U ich ciače samaja kaštoŭnaja kroŭ u śviecie. Jana błakitnaja i lečyć ludziej
Miečachvost — adzin z samych staražytnych nasielnikaŭ Ziamli. Hety vid zasialaje našu płanietu kala 425 miljonaŭ hadoŭ. U naš čas jon sustrakajecca ŭ asnoŭnym na abodvuch uźbiarežžach Amieryki i ŭ Azii.
Miečachvosty na ŭźbiarežžy. Fota: Breese Greg / Pixnio.com
Miečachvosty zachavalisia da našych dzion amal u niaźmiennym ź jurskaha pieryjadu vyhladzie. Ich cieły pakryty chicinavym pancyram. A darosłyja asobiny mohuć być da 60 sm u daŭžyniu i 4,5 kh vahoj. U ich dzieviać vačej, niekatoryja ź jakich šmatlinzavyja. Hetyja istoty mohuć bačyć vakoł siabie va ŭsich kirunkach — śpieradu, zzadu, abapał i źvierchu! Adnak asablivymi ich robić nie tolki heta, raspaviadaje Medonet.pl.
Atłantyčny miečachvost (Limulus polyphemus). Fota: Flickr
Błakitnaja kroŭ ratuje žyćci
Miečachvosty ŭnikalnyja dziakujučy ŭłaścivaściam ich kryvi. Pa-pieršaje, jana arystakratyčnaha błakitnaha koleru. A pa-druhoje, kroŭ miečachvostaŭ maje ŭnikalnuju zdolnaść: jana zhortvajecca pry traplańni ŭ jaje navat samaj małoj kolkaści chvarobatvornych bakteryj ci inšych čužarodnych mikraarhanizmaŭ, a dakładniej, pieratvarajecca ŭ žele. Takim čynam imunnaja sistema žyvioł abaraniaje inšyja orhany ad paražeńnia.
Tak jak hetaja ŭłaścivaść dazvalaje stoadsotkava daznacca, ci jość u niejkich pradmietach abo rečyvach bakteryi, farmaceŭty vykarystoŭvajuć kroŭ miečachvostaŭ dla testavańnia lekaŭ, infuzijnych vadkaściaŭ, endapratezaŭ i kardyjastymulataraŭ.
Miečachvosty navat paŭdzielničali ŭ zavajavańni kosmasu. Ich kroŭ vykarystoŭvajecca dla sterylizacyi zondaŭ, adpraŭlenych u pazaziemnuju prastoru. Takim čynam navukoŭcy chočuć paźbiehnuć raspaŭsiudžvańnia «našych» mikrobaŭ u inšyja miescy hałaktyki.
Miečachvost — achviara pandemii COVID-19?
Padčas raspracoŭki vakcyny suprać COVID-19 pavialičyŭsia adłoŭ miečachvostaŭ dla łabaratornych met. Arhanizacyi pa achovie navakolnaha asiarodździa bjuć tryvohu, što bolš šyrokaje vykarystańnie hetych členistanohich moža pryvieści da vymirańnia vidu. Tym bolš, što areał ich žycharstva pastupova pamianšajecca.
Adnak zdabyvajecca hetaja kroŭ nie samym humannym čynam: u łabaratoryi miečachvosta źmiaščajuć na padstaŭku, u tkanku vakoł serca žyvioły ŭstaŭlajecca ihołka, paśla čaho źlivajecca kroŭ. Potym miečachvostaŭ adpuskajuć, adnak kala 30% ź ich nie vyžyvaje (i hetaja ličba — niedakładnaja).
Fota: AkwariumGdynskie / Facebook
U dopisie Akvaryuma Hdyni ŭ fejsbuku za 2021 hod pad nazvaj «Supierhieroj u kryzisie» apaviadajecca, jak pryrodaachoŭniki nastojvajuć na tym, kab bijamiedycynskaja pramysłovaść jak maha chutčej pačała vykarystoŭvać zamiest kryvi miečachvostaŭ sintetyčnuju alternatyvu, viadomuju jak rekambinatarny faktar C (anh. varyjant — rFC). Choć rFC, raspracavany ŭ 1980-ch hadach, ekvivalentny hiemalimfie hetych žyvioł, isnujuć narmatyŭnyja pieraškody, jakija nie dazvalajuć jamu adpaviadać vysokim standartam miečachvosta.
Akramia hetaha, zdabyćcio kryvi miečachvosta — vielmi prybytkovy biznes: litr kaštuje kala 16 tysiač dalaraŭ.
