Rodnyja palitźniavolenaj Volhi Rytus: «Kab vybić pakazańni, jaje ablivali vadoj i pahražali pasadzić syna»
Volhu Rytus zatrymali 12 krasavika 2022 hoda. Za toje, što ŭ 2020-m, jak i tysiačy inšych biełarusaŭ, jana nie zmahła maŭčać paśla abviaščeńnia vynikaŭ vybaraŭ i vyjšła na vulicu. Vybić ź jaje «pryznańnie viny» dla «pakajannaha» videa ŭ siłavikoŭ nie atrymałasia. Užo paźniej rodnyja daznalisia: dziela hetaha z dalikatnaj žančyny litaralna ździekavalisia, a potym u pomstu za ŭstojlivaść jašče amal 10 dzion trymali na Akreścina ŭ niečałaviečych umovach. Pravaabaroncy pryznali žančynu palitźniavolenaj. «Viasna» parazmaŭlała sa svajakami Volhi i daviedałasia pra jaje los.
Volha Rytus
«U apošni momant admoviłasia źjazdžać z krainy»
Svaju dačku maci 43-hadovaj Volhi Rytus — TaćcianaUsievaładaŭna — nie bačyła z 12 krasavika. Žančyna choć i pryznajecca, što płaksivaja, ale trymajecca, hetak ža, jak i ŭsia jaje siamja.
«Da Oli prychodzili i da zatrymańnia. Usio praz toje, što na vybarach-2020 jana była naziralnicaj, — raspaviadaje Taćciana. — Heta zdaryłasia ŭ śniežni 2021-ha. Zranku ŭ kvateru, u jakoj jana žyvie z małodšym 12-hadovym synam Płatonam, uvarvalisia ludzi ŭ maskach, z aŭtamatami, jak byccam jana złosnaja złačynca. Heta byŭ pieratrus».
Jak adznačajuć rodnyja, Volha razumieła, što padobnaje ź joj mahło zdarycca. Raptoŭnyja «pieratrusy» ŭ kvaterach biełarusaŭ za apošnija dva hady, na žal, pierastali być redkaściu. Volha trymałasia, ale vielmi bajałasia za syna. Prasiła: «Tolki nie pałochajcie dzicia».
«Najpierš zabrali jaje telefon. Prymusili jaho razbłakavać, zajšli ź jaje akaŭnta ŭ hrupy, u jakich jana była, i pačali ad jaje imia pisać usialakija hadaści. Nichto nie moh zrazumieć, što zdaryłasia z Olaj i čamu jana piša takuju łuchtu. A heta była nie jana, —raspaviadaje Taćciana Usievaładaŭna. — Tady dačku nie pasadzili. Mabyć, nie znajšli na jaje ničoha kryminalnaha. Tym nie mienš Vola razumieła, što jana ŭ niebiaśpiecy i što pad jaje kapajuć. Jana navat zrabiła humanitarnuju vizu ŭ Polšču. Tam, u Krakavie, na jurysta-mižnarodnika vučycca jaje starejšy syn. Ale ŭ samy apošni momant źjaždžać z krainy jana admoviłasia. Tak, joj było kudy i da kaho pajechać.
Było navat dzie žyć, ale jana ŭvieś čas kazała: «Heta maja kraina. Čamu ja pavinna adsiul źjazdžać?» Da taho ž u Biełarusi ŭ škole vučycca małodšy syn. Jana chacieła, kab jon jaje skončyŭ.
Tut u jaje byŭ svoj maleńki biznes — nievialiki chosteł. U dadatak da ŭsiaho jana razam z baćkam pracavała ŭ siamiejnym biznesie, źviazanym z hieałohijaj. Pavodle adukacyi Vola hieołah — hetak ža, jak i jaje baćka».
«Pa abryŭkach krykaŭ z telefona zrazumieli, što našu dačku zatrymlivajuć»
Minuŭ niejki čas. Žančynie zdavałasia, što ŭsio trochi ŭlehłasia i ad jaje adstali.
12 krasavika Volha jak zaŭsiody pajechała na pracu. Ofis firmy znachodzicca na Kalvaryjskaj. Nijakaha błahoha pradčuvańnia ŭ jaje nie było. Pierad pracaj jana navat paśpieła sustrecca ź siabroŭkaj na Kamaroŭcy. Ale, jak akazałasia, kala pracoŭnaha ofisa jaje ŭžo čakali ludzi ŭ bałakłavach i z aŭtamatami.
