«Heta takaja ž mužčynskaja prafiesija, jak elektryk». U 22 hady chłopiec u rajcentry robić viejki i dobra zarablaje
Edvardu 22, usio dziacinstva i junactva jon pravioŭ u Lidzie, tut žyvie i dahetul. Spraŭ chapaje, bo ŭžo dva hady chłopiec raźvivajecca ŭ bjuci-śfiery: pačynaŭ z dryžačych ruk i stała-knihi zamiest kušetki — dabraŭsia da asabistaha kabinieta ź vidam na zamak i zarpłaty ŭ $1000. Jak dasiahnuć pośpiechu ŭ rajcentry biez IT, bahatych baćkoŭ dy inšaha, raspaviadaje Onliner.
Edvard vyhladaje jak zvyčajny chłopiec, tolki što vysoki. Na rukach i dałoniach vidać tatuiroŭki — kaža, pa ŭsim ciele ich nabiarecca štuk 20. Luboŭ da malunkaŭ na skury ŭ jaho źjaviłasia jašče ŭ škole, kali razmaloŭvaŭ ruki adnahodkam zvyčajnaj šarykavaj ručkaj. Za hrošy, zrazumieła. Zdavałasia b, voś jano, paklikańnie — tatuiroŭščyk. Ale los rasparadziŭsia inakš.
Jašče hady dva tamu ni ź jakimi žanočymi štučkami svajo žyćcio Edvard źviazvać nie płanavaŭ, advučyŭsia na kuchara. Siońnia nazyvać siabie najlepšym majstram u Lidzie jašče saromiejecca, zatoje z upeŭnienaściu kaža, što jon adnaznačna samy chutki i darahi.
— Naradziŭsia i vyras ja ŭ zvyčajnaj siamji. Mama pracuje vychavalnicaj u dziciačym sadku, a taty nie stała ŭ 2016-m. Pradprymalnikaŭ u rodzie ŭ nas niama, ja pieršaprachodziec. Paśla škoły pačaŭ asvojvać prafiesiju kuchara, ale, atrymaŭšy dypłom, zrazumieŭ, što heta nie dla mianie, praca prosta nie prynosić zadavalnieńnia. Nie znajšoŭšy sabie prymianieńnia ŭ Lidzie, u 19 hadoŭ ja nie pabajaŭsia i źjechaŭ na zarobki ŭ Maskvu, dzie hod adpracavaŭ administrataram u hateli. Było strašna, biez hetaha nijak, ale luboŭ da padarožžaŭ uziała svajo. Mnie chaciełasia zrazumieć, jak heta — žyć u inšym horadzie, — pačynaje chłopiec.
«Adnoj ź pieršych madelaŭ skleiŭ viejki»
Ale ŭ karanavirusa byli svaje płany, i jon chutka viarnuŭ biełarusa na rodnuju ziamlu: hateli stajali pustyja, i maskoŭskija zarobki pamienšylisia. U Lidzie Edvard uładkavaŭsia aficyjantam u miascovuju ŭstanovu, ale heta było chutčej vymušanaje rašeńnie. Zarpłaty ledź chapała, kab zvodzić kancy z kancami, ab staŭleńni ŭ hramadskim charčavańni naohuł lepš maŭčać. Jon viedaŭ, što žyćcio treba mianiać, dniom i nočču razvažaŭ, kudy b padacca. Sprabavaŭ navat rabić šakaładki ŭłasnymi rukami (taksama akazałasia nie jaho), pakul raptam mama nie viarnułasia z naroščvańnia viejek.
— Nu jana i kaža: schadzi, maŭlaŭ, navučysia hetamu ramiastvu. Sami razumiejecie, jak luby chłopiec adreahuje na takuju paradu, — ja zabiŭ. Praz dva-try tydni, kali praca aficyjanta całkam dastała, ja pryhadaŭ ideju mamy. Pahuhliŭ, zalipaŭ u YouTube: praca nibyta niapylnaja i dosyć prybytkovaja. Naskrob apošnija hrošy, kala 500 rubloŭ, i źjechaŭ na dvuchdzionny majstar-kłas pa naroščvańni viejek u Minsku. Na im byli adny dziaŭčyny, ja adčuvaŭ siabie niaŭtulna, ale pytańniaŭ nakštałt «Jakoha čorta ty siudy prypiorsia?» mnie nie zadavali.
