SIPRI: Ryzyka prymianieńnia jadziernaj zbroi ŭ śviecie dasiahnuła samaha vysokaha ŭzroŭniu z časoŭ chałodnaj vajny
Ekśpierty stakholmskaha mižnarodnaha instytuta daśledavańnia prablem śvietu SIPRI śćviardžajuć, što ŭsie dziaržavy «jadziernaha kłuba» — Rasija, ZŠA, Vialikabrytanija, Francyja, Kitaj, Indyja, Pakistan, Izrail i KNDR — źbirajucca pavialičyć kolkaść bojehałovak u nastupnyja hady, piša «Svaboda».
«Niahledziačy na toje, što letaś byli dasiahnutyja značnyja pośpiechi jak u halinie kantrolu nad jadziernymi ŭzbrajeńniami, tak i ŭ halinie jadziernaha razzbrajeńnia, ryzyka prymianieńnia jadziernaj zbroi ciapier zdajecca vyšejšaj, čym kali-niebudź z razharu chałodnaj vajny», — havorycca ŭ kamientaryi da dakładu SIPRI dyrektara instytuta Dena Śmita.
Pa danych SIPRI, u 2021 hodzie adbyłosia niaznačnaje skaračeńnie jadziernych arsienałaŭ — z bolš čym 13 tysiač da 12,7 tysiačy, ź ich 9,4 tysiačy — aktyŭnyja i patencyjna hatovyja da vykarystańnia. Jak adznačaje instytut, skaračeńnie zapasaŭ źviazanaje z tym, što Rasija i ZŠA źniali z uzbrajeńnia sastarełyja sistemy, a kolkaść bojezaradaŭ, prydatnych dla vykarystańnia, zastajecca na tym ža ŭzroŭni. Adnak u SIPRI čakajuć, što ŭ najbližejšaje dziesiacihodździe arsienały buduć raści.
Pa słovach ekśpierta SIPRI Chansa Krystensiena, «jość vidavočnyja prykmiety» taho, što praces skaračeńnia kolkaści jadziernych uzbrajeńniaŭ, jaki doŭžyŭsia z časoŭ zakančeńnia chałodnaj vajny, zavieršany.
Lidary ŭ kolkaści razhornutych jadziernych bojehałovak pa stanie na studzień 2022 hodu:
- ZŠA — 1744 (razam z zapasam — 3708);
- Rasija — 1588 (4477);
- Kitaj — 350;
- Francyja — 280 (290);
- Vialikabrytanija (u 2021 hodzie kraina admoviłasia ad publikacyi danych pa jadziernych bojehałoŭkach) — 120 (180).
Jadziernym zapasam vałodaje taksama Pakistan — 165 bojehałovak, Indyja — 160, Izrail — 90 i KNDR — 20.
Pa danych SIPRI, ZŠA i Rasija ŭ sukupnaści vałodajuć bolš čym 90% jadziernaj zbroi, jakaja jość u śviecie. Inšyja siem jadziernych dziaržaŭ raspracoŭvajuć i razhortvajuć novyja sistemy ŭzbrajeńniaŭ abo abjavili pra namier zrabić heta.
U SIPRI zajaŭlajuć, što praz vajnu va Ukrainie abvastrajecca rytoryka z boku krain «jadziernaha kłuba». Jak havorycca ŭ dakładzie, z-za pačatku vajny Rasii suprać Ukrainy, jaje dyjałoh z ZŠA pra stratehičnuju stabilnaść zajšoŭ u tupik, i nivodnaja ź inšych jadziernych dziaržaŭ nie viadzie pieramoŭ ab kantroli nad uzbrajeńniami.
