⤷ Łatyšonak žyvie zdajecca u Polščy. Ale heta ničoha nie mianiaje, bo jon maje racyju. Tyja, chto cikavicca historyjaj heta dobra razumiejuć. Prodki ciapierašnich biełarusaŭ, heta rusiny VKŁ. Akramia žycharoŭ paŭnočnaha zachada Biełarusi. Ichnimi prodkami byli litoŭcy aukštajty.
⤷ 123, biełarusy - rusiny ŭ linhvistyčnym sensie tolki. A relihijna - roznyja, nie tolki pravasłaŭnyja. Termin aŭkštajty prablemny, bo isnuje ŭ 3ch razumieńniach: A) administracyjna-palityčny (vyšniaja litva), B) ahulnabałtycki (usie bałtamoŭnyja roznych hrup chto nie žamojt, uklučajučy jatviahaŭ), C) letuviski (tolki tyja niežamojty chto z uschodnich bałtaŭ). Vy majecie naŭvazie C. Vitaŭt moviŭ pra B i/abo A. Teŭtony razumieli pad hetym A.
dobra. Biełarusy - nacyja maładaja. A ci isnavali ŭ tyja časy mienavita litoŭcy jak nacyja? Nie. Byli žamojty, jaćviahi možie chtości jašče. Adkul tady dziaržava ŭ naźvie mieła taponim "Litoŭskaje". To bok da kaho ci da čaho adnosiŭsia hety taponim? Palakam zručniej usiaho piedaliravać dumku, što VKŁ - ničejnaja dziaržava?
⤷ Valadzimir, k lubym piśmiennym dokumientam nado otnositsia s dolej skiepticizma. V tiech žie letopisiach hovoritsia čto litovskije kniaźja proizošli ot rimlan.
⤷Aleh, "dola skiepticizma" - heta padychod čytača. A padychod daśledčyka - analizavać i supastaŭlać. Pramych ci ŭskosnych paćvierdžańniaŭ pachodžańnia litoŭskich kniazioŭ ad rymlanaŭ, naskolki ja viedaju, nie isnuje, i heta daje poŭnaje prava hladzieć na hetaje paviedamleńnie jak na bajku. Chacia jość vielmi cikavyja "rymskija" "začepki", źviazanyja z mahčymym pachodžańniem lutičaŭ.
Što da pachodžańnia litvy ad lutičaŭ, to, iznoŭ nahadaju, u aŭtentyčnych dakumientach - listach papy Inakiencija IV, - z nahody chryščeńnia Mindoŭha, jakija zachoŭvajucca ŭ Vatykanskim tajemnym archivie(!), jahonaja kraina trojčy nazvana LUtovija (aproč Le(i)tovija), i heta nie mahło być vypadkovym (A.Žłutka "Mindaŭ, karol Litovii, u dakumentach i śviedčańniach"). Miarkuju, takaja mocnaja padtrymka "z Zachadu" źnižaje "dolu skieptycyzmu" adnosna paviedamleńnia staražytnaruskaha letapisu "druzii lutiči litva", i naohuł zachodniesłavianska-lutickaj kancepcyi pachodžańnia litvy, amal da nula.
⤷ Valadzimir, tak, u časy Mindoŭha jašče pomnili pachodžańnie kraja ad viltcaŭ-lucičaŭ. Ale užo tady ŭzychodziła jatviažskaja aŭtachtonnaja kultura, bo słavianizacyja tady była jašče nie takoju mocnaju.
U takich histaryčnych dyskusijach treba zachoŭvać spakoj i navukovy padychod. Ale pan prafiesar musić padkreślić vyrazna,što Vialikaje kniastva litoŭskaje heta taksama i biełaruskaja dziaržava i my majem roŭnyja pravy na jaje spadčyny ŭ viakach
⤷ Historyk ź bierahoŭ Biareziny, Hieta toj Łatyšonak u jakoha pradzied svaryvajsia na synou " Jakimi takimi biełarusami vy zapisaliś?)) My miejeiestnyja ))
Iz tych Łatyšonkau jakija razpaviadajuć Jak cudouna pry Polšy briežnievie zaraz aheele žyli" Ničoha dziunaha U biełarusau znać mahnaty ..intiliChiencyja u balšynie zausiedy " łatyšonki" na zachadzie na uschodzie...
