Maładziečanski krajaznaŭca zachoŭvaje harščok, zrobleny z padbitaha tanka
Krajaznaŭca z Krasnaha pad Maładziečnam Siarhiej Starykievič maje ŭ svajoj siamiejnaj kalekcyi ŭnikalny pradmiet posudu, jaki byŭ zrobleny ŭ niezvyčajnych abstavinach nieŭzabavie paśla vajny, piša «Maładziečanskaja hazieta».
«Z hetaha aluminijevaha harška jašče kaliści jeła kašu maja babula pa maminaj linii, jakaja žyła ŭ Miasacie, — raskazaŭ krajaznaŭca. — A ja ź jaho ŭ dziacinstvie kurej paiŭ. U svoj čas hety harščok zrabiŭ stryječny brat babuli Siarhiej Ulčyc, jakoha nazyvali majstram na ŭsie ruki i miascovym Kulibinym. U rodnaj vioscy Łasi ŭ jaho byli ŭłasnyja kuźnia, młyn. Tam ža jon zajmaŭsia i liciejnaj vytvorčaściu».
Pra toje, jak hetaja sprava tut raźvivałasia, krajaznaŭca daviedaŭsia ad samoha majstra, a taksama pa ŭspaminach miascovych žycharoŭ.
«Liciejku» Ulčyc nibyta zrabiŭ jašče da vajny, ale tady była zusim nievialikaja vytvorčaść. Choć pradukcyja razychodziłasia dobra. Kali ŭ Krasnym zakryli bazar, to majstar vaziŭ jaje pradavać u Haradok, a viartaŭsia z cełym vozam zbožža.
Paśla vajny ž «liciejka» nie tolki nie začynilisia, a naadvarot, dla jaje źjaviłasia šmat syraviny — padbitaj vajskovaj techniki. Pa słovach krajaznaŭca, 4 sakavika 1947 hoda vyjšła pastanova Maładziečanskaha abłvykankama ab arhanizacyi Kraśnienskaha pramkambinata. Spačatku dumali naładzić vytvorčaść u Łasiach, ale vyrašyli, što heta vielmi maleńkaja viosačka, tamu pieranieśli jaje ŭ Krasnaje. «Liciejku» naładzili ŭ padvale habrejskaha cahlanaha doma, jaki acaleŭ paśla vajny. Tam pracavali dziesiać majstroŭ.
Adnym z hetych majstroŭ dziadula Siarhieja Starykieviča pa matčynaj linii Ihnat Alaksandravič. Jon byŭ stalarom i rabiŭ śpiecyjalnyja formy. Mienavita ad jaho Siarhiej Starykievič i pačuŭ historyju, što pry vyzvaleńni Krasnaha było padbita niekalki amierykanskich i brytanskich tankaŭ, u jakich było vielmi šmat aluminijevych detalaŭ. Rabočyja liciejnaj vytvorčaści raźbirali ich na zapčastki i vykarystoŭvali dla dalejšych patreb, u tym liku dla vyrabu posudu.
Siarhiej Starykievič śćviardžaje, što harščok, jaki zachavaŭsia ŭ jaho siamji, byŭ zrobleny akurat z tych tankaŭ.
«Hetaja pasudzina brakavanaja, — kaža jon. — Tamu što ścienka vyhnutaja. Pradać takuju było niemahčyma. Niekandycyju addavali rabotnikam vytvorčaści».
U paślavajennyja hady miascovaja liciejnaja vytvorčaść dasiahnuła sapraŭdnaha roskvitu. Krajaznaŭca znajšoŭ dakumienty, jakija paćviardžajuć, što ŭ 1949 hodzie vyjšła jašče adna pastanova Maładziečanskaha abłvykankama ab arhanizacyi vytvorčaści dziciačych aluminijevych cacak. Ale z časam hetaja drobnaja «liciejka» syšła na ništo.