Pahladajučy vidosiki i klejačy viejki maniekienam, prafiesiju nie asvoiš — patrebnaja praktyka na žyvych ludziach. U jakaści paddoślednych byli ŭsie znajomyja, siabroŭki, svajački, kalehi i biaspłatnyja madeli. Efiekt sarafannaha radyjo nie prymusiŭ siabie čakać, dziasiatki žančyn zachacieli acanić majstra-mužčynu.
— U mianie byŭ strach, što ja prosta nie znajdu sabie klijentak: nu chto pojdzie naroščvać viejki da chłopca? Z časam heta, naadvarot, stała fiškaj. Spačatku i ruki dryžali, i pieražyvaŭ, bo ty pracuješ z vačyma: tycnuŭ nieznarok — i ŭsio, čałaviek atrymaŭ invalidnaść, a ty sieŭ. Krasamoŭstvam ja tady asabliva nie bliskaŭ. Voś prychodzić da mianie dziaŭčyna — pra što ź joj havaryć hetyja try hadziny? Ale ŭsio heta spatrebiłasia praź niekalki miesiacaŭ.
Kasiakoŭ na starcie chapała. Pamiataju, adnoj ź pieršych madelaŭ skleiŭ viejki. Prašu raspluščyć vočy, a jana nie moža i prosta kryčyć. Što ŭvohule adbyvajecca? U mianie takoje ŭpieršyniu, usio ž rabiŭ pa instrukcyi. I ja razumieju, što nižnija viejki prylapiŭ da vierchnich. Jašče hadzinu ja pincetam ich raźjadnoŭvaŭ. Paśla hetaha klijentka bolš nie narošččvaje viejki. Naohuł…
Abstalavańnia tut šmat nie patrebna: pincety, nažnicy, chimija, klej i sami viejki. Pracavaŭ doma, zamiest kušetki vykarystoŭvaŭ saviecki stoł-knihu, na jaho słaŭ ručnik, koŭdru i pracavaŭ pad śviatłom nastolnaj lampy. Sapraŭdy, z hetym stałom i mnie, i klijentam było zručniej. Kali kupiŭ kušetku, niekatoryja dziaŭčaty navat prasili jaho viarnuć, tamu što jon šyrejšy. Ale, na žal.
Kab zrazumieć, što naohuł pavinna adčuvać žančyna paśla dobraha naroščvańnia, ja dvojčy chadziŭ rabić viejki sabie: zručna ź imi, ci nie, ci ciažkija jany, ci čaplajucca, kolki praciahnuć i hetak dalej. Niuansaŭ šmat.
«Heta mužčynskaja prafiesija, takaja ž, jak, naprykład, elektryk»
Praz paŭhoda pracy doma Edvard arandavaŭ pamiaškańnie ź vidam na Lidski zamak. Zrabiŭ tam ramont, zakupiŭ meblu, abstalavańnie. Za arendu i «kamunałku» addaje niedzie $100, jašče 700 rubloŭ tracić na raschodniki. Kolki zarablaje? Miesiac miesiacu roźnica, byvajuć jak hałodnyja, tak i sytyja. Naprykład, letaś, kaža, zarabiŭ 2800 rubloŭ. Z ulikam uzrostu hieroja i miesca dziejańnia, heta bolš čym niakiepska.
— Kali adkryvaŭ svoj kabiniet, aryjentavaŭsia nie na kolkaść klijentaŭ. Mnie prosta nadakučyła, što kvatera pieratvaryłasia ŭ prachadny dvor. Usie viedajuć, što ŭ ciabie doma robicca, dy i mamie heta stała dakučać. Byli i niekatoryja kazusy. Pamiataju, pryjšła klijentka z pakietam z kramy, a ŭ jaje tam małako, dyk maja koška jaho i prahryzła, pakul ja važdaŭsia ź viejkami. Voś kab takoha bolš nie adbyvałasia, ja i vyrašyŭ arandavać pamiaškańnie. Da taho ž ułasny kabiniet — heta prestyžna. Pracuju tut užo paŭtara hoda.