«My b i nie daznalisia, što adbyłosia. Ale, mabyć, razumiejučy, što jaje zatrymlivajuć, Vola ŭmudryłasia nacisnuć na telefonie knopku vykliku i patelefanavać mnie, — zhadvaje tyja padziei maci Volhi Rytus. — U słuchaŭcy byli niejkija dziŭnyja huki. Na jaje chtości mocna kryčaŭ… Pa abryŭkach fraz my zrazumieli, što prosta ciapier našu dačku zatrymlivajuć. A potym suviaź abarvałasia».
Žančynu zatrymali pa padazreńni ŭ ździajśnieńni złačynstva pavodle art. 342 KK «Hrupavyja dziejańni, jakija hruba parušajuć hramadski paradak». Dakładniej — za ŭdzieł u paślavybarnych akcyjach pratestu ŭ 2020 hodzie.
Paśla jaje zatrymańnia svajaki doŭha nie mahli vyśvietlić, kudy Volhu pavieźli i što ź joj źbirajucca rabić dalej.
«Ja patelefanavała ŭ milicyju i paviedamiła pra źniknieńnie čałavieka, — kaža Taćciana Usievaładaŭna. — Mianie zaprasili ŭ Pieršamajski RAUS, dźvie hadziny štości vyśviatlali, a potym skazali: «Vašu dačku zatrymaŭ HUBAZiK».
«Złamać jaje ŭ HUBAZiKa nie atrymałasia»
Jak kažuć rodnyja Volhi, u jakaści dokazu jaje viny siłaviki majuć tolki niekalki fatahrafij ź mirnych akcyj pratestu i paru videa z TikTok.
Volha nie chavała svaich pohladaŭ, pišučy ŭ sacyjalnych sietkach. U Facebook i ŭ TikTok jana rabiła pieraposty materyjałaŭ i zapisvała videa, u jakich vykazvała svaju pazicyju suprać dyktatury i vajny va Ukrainie.
Z Volhaj pasprabavali zapisać «pakajannaje» videa. Ale vycisnuć ź jaje «pryznańnie» ŭ siłavikoŭ vidavočna nie atrymałasia. U rolik, jaki zmantavali na fonie dźviarej, ustavili «narezki» z dopytu Volhi. Na im žančyna kaža tolki pra toje, što jejnaja zarpłata składaje 500 rubloŭ i što jana maje BMW 2013 hoda vypusku. I bolš ničoha.
«Prahladajučy hetaje videa, ja nie mahła zrazumieć, čamu ŭ Voli mokryja vałasy. Užo paźniej žančyna, jakaja siadzieła ź joj na Akreścina i jakaja ŭžo vyjšła adtul, źviazałasia z nami i raskazała, što z Voli ŭ litaralnym sensie vybivali pakazańni. Kali jana admaŭlałasia śviedčyć suprać siabie, jaje ablivali vadoj i bili. Ale ahavorvać siabie jana ŭsio adno nie stała, — raspaviadaje Taćciana Usievaładaŭna. — Vola mocnaja, heta ŭ jaje charaktary. Jana zaŭždy vystupała za spraviadlivaść, nie adsiedžvałasia ŭbaku. Vielmi sumlennaja. Šmat dzie pabyvała, šmat što viedaje. Niejak jana vyrašyła pajechać u Amieryku, pahladzieć, što tam dy jak — pajechała. Potym zachacieła da siabroŭki ŭ Afryku — i taksama pajechała. Jana lubiła spaznavać hety śviet, padarožničać «dzikunom», stasavacca ź cikavymi i razumnymi ludźmi. Złamać jaje ŭ HUBAZiKa nie atrymałasia».
Takoj zmučanaj, z mokrymi vałasami Volha vyhladała na zmantavanym «pakajannym» videa
«Nie adčynicie dźviery — vyłamim»
Na nastupny dzień paśla zatrymańnia maci Volhi patelefanavali i skazali, što jana pavinna pryjści ŭ kvateru svajoj dački i adamknuć jaje.