Nu viadoma, što jon mocna topić za biełarusizm -- jamu na Padlaššy chapaje i kalinoŭščyny, i litoŭščyny, i katalictva. Chočacca pravasłaŭja, rahvałodaŭščyny i ruskaści. Treba rabić na heta papraŭku, kali jaho słuchaješ
Amal usie jeŭrapiejskija nacyi paŭstali ŭ 19 st, uklučajučy niemcaŭ, hrekaŭ i italjancaŭ. Dyk što ž ciapier atrymlivajecca pa Łatyšonku, italjancy nia majuć prava na Rymskuju impieryju, hreki na Eliju, a niemcy na svaju spadčynu. Nazvy narodaŭ mianiajucca, eliny stali hrekami, rusiny što składali 80% etničnaha składu VKŁ stali biełarusami. Nie baču nivodnaj pryčyny, kab rusiny nie mahli nazyvać VKŁ svajoj dziaržavaj.
Što-što tam stvaryli Litoŭcy, jakija sami źjavilisia daloka paśla raspadu VKŁ? Chaj jašče historyk raskaža kali Litoŭcy navučylisia čytaci-pisać i drukavać pa-litoŭsku.
«VKŁ była kraina litoŭcaŭ, rusinaŭ i žamojtaŭ. Ale nie biełarusaŭ. Biełarusy ŭźnikli paźniej z častki rusinaŭ i i litoŭcaŭ.
Ups. A kudy padzielisia kryvičy, dryhavičy i radzimičy?
Absalutna antybiełaruski padychod. My viedajem svaju historyju, što VKŁ heta Biełaruś, a voś heta niechaj prpahandujuć nie ŭ Biełarusi. Łatyšonak da jaje i adnosin nie maje. Pasłuchali, jak rasieccaŭ, litoŭcaŭ, palakaŭ i zrabili vysnovu, što nam patrebna prapahandavać svajo, biełaruskaje, a nie taki nie biełaruski pohlad na historyju.
⤷ Z tym, što śćviardžeńnie "VKŁ - heta Biełaruś" (hałoŭnaja ideja-łozunh biełorusskich "lićvinistaŭ") - heta poŭnaja łuchta, - sa spadarom Łatyšonkam całkam zhodny. Tolki samym hałoŭnym, fundamientalnym adroźnieńniem pamiž imi, na maju dumku, źjaŭlajecca toje, što VKŁ było subjektam historyi i siaredniaviečnaj hieapalityki, chaj i istotna abmiežavanym paśla ŭtvareńnia Rečy Paspalitaj. A Biełoruśsija, jakaja ŭźnikła paśla źniščeńnia Rasiejaj VKŁ, i potym BSSR i sioniašniaja RB - pa sutnaści rasiejskaja pravincyja-pratektarat (jak raniej BSSR častka SSSR), jakaja nie maje amal nijakaj nacyjanalna-histaryčnaj i mižnarodna-palityčnaj subjektnaści.
Ale jahonaje śćviardžeńnie, što VKŁ stvaryli "bałty"-"litoŭcy" - taksama łuchta, jakaja vynikaje z falsifikatarskaj "bałckaj" kancepcyi pachodžańnia litvy, jakaja dahetul panuje amal paŭsiudna.
U mienia vopros k nacionalno orijentirovannym istorikam. Priniato sčitať,čto VKŁ osnovała kultura vostočno-litovskich kurhanov. Jeje otnosiat k vostočno bajskim plemienam. I tut samoje intieriesnoje pochoronnyje obriady u nich byli jatviažskije. Lituviskije istoriki hovoriat,čto eti obriady byli pierieniaty ot jatviahov iz za tiesnych otnošienij s jatviahami. A počiemu nie naoborot? Naprimier kultura vostočno-litovskich kurhanov pierienimała ot vostočnych bałtov kulturnyje tradicii i pri etom iznačalno była jatviažskoj.
Nacyjaŭtvareńnie pačałosia ad siaredziny 19 st., u hetym sensie lijetuvisy, jak nacyja, nie starejšyja za biełarusaŭ. Łatyšonak ćvierdzić, što VKŁ utvaryli lijetuvisy, a nazvy nasielenych punktaŭ, taponimaŭ 'Litva', na Biełarusi - heta ad čužych. Dyk niachaj tady patłumačyć, jakich čužych. Bo ŭ toj čas čužymi byli aŭkštoty, dzuki, kuršy, žamojty, inš., ale takich taponimaŭ niama ŭ Biełarusi. Kali pahadzicca, što taponimy tyja pakinuli ŭ vierchnim Paniamońni pryšłyja, čužyja, dyk čužymi jany byli i da vyšej pieraličanych: aŭkštotaŭ, dzukaj, kuršaŭ, žamojtaŭ...(usio heta terytoryi sučasnaj Lijetuvy), ale, u svaju čarhu, tam niama taponimaŭ "Litva". To bok, Jermałovič nie pamyliŭsia, kali akreśliŭ vierchniaje Paniamońnie, jak terytoryju spradviečnaj Litvy mienavita ŭ miežach taponimaŭ.