U siarednim viejki trymajucca miesiac, potym klijentki znoŭ viartajucca. U mianie jość niedzie 50—60 pastajannych. Maja asablivaść navat nie ŭ tym, što ja adzin mužčyna na horad, jaki zajmajecca naroščvańniem (heta chutčej markietynh), a ŭ tym, što ja rablu heta vielmi chutka i jakasna — spraŭlajusia za hadzinu-paŭtary. U Lidzie tak nichto bolš nie ŭmieje.
Časta možna pačuć, maŭlaŭ, chutka — značyć, drenna. Ale heta stereatyp. Tut inšaja technika, dośvied, navyki — heta nie chałtura. Tolki na navučańnie hetamu ja patraciŭ bolš za 3000 rubloŭ i hod času. Byvaje, pryjdzie da mianie klijentka paśla inšaha majstra, a ja hladžu i dumaju: nu što tut možna było try hadziny rabić? Mała taho, što doŭha, dyk jašče i niajakasna.
Naohuł, ja liču, što naroščvańnie viejek — heta mužčynskaja prafiesija, takaja ž, jak, naprykład, elektryk. Tamu što ŭ elektronicy maleńkija detali, drobnaja matoryka, treba kałupacca i ŭsio razhladać, a tut toje ž samaje.
«U mianie samyja vysokija ceny ŭ horadzie»
— Kankurencyja ŭ žanočym cechu svojeasablivaja. Časta pakidajuć drennyja vodhuki, kažuć klijentam, što ja psuju viejki, tamu što chutka naroščvaju, naohuł nie ŭmieju naroščvać i hetak dalej. Ale tut varta pamiatać adnu reč: toje, jak my adhukajemsia pra inšych, havoryć u pieršuju čarhu pra nas samich. Nie viedaju, čamu tak adbyvajecca. Moža, horad taki, moža, toje, što ŭlez u žanočy biznes, ci banalnaja zajzdraść. Tamu na niehatyŭ ja ŭvahi nie źviartaju.
U mianie samyja vysokija ceny ŭ horadzie — 70 rubloŭ za naroščvańnie. Nasamreč, usiudy jość zamožnyja ludzi. Dla kahości heta vysoki ceńnik, ale ž jość i tyja, chto moža sabie heta dazvolić. U siarednim maje klijentki — heta žančyny kala 30. Moładź advaliłasia, kali padniaŭ ceny, chacia spačatku chadzili i studentki. Rablu svaju pracu sumlenna. Było b u mianie ŭsio tak drenna, nichto b da mianie pa takim košcie nie chadziŭ. Ale ž iduć i viartajucca.
Pra što havorać žančyny? Abo śpiać, a potym skardziacca, što nie paśpieli paspać, abo pra padarožžy. Adnosiny my nie abmiarkoŭvajem, u hetuju temu starajusia nie leźci, dy i klijentki ŭ mianie kłasnyja, niehatyŭ na mianie nie źlivajuć. A kali niama pra što razmaŭlać, prosta ŭklučaju muzyku.
Ale vy nie padumajcie, što ŭsio tak sałodka. U kožnaj prafiesii jość svaje vydatki, i heta nie vyklučeńnie. Nie kažučy ŭžo pra pracu na samoha siabie, dzie ty i buchhałtar, i dyrektar, i markietołah, i majstar.
Voś plusy i minusy, jakija vydzialaje hieroj.
— Usia hetaja chimija, klej škodziać zdaroŭju, jość šaniec, što źjavicca alerhija. Možna abaraniacca maskaj, pić bolš vody, kab vyvodzić taksiny z arhanizma, chadzić na pracedury i hetak dalej. Pa fakcie tut usio hetak ža, jak i na luboj inšaj pracy: kali nie zvažać na zdaroŭje, jano budzie psavacca. Imknusia brać nie bolš za čatyroch klijentak na dzień, tamu što z maim rostam pravieści paŭdnia ŭ paŭsahnutym stanie vielmi ciažka, heta adbivajecca na śpinie i zroku.