«Jany vyrašyli pravieści tak zvany «ahlad», — raspaviadaje Taćciana Usievaładaŭna. — Kažuć mnie ŭ słuchaŭku: «Značycca tak, vy žyviacie ŭ Kałodziščach. Dajom vam 10 chvilin, kab vy dajechali da kvatery i adčynili dźviery». Ja pažyły čałaviek, muž maje invalidnaść. Dalacieć za 10 chvilinaŭ da Ściapianki, dzie žyvie Vola z synam, nierealna navat pry vialikim žadańni.
Ja skazała im, što nie paśpieju, a jany tak pa-chamsku: «Dajedziecie».
U mianie ž i klučoŭ ad jaje kvatery nie było, ale jany i słuchać nie stali: «Zaraz dźviery vyłamim!».
U vyniku klučy ad Volinaj kvatery pryviezła jaje siastra, adamknuli.
«Ich było troje. Dvoje — zusim maładyja. Na tvarach u ich byli miedycynskija maski. I jany vidavočna bajalisia nie kavidu. Napeŭna, nie chacieli, kab ich paznali dzie-niebudź na vulicy. Treci byŭ troški starejšy. Jon navat sam skazaŭ, što adnahodak majoj Voli, — zhadvaje maci palitźniavolenaj. — Jany adrazu pačali pytacca: «Što heta vy ŭčora z doma vynosili?». Sprava ŭ tym, što paśla zatrymańnia Voli maja małodšaja dačka pryjazdžała ŭ kvateru. Jana razumieła, što mohuć pryjści ź pieratrusam, tamu zabrała z kvatery załatyja ŭpryhožvańni, jašče niejkija kaštoŭnyja rečy, vykinuła śmiećcie. Dyk jany, mabyć, sačyli za padjezdam, abo ŭziali videa z kamiery videanazirańnia, jakaja jość u padjeździe. Dumaju, što Volu jany i prasłuchoŭvali niezadoŭha da zatrymańnia. Viedali navat toje, što niadaŭna ź siabroŭkaj jana jeździła ŭ Maskvu».
«Dzivić ich upeŭnienaść u biespakaranaści i absalutna chamskaja maniera znosinaŭ»
Padčas «ahladu» kvatery siłaviki ŭvieś čas cisnuli na Taćcianu Usievaładaŭnu.
«Pačali kazać hadaści pra majho starejšaha ŭnuka, jaki ciapier u Krakavie. U mianie navat jazyk nie pavaročvajecca paŭtaryć toje, što vylatała ź ich ratoŭ. Kažu im: «Majcie sumleńnie, vy ž razmaŭlajecie sa starejšym čałaviekam. Ja ŭzrostu dla kaho jak vaša maci, dla kaho jak babula. Ale navat kali b nie była stałaj, heta nie źmianiaje situacyi. Kožny čałaviek maje prava na pavažlivaje staŭleńnie da jaho». A im usio adno. Viedajecie, jany kazali tak, jak Azaronak u svaich pieradačach. Heta nievynosna słuchać. A tut takich było troje…
Jany ŭvieś čas paŭtarali, što moj unuk narkaman, pi***as, i što chutka jany dabiarucca i da jaho. Ja była ŭ šoku. Paśla hetaha ja navat patelefanavała ŭnuku. Jon tak zasmuciŭsia, što byŭ hatovy pryjechać, kab padtrymać mianie, usiu siamju i dakazać nam, što ŭsio, što jany kažuć, — dzikaje tryźnieńnie. Nijakich narkotykaŭ, zrazumieła, jon tam nie ŭžyvaje. Tam, va ŭniviersitecie, dla jaho arhanizavali padtrymku, dapamahajuć jamu ŭvieś hety kašmar adoleć.
Dla mianie zastajecca zahadkaj: što treba było zrabić ź ludźmi, kab jany zrabilisia takimi? Ja maju na ŭvazie supracoŭnikaŭ HUBAZiKa. Bo heta ž niejki inšy ŭzrovień śviadomaści. Ale bolš za ŭsio dzivić ich upeŭnienaść u biespakaranaści i absalutna chamskaja maniera znosin».
«Chočacie, pakažam videa, jak vaša dačka brykałasia?»