⤷ Trietprietor, jašče ŭ 13 st. kala Słonima pasialili borciaŭ, pra jakich letuvisaŭ havorka? A byli nalšany, dziavołtva i inš. Łatyšonak, taksama nie biełarus, a niejki vychadziec z Łathalii. Dyskvalifikacyja
Naprimier sochraniłaś piečatka Vitovta s nadpiśju vielikij kniaź Litvy,hospodaŕ Rusi i inšych. Nadpiś na łatyni. Na piečatkie kromie hierbov Rusi i Litvy hierb žamojci i trakajskoho kniažiestva eto ukazyvajet na to čto žitieli trakajskoho kniažiestva i žamojci sčitaliś druhimi naroda. Vied́ na piečatkie napisano nie kniaź połockij, kijevskij a t.d a Rusi kak naroda.
⤷ «Lituania et ipsa late patens regio Polonis ad orientem connexa est... Rara inter Lituanos opida, neque frequentes willae opes apud eos... Sermo gentis Sclavonicus est, latissima est enim haec lingua et in varias divisa sectas.» (h.zn.: Litva z svaimi šyrokimi prastorami miažujecca z Polščaj ad uschodu... Redkija ŭ lićvinoŭ harady, taksama mała j viosak... Mova narodu - słavianskaja. Hetaja mova vielmi pašyranaja dy padzielenaja na roznyja razhalinieńni)...........
Nu typu biełaruskaj nacyi nie isnavała, a litoŭskaja była, na što za achinieja. Kali tady nie było biełarusaŭ, tady i litoŭcaŭ nie było, a byŭ niejki inšy kanstrukt, i my i sučasnyja litoŭcy naležali da taho kastruta, i basta. Niechren u nas kraści našu historyju i admaŭlać nam u isnavańni
VKŁ było sozdano na fundamientie Połockoho kniažiestva, k kotoromu letuvisy točno nie imiejut nikakoho otnošienija. Oni dažie ni odnoho horoda nie postroili, kakoje hosudarstvo oni mohli sozdať? Po suti VKŁ, eto Połockoje kniažiestvo 2.0, kotoroje pośle miežduusobic i razvała vnov było vossozdano pod vłasťju odnoho kniazia. Kak skazali by siejčas, v pieriod razvała biełorusy zachotieli tviordoj ruki i takaja ruka našłaś v licie litovskoho kniazia, plemia kotoroho obitało na tierritorii sovriemiennoj Biełarusi. Kromie kniažieskoj družiny u plemieni litva niečieho było vziať, oni voobŝie ničieho nie ponimali v hosudarstviennom ustrojstvie, poskolku sami žili jeŝio v rodoplemiennom stroje. Kakoje hosudarstvo oni mohli sozdať? U Łatyšonka značit rusiny i litovcy užie byli v 13 viekie, a biełorusov stało byť nie było, chotia luboj adiekvatnyj istorik vam skažiet, čto vsie nacii načali formirovaťsia tolko v 19-mviekie. I hdie zdieś objektivnosť, spadar Łatyšonok? Anhažirovannyj istorik i vrun.
Šanoŭnyja biełarusy-lićviny i iže ź imi pročyja litoŭcy!
Mocna svaim ducham zaklikaju ŭsich da paradku i pad pahrozaj kary śmiarotnaj ad piersta kniazia Daniły, nie rabicie kipiš!
Śviataja mietrapolija Halicka-Vałynskaha kniastva źjaŭlajecca adzinym jurydyčna karektnym pravaŭładalnikam na pałovu ziemlaŭ sučasnaj Biełarusi!
I akrom jak ź Viejšnoryjaj ni z kim nie pahodzicca na składańnie novaj vajskova-palityčnaj Vunii!
V Polšie niet ludiej kotoryje mohut podjechať k istoriku i objaśniť jemu to, čieho on nie poniał? Hdie vietierany PKK i druhije? Hdie Usov, hdie Paźniak? Na takije dieła nado rieahirovať bystro.
