha lva» atrymaŭ Mataaho Collective.
I jašče dva «Załatyja lvy» — za žyćciovyja dasiahnieńni — byli ŭručany brazilskaj mastačcy italjanskaha pachodžańnia Ańnie Maryi Majolinie i tureckamu mastaku z Paryža Niłu Jałteru.
Reform.news pacikaviłasia ŭražańniami ad bijenale ŭ biełaruskaha mastaka Paŭła Vajnickaha, jaki ŭžo niekalki dzion znachodzicca ŭ Vieniecyi.
«Ščyra kažučy, mnie nie padajecca tema hałoŭnaha prajekta hetaha hoda — čužaziemcy paŭsiul — takoj aktualnaj, jak u raniejšyja hady, kali prablematyka hałoŭnaj vystavy sapraŭdy traplała ŭ nierv.
Bo heta tema akazałasia vielmi šyrokaj, tudy što zaŭhodna možna pakłaści. Usie i kładuć, što majuć, — u niejkaha kvir, u inšych kałanijalnyja i postkałanijalnyja temy…
Na hałoŭnaj vystavie pakazali vielmi šmat davoli dobrych łacinaamierykanskich mastakoŭ, jakija pracujuć z estetykaj Frydy Kało. Heta jarkija ekspresiŭnija pracy, u jakich raspaviadajecca pra niejkija ŭłasnyja historyi.
Z nacyjanalnych ekspazicyj najbolš uraziŭ paviljon Niderłandaŭ, pryśviečany temie rabstva, vyrašanaj praz šakaład. U paviljonie raźmieščany šakaładnyja statui, u tym liku skulptura samaha hałoŭnaha pryhniatalnika. Vodar tam stajaŭ taki, što zaraz mnie składana źjeści z kavaj šakaładku, bo adčuvaju pach pryhniotu. Heta žorstka, kali mastactva zakradajecca ŭ tvajo paŭsiadzionnaje žyćcio.
Cikava, što ŭkrainskich paviljony až dva, tamu što ŭ Nacyjanalnym paviljonie Polščy pradstaŭleny ŭkrainskaja mastaki. Tam atrymaŭsia adzin z samych uražalnych prajektaŭ, bo jany zaprasili ŭciekačoŭ i paprasili ich demanstravać huki vajennaj techniki, naprykład, nabližeńnie samalotaŭ ci ŭzryvy. Jany demanstrujuć hetyja huki, a potym kažuć «Paŭtarajcie za mnoj» — i nichto nie paŭtaraje. Stajać mikrafony, možna heta rabić! Ale ŭ paviljonie cišynia, amal trahičnaja».
U hetym paviljonie naviednikam razdavali kartu bambaschoviščaŭ u Vieniecyi. U pryvatnaści, tam pakazana, što adno z bambaschovišča raźmieščana zusim niepadalok. «Kožny ŭkrainiec, kudy b jon ni pajšoŭ, aŭtamatyčna fiksuje bližejšaje bambaschovišča i hatovy skarystacca im u vypadku pavietranaj tryvohi», — havorycca ŭ apisańni karty.
Biezumoŭna, nie abyšłosia biez skandałaŭ: Vieniecyjanskaje bijenale pieryjadyčna stanovicca płatformaj dla demanstracyi palityčnych žestaŭ. Naprykład, na aknie Nacyjanalnaha paviljona Izraila raźmieščana abviestka, što paviljon nie adkryjecca da taho času, pakul nie budzie dasiahnuty pieramirje ŭ Hazie i pahadnieńnie ab vyzvaleńni zakładnikaŭ. Tym nie mienš kala začynienaha paviljona adbyłasia akcyja pratestu suprać vajny ŭ Hazie, paśla jakoj na ziamli zastalisia ŭlotki.
60-ja Vieniecyjanskaja bijenale sučasnaha mastactva budzie doŭžycca pa 24 listapada 2024 hoda ŭ Džardzini, Arsienale i na inšych placoŭkach Vieniecyi.