Sa słoŭ maci Volhi, kvateru jaje dački jany abšukvali hrebliva.
«Ale, varta addać naležnaje, asabliva ničoha nie raskidali. Dźviery, jak abiacali, nie vyłamali, — dadała žančyna. — Adzin u mianie zapytaŭ:
«A vy hladzicie televizar?»
«Nie, nie hladžu», — adkazvaju.
«A pakažycie-ka svoj telefon».
«Ź jakoj łaski?»
«Naohuł, my vas adrazu možam aryštavać. A kali pakažacie — nie aryštujem».
Nijaki telefon ja im, zrazumieła, nie dała. Ale jany nie supakojvalisia:
«A za kaho vy hałasavali?»
«Z čaho ja vam pavinna kazać? U nas naohuł svaboda volevyjaŭleńnia».
«Pakažycie zdymak vašaha biuletenia».
«Heta ŭžo naohuł ni ŭ jakija varoty nie lezie».
Jany, mabyć, vyrašyli ŭziać mianie na pont:
«Oj, nu kaniečnie, značyć, za Cichanoŭskuju. Nu jana ž tupaja chatniaja haspadynia, dvuch słoŭ źviazać nie moža».
«Ja voś taksama chatniaja haspadynia, nichto nie skardziŭsia».
«U vas ža intelekt jość, a ŭ jaje niama».
«Dziakuj, vy navat umudrylisia razhledzieć uva mnie intelekt», — ledź strymałasia, kab adkazać štości razumnaje.
Nie lublu abražać ludziej, ale heta byli maksimalna abmiežavanyja ludzi. Pryviazalisia navat da maich krasovak:
«O, a adkul heta ŭ vas krasoŭki firmovyja ź pieŭničkam?». Ja skazała im, što nie maju ŭjaŭleńnia, što heta za brend (havorka idzie pra francuzski brend Le Coq Sportif, — zaŭv. red.) A jany z kpinami: «Dyk heta vy, značycca, u sekandzie atavarvajeciesia!». Ja nie stała ŭžo im kazać, što hetyja krasoŭki ja kupiła ŭ Jeŭropie. U niejki momant małodšaja dačka nie vytryvała i skazała im: «A ŭ vas, ja hladžu, darahija telefony — iPhone13». Da ich nie dajšło, što heta jana im nie zajzdrościć, a zrabiła cyničnuju zaŭvahu ŭ adkaz. A jany z honaram: «Paśla kavidu zapłacili balničnyja — kupili, možam sabie dazvolić». Lepš by jany sabie knižku jakuju kupili dy pačytali, daliboh.
Adzin ź ich padčas «ahladu» — toj, jaki Volin adnahodak — mabyć, vyrašyŭšy praciahnuć ź mianie ździekavacca, skazaŭ: «Chočacie pakažu, jak vaša dačka brykałasia?». To bok dadomu da jaje, kab pravieści «ahlad», pryjšoŭ toj ža čałaviek, jaki jaje zatrymlivaŭ i vybivaŭ pakazańni. Ja admoviłasia na heta hladzieć. Užo tady zrazumieła, što Vola supraciŭlałasia. A jany ź jaje ździekavalisia, zdymali ŭsio heta na kamieru i ciapier chočuć pakazać mnie. Hetaha ja b nie vytryvała».
«Źmiaścili ŭ nievynosnyja ŭmovy i zładzili sapraŭdnyja katavańni»
Paśla taho «ahladu» z kvatery Volhi supracoŭniki HUBAZiKa zabrali sistemny błok, płanšet dziciaci i dźvie dziciačyja cacki — kajdanki i dubinku.
«Samyja zvyčajnyja chłapiečyja cacki, jakija ciapier paŭsiul pradajucca, — udakładniaje Taćciana Usievaładaŭna. — Praź niejki čas viarnuli płanšet. Znajści tam štości supraćzakonnaje, zrazumieła, jany ničoha i nie mahli. Tam hulni i mulciki dziciačyja. Volin sistemny błok taksama addali — ničoha nie znajšli».
Samu ž Volhu ŭ hety čas utrymlivali ŭ nievynosnych umovach. Jak udałosia vyśvietlić rodnym, bolš za tydzień jana praviała na Akreścina — bieź bializny, biez duša, biez špacyraŭ, biez samych nieabchodnych rečaŭ i ŭ choładzie.
