Iljaš: My pavinny pryznać, u 2020-m u biełarusaŭ nie było nivodnaha šancu. Ciapier jany źjaŭlajucca
«Zamiest sprečak pra toje, chto i jakija pamyłki ździejśniŭ dva hady tamu (a ich, biezumoŭna, było niamała), my pavinny sumlenna pryznać: u 2020-m u biełarusaŭ nie było nivodnaha šancu. Absalutna. Tamu što pobač była pucinskaja Rasija, jakaja rychtavałasia da Vialikaj vajny», — z nahody druhoj hadaviny žnivieńskich padziej 2020 hoda piša žurnalist Ihar Iljaš i prychodzić da niečakanych vysnoŭ. Pryvodzim jaho post z Faciebook.
Poŭnamaštabnaje rasijskaje ŭvarvańnie va Ukrainu ŭbudavała padziei ŭ Biełarusi 2020-ha ŭ toj hłabalny kantekst, jakoha ŭ poŭnaj miery nichto dva hady tamu razumieć nie moh.
My dumali, što masavyja pratesty i biesprecedentny teror — heta ŭsio ž taki asabliva biełaruskaja historyja. Tak, zrazumieła, faktar Rasii nichto z rachunkaŭ nie skidaŭ. Luby, chto raźbiraŭsia ŭ palitycy, razumieŭ, što pahroza pramoj rasijskaj interviencyi ŭ Biełaruś całkam realnaja. Tym bolš, što Łukašenka jašče 15 žniŭnia damoviŭsia z Pucinym ab akazańni siłavoj dapamohi «pry pieršym zapycie», a toj adrazu sfarmavaŭ dla hetaj mety «rezierv siłavikoŭ».
Ale ŭsio ž my razvažali ab takoj pahrozie ŭ katehoryjach vierahodnaści, a nie niepaźbiežnaści. Heta značyć, my sprabavali analizavać, u jakim vypadku heta moža adbycca, što moža ŭtrymać Pucina ad takoha rašeńnia i jakuju canu jon hatovy zapłacić za zachavańnie Łukašenki va ŭładzie.
24 lutaha dało adnaznačny adkaz na hetaje pytańnie: u 2020-m, z ulikam pramoha zapytu Łukašenki, Pucin by pajšoŭ na heta ŭ lubym vypadku i zapłaciŭ by za padobnaje rašeńnie lubuju canu. Čałaviek na toj momant užo surjozna rychtavaŭsia da nastupu «novaha śvietu», jon płanavaŭ raźviazać najbujniejšuju na kantyniencie vajnu z časoŭ Druhoj suśvietnaj — pierad takimi zadačami košt pytańnia naohuł nie mieŭ značeńnia.
Kali ŭ žniŭni 2020 hoda Pucin kazaŭ pra «rezierv siłavikoŭ», jon padkreślivaŭ, što ŭ Biełaruś ich nakirujuć tolki kali pratestoŭcy piarojduć «peŭnyja miežy», pačnuć «padpalvać damy, banki, sprabavać zachoplivać administracyjnyja budynki». Ale na samoj spravie heta b adbyłosia navat kali b pieramoh vyklučna mirny pratest (takaja pieramoha ŭ pieryjad z 14 pa 23 žniŭnia była całkam realnaja).
U hetym vypadku Maskva realizavała b scenaryj Čechasłavakii-68, ale tolki sa značna bolšaj kolkaściu achviar. Nu a kali b pratest byŭ nie mirnym, to była b Vienhryja-56 z tysiačami zabitych u vuličnych bajach i pakaranych paśla ich zaviaršeńnia.
U 2020-2021 hadach zvyšaściarožnaja (a časam navat liślivaja) rytoryka lidaraŭ demakratyčnych sił u dačynieńni da Rasii budavałasia mienavita na iluzii, što Pucin nie stanie abaraniać Łukašenku luboj canoj. Zdavałasia, što kali nie złavać Kreml, kali paabiacać zachavańnie hieapalityčnaha status-kvo, kali vyhladać dosyć łajalnymi, to Kreml jašče moža stać na bok apanientaŭ režymu. Ale heta byŭ naiŭny zman.
Praŭda zaklučajecca ŭ tym, što Kramlu nie byŭ patrebny tut łajalny lidar. Kramlu nie patrebny byŭ u Biełarusi navat adkryta prarasijski lidar. Jamu patrebnaja była tut vypalenaja ziamla, pa jakoj pojduć tanki. A heta moh zabiaśpiečyć adzin i tolki adzin čałaviek. Tak što tut varyjantaŭ prosta nie było.
Ci značyć heta, što masavyja pratesty byli biessensoŭnyja? Ja nie stanu ciapier razvažać pra ŭpłyŭ 2020 hoda na farmavańnie palityčnaj nacyi i hramadzianskaj supolnaści ŭ Biełarusi (a ŭpłyŭ hety vielizarny). Ja tolki nahadaju adnu prostuju iścinu: kali čałaviek adstojvaje svoj maralny vybar, kali jon pastupaje pa sumleńni, to taki ŭčynak apryjory nie moža być biessensoŭnym. Jon samakaštoŭny.
Jakija z usiaho hetaha varta zrabić vysnovy? Dźvie, ale vielmi važnyja.
Pa-pieršaje, varta kinuć lubyja sprečki pra toje, chto i jakija pamyłki ździejśniŭ u 2020 hodzie. Pamyłak u 2020-m było šmat, ale nie jany zaviali krainu tudy, dzie jana znachodzicca ciapier. Jaje zaviali siudy pamyłki 90-ch i 2000-ch.
Pa-druhoje, jak by heta paradaksalna ni hučała, ciapier u biełaruskaha hramadstva bolš šancaŭ na pieramieny, čym u 2020-m.
Vajna suprać Ukrainy źniasilvaje resursy Rasii, a značyć, u Kramla stanovicca ŭsio mienš mahčymaściaŭ trymać Biełaruś pad kantrolem. A značyć, Biełaruś u chutkim časie apyniecca pierad histaryčnym aknom mahčymaściaŭ, jakoha ŭ 2020-m, jak postfaktum vyśvietliłasia, u krainy nie było.
«Ujaŭlajecie košt? I jakaja kraina jaho prymie?» Pra stvareńnie niezaležnaha biełaruskaha vojska za miažoj
«Maskiravacca pad «bałota» albo vyjazdžać». Biełaruś-2022 — instrukcyja pa vyžyvańni