Narešcie znajšoŭsia choć chtości z chałodnaj hałavoj i vialikim rozumam, jaki skazaŭ jak jano jość! Łatyšonku vivat! Usio raskłaŭ pa palicach. Praŭda, i radavacca asabliva nie varta, bo Łatyšonak za pravasłaŭje i ruskuju tojesnaść. Pamiž Litvoj i Ruśsiu Łatyšonak vybiraje Ruś. Ale pra Litvu, žemajtaŭ i litoŭskich kniazioŭ jon usio razumieje pravilna, jamu nie treba naciahvać savu na hlobus.
⤷ Łatyšonak nie źjaŭlajecca śpiecyjalistam pa historyi VKŁ, tamu jaho tryźnieńnie ničoha nie vartaje. Skieptykaŭ prašu padać choć adnuju spasyłku ź jaho prac pra paŭstańnie VKŁ. Słuchajcie śpiecyjalistaŭ, a nie aby kaho
Nazva Biełaruś maładaja, ale statuty VKŁ (1566 hodu) pisalisia na našaj movie, jakaja zaraz nazyvajecca biełaruskaj. Tak što sučasnyja biełarusy byli tady lićvinami, litoŭcami, tutejšymi i h. d.. Supolnaje minułaje nie značyć, što treba Vilniu zabirać. Treba hladzieć u budučyniu, bo ŭ ciomnaje minułaje idzuć viadoma chto.
V biełaruskoj istorii 5 osnovnych pieriodov: piervyje kniažiestva, vkł, rieč Pospolitaja, RI, SSSR i obrietienije niezavisimosti. Otstaivanije mnienije o svojej isklučitielnosti tolko v VKŁ, tieriajem svoje značienije v druhich pieriodach. Odnako biełarusy vnieśli viesomyj vies vo vsiech pieriodach, okazali važnoje vlijanije i v rieči pospolitoj, v rośsijskoj impierii, sssr
⤷ Bobr, my nie prosta "adstojvajem" niejkuju tam vyklučnaść. My ličym VKŁ našaj apošniaj dziaržavaj pierad zachopam RI. Pa sutnaści BNR/BSSR/RB heta i jość VKŁ u praciahu. Tut sprava ŭ pradaŭžeńni dziaržaŭnaści.
Kala Brasłava jość vialiki staradaŭni park Bielmont. Ja navat nie sumniavajusia, što kali b hetaja terytoryja dastałasia letuvisam -- a jany pretendavali na jaje -- to na svoj kapył pierajnačyli b -- Bielmantas. Nu, zapisali ž jany Žyhimonta -- Žyhimantasam, Daŭmonta -- Daŭmantasam.
A miž inšym u mianie jość kniha "Sadovo-parkovoje iskusstvo Biełoruśsii", 1989 h, aŭtar A. Fiedaruk. Aŭtar śćviardžaje, što miascovyja pany nazvali svoj park na francuzski manier -- "Pieknaja Hara", to bok -- Bielmont.
A ciapier zhadajem, słova "mont" (hara) prysutničaje ŭ mnostvach nazvaŭ -- Monte Kasina, Monte Karła, Monte Nehra (Čarnahoryja) i, narešcie, Montevidea...
Ja ŭžo maŭču pra toje, što taponimy "Litva", "Lytva", i h.d. raskinutyja pa ŭsioj Jeŭropie -- Rumynii, Słavakii, Čechii, Bośnii i Hiercahavinie, nie kažučy ab Biełarusi, dzie ich šmat... Mnohija imiony vialikich kniazioŭ litoŭskich pierakładajucca sa staraniamieckaj movy, naprykład, Alhierd (Oll -- usio + gerdt -- słava, to bok -- Usiasłaŭ)... Nu i čamu my biessaromna musim vieryć historykam, jakija imavierna siadziać na litoŭskich hrantach?
Jazep Varonka, Paźniak kazaŭ, što budziem damaŭlacca ab biełaruskich škołach, hazietach, hadzinach na telebačańni dla biełarusa u Letuvie, ab spryjańni biełaruskaj kultury, i što jon suprać pierahladu miežaŭ i što jon za za vykanańnie Chielsinkskich pahadnieńniaŭ.
Somnitielnaja staťja s bolšim količiestvom otkroviennych manipulacij. Osnovnoj posył, čto biełarusy nie imiejut prava na sobstviennuju intierprietaciju istorii.
Ułasna biełaruskaja historyja - stahodździe z chvościkam. Dalej - užo nijakija nie biełarusy, dalej VKŁ, RP i t.d. Davajcie zadavolvacca tym, što majem. Za stahodździe majem dosyć hierojaŭ, kab nie adbirać hierojaŭ ni ŭ Polščy (Kaściuška), ni ŭ Litvy (kniazi). Davajcie spačatku svaich jak naležyć prysvoim sabie.