Moj dzień vyhladaje tak: pierš pracuju z klijentkami, a ŭviečar užo pilu kantent u Instagram, raspracoŭvaju kursy i adpačyvaju. Prama voś čahości nielubimaha ŭ hetaj prafiesii niama. Mnie ŭsio padabajecca — ad zakupki materyjałaŭ da myćcia padłohi ŭ kabiniecie.
U mianie ž zarobak zaležyć ad adnaho čałavieka — mianie samoha, adsiul i matyvacyja staracca. U pradprymalnictvie ja adčuvaju bolš svabody: ty sam vybiraješ sabie hrafik, a nie siadziš ad zvanka da zvanka, imknučysia nie pierapracavać u čakańni zarobku. Tak, byli i ciažkija miesiacy, ale jany davali dadatkovy šturšok dla vyvučeńnia markietynhu, pošuku klijentaŭ, ich utrymańnia, naładžvańnia tarhiet-rekłamy i hetak dalej.
U čym sakret pośpiechu? Ludzi byvajuć roznyja: adny staviać metu i dasiahajuć jaje, niahledziačy ni na što, a inšyja šukajuć adhavorki, čamu nie zmahli. Pa sutnaści, ničoha zvyšskładanaha ja nie zrabiŭ. Zapisaŭsia na kursy, navučyŭsia, nie zabiŭ. Važna zrazumieć, što znajści siabie ź pieršaha razu redka ŭ kaho atrymlivajecca, tamu treba sprabavać, i čym bolš, tym lepš. Pryjšła ideja — biareš i robiš. Heta narmalna, kali niešta nie atrymałasia, nie zahaniajciesia i praciahvajcie. Ci znajšoŭ ja siabie? Daloka ŭ budučyniu nie zaziraju, ale svajho sałona pryhažości ja sapraŭdy nie žadaju: heta nie prybytkova.
Ciapier źbirajusia zapuskać svaje kursy. Navučańnie, pa maich padlikach, budzie prynosić nie mienš, čym samo naroščvańnie.
«U Minsk nie chaču, ale pra kvateru ŭ stalicy ŭžo zadumvajusia»
— Hrošy ja nie prajadaju, nie marnuju, tusić u kłuby nie jezdžu, nie pantujusia, a piśmienna rasparadžajusia i ŭkładvaju ŭ svaju spravu: novyja pryłady, kursy prajdu, rekłamu kuplu. Mašynu brać nie chaču, u Lidzie ad jaje tołku niama. Ja vielmi lublu padarožničać, tamu časam raduju siabie i mamu adpačynkam na mory.
Pierabiracca ŭ Minsk pakul nie chaču: čym bolšy horad, tym bolš namahańniaŭ treba prykłaści, kab pra ciabie daviedalisia. Ale ab kvatery ŭ stalicy ŭžo zadumvajusia. Pryceńvajusia.
Pamiataju, jak u dziacinstvie kazali, što za mnoj buduć dziaŭčaty biehać, a tak jano i vyjšła, — žartuje chłopiec.
— Siabry majo rašeńnie padtrymlivajuć i pavažajuć moj vybar, kažuć, małajčyna, što ryzyknuŭ. Što mianie bolš za ŭsio ździŭlaje, dyk heta što dziaŭčaty bolš havorać, maŭlaŭ, nie mužčynskaja prafiesija, chłopcaŭ hublajem, a mužčyny, naadvarot, padtrymlivajuć i kažuć, što ja pryhažun. Tak i musić być?
Na rajonie nichto za maju spravu da mianie z razborkami nie prystavaŭ. Adnak susiedziaŭ pabojvaŭsia: tam mužyki takija, surovyja. Jany, jak daviedalisia, skazali: «Nu, małajčyna».
A hałoŭnaje, što mamie bolš nie davodzicca tracić hrošy na naroščvańnie.