⤷Sapraŭdny biełarusiec, A davajcie my budziem rabić jak usie našyja susiedzi - mieć ułasny pohlad na ŭłasnuju historyju i rabić akcent na tym histaryčnym pieryjadzie, dzie my jak etnas i sfarmavalisia. Biełarusy takija ž ludzi, što i ŭsie astatnija, to nijakaje nahody dla taho, kab admaŭlacca ad svajoj historyi nie isnuje - akrom zabahanak maskoŭcaŭ ź letuvisami, što my niejak pieražyviem.
Sučasnyja biełarusy taki ž madernovy kanstrukt, što i letuvisy, to bok stavić znak roŭna pamiž letuvisami i litoŭcami paprostu nienavukova. Tym bolej, rabić paśla z hetaha vysnovu, što letuvisy = VKŁ, a biełarusy palić vychodzili.
VKŁ - ahulnaja dziaržava prodkaŭ što sučasnych letuvisaŭ, što sučasnych biełarusaŭ. Spračacca chto tam jaki ŭpłyŭ mieŭ i chto zasnavaŭ možna, ale admaŭlać biełarusam u svajoj historyje nia maje nijakaha prava anijaki "historyk" što na letuviskich hrantach, što na rasiejskich.
Napramak na čarhovaje histaryčnaje abkradańnie biełarusaŭ vymaloŭvajecca ŭžo nadta vyrazna i letuvisy z maskalami čarhovy raz razam toje namahajucca ździejśnić.
A tolki chren vam, a nie našuju historyju: VKŁ nie našaja dziaržava, ale I našaja - dakładna.
⤷Symon, iznoŭ nahadaju, što biełarusy, u adroźnieńnie ad lijetuvcaŭ, NIKOLI, ni ŭ jakich dakumientach (ni BNR, ni BSSR, ni RB, ni BNF) NIE zajaŭlali ab svajoj pravapierajemnaści z VKŁ. INIKOLI NIE pretendavali na viartańnie sabie, navat u kulturny užytak, "svabodnaha" etnonima "litviny", pry tym što etnonima "biełarusy" ŭ časy VKŁ, iznoŭ nahadaju, NIE isnavała. A tamu vaša abureńnie "čarhovym histaryčnym abkradańniem biełarusaŭ" ź niejkaha boku vyhladaje dziŭnym i niedarečnym. "Biełarusy" histaryčna abkrali sami siabie. Jak havorycca, za što baroliś, na to i naparoliś.
Jokių žemaičių kaip atskiros etninės bendruomenės niekada nebuvo. Tai patvirtina Karaliaus Vytauto Didžiojo laiškas imperatoriui, kur jis sako, kad žemaičiai - tie patys lietuviai:
Sučasnyja letuvisy nie stvarali VKŁ. VKŁ stvorana z Navahradskaha kniastva, Mindoŭh i jaho lehiendarny baćka Rynhold byli pachodžańnia z prusaŭ taksama bałtaŭ, albo ź miascovych navahradskich bałtaŭ.
Što datyčycca nacyi to sapraŭdy biełarusy vielmi maładaja nacyja, ale praces farmiravańnia nacyj pačaŭsia paśla Vialikaj francuzskaj revalucyi, to bak heta 18-19 stahodździ i źviazany hety praces z pačatkam urbanizacyi ŭ Eŭropie i Amerycy.
Da hetaha biełarusy isnavali jak narod j etnas. Nahadaju što biełarusam 3500 hadoŭ. My naradzilisia u kultury Bajavych siakier/Šnuravoj kieramiki jakaja naturalna vyjšła ź Jamnaj kultury.
⤷CrnaGora , Lietuvos valstybė buvo jau 1009m., ką rodo Kvedlinburgo analai. Kitas klausimas kokia tai buvo valstybės struktūra, bet jei valstybės - lietuvių tautos apsauginio mechanizmo tada nebūtų buvę, tai tą teritoriją kaip mat būtų pasidalinę kiti ir jos tiesiog nebūtų buvę.
⤷maskavity štučna stvorany narodziec, o, srazu vidno priedstavitiela kopatielej Čiornoho moria. Kstati, napomniu, imienno oni hovoriat, čto v VKŁ byli oni (rusiny) i litovcy (litviny) - i nikakich biełorusov.
Chočacca pravasłaŭja, rahvałodaŭščyny i ruskaści.
Treba rabić na heta papraŭku, kali jaho słuchaješ