«Ad žančyny, jakaja tady siadzieła ź joj, ale ŭžo ciapier na voli, u nas atrymałasia daznacca, što Volu źmiaścili ŭ dvuchmiesnuju kamieru, u jakoj siadzieła 8 čałaviek, a paźniej dadali ŭ hetuju kamieru jašče niekalki dziaŭčyn. U vyniku ŭ adnoj malusieńkaj kamiery apynułasia prynamsi 12 žančyn. Vola spała na chałodnaj padłozie i nakryvałasia tym, što na joj było. Kali jaje aryštavali, jana była ŭ tonkim palito, džynsach i lohkaj vadałazcy…
Ja dakładna viedaju, što za ŭvieś čas utrymańnia na Akreścina jaje ni razu nie zvadzili ŭ duš. Padčas «žanočych» dzion ź jaje nibyta admysłova ździekavalisia. Nijakich hihijeničnych srodkaŭ naŭmysna nie pryniali. My sprabavali ŭsio pieradać — nie ŭziali. Nie ŭziali navat škarpetki. Ja nie viedaju, jak jana ŭsio heta pieražyła, heta padobna da katavańniaŭ…
Bolš pra ŭmovy ŭtrymańnia na Akreścina ja ničoha nie viedaju. Praź niekalki dzion jana dasłała list. Nie žaliłasia (heta nie ŭ jaje duchu, dyj list sa skarhami b prosta «zaviarnuli»), prasiła prabačeńnia ŭ nas za toje, što nam usim davodzicca pieražyvać, i vielmi prasiła pakłapacicca pra Płatona. Ciapier unuk žyvie sa svaim baćkam. Jany z Volaj u razvodzie».
«Try dni pratrymali ŭ «stakanie»
Užo paśla pieravodu na «Vaładarku» ŭ svaim liście Volha napisała, što ŭpieršyniu paśla zatrymańnia jaje zvadzili ŭ duš, i što paśla Akreścina SIZA-1 joj zdajecca sanatoryjem, choć rodnyja dakładna viedajuć, što try pieršyja dni tam jaje pratrymali ŭ «stakanie» — pamiaškańni mietr na mietr bieź miesca dla siadzieńnia.
«My byli sabrali ŭsie daviedki, kab dakazać, što ŭ dački arytmija, kab joj pieradali leki. Ale adrazu joj ich nie pieradali. Skazali, što leki — tolki ŭ dni miedpieradač. Sama Vola paprasiła leki ad prablem sa straŭnikam i jakija-niebudź vitaminy. Joj 43 hady, nohi ŭžo pabolvajuć, śpina, ale jana svoj uzrost nie adčuvaje. Aktyŭnaja, chudzieńkaja, bolš addaje pieravahu tamu, kab nie leki pić, a sportam zajmacca. Razam ź siabroŭkaj niezadoŭha da zatrymańnia pajšła zajmacca boksam».
Jak raspaviali rodnyja Volhi Rytus, na Vaładarcy jana ciapier znachodzicca ŭ 8-miascovaj kamiery.
«Dźvie žančyny siadziać za narkotyki, dźvie za machlarstva. Astatnija čatyry — palityčnyja. Vola badziorycca, u liście sprabavała navat žartavać. Kaža, što ich vyvodziać tam na špacyry, i što z taho, što jość z praduktaŭ, umudrajucca navat sušy krucić, — raspaviadaje Taćciana Usievaładaŭna. — Štodnia pasyłaju Voli telehramy. Kali siadaju pisać zvyčajny list — pačynaju płakać, nie mahu. Ja voś choć płaču, mnie praściej — a baćka naohuł panik. Jon dahetul nie moža źmirycca z tym, što ŭsio heta adbyłosia z našaj dačkoj. Kaliści adzin z samych viadomych biznesmenaŭ u Biełarusi, vielmi kantaktny i tavaryski čałaviek, ciapier asunuŭsia, zrabiŭsia ciamniejšym za chmaru — ničoha nie kaža, ni z kim ničoha nie abmiarkoŭvaje… Jon prosta maŭčyć i čakaje. Advakat, viadoma, nas padbadziorvaje, kaža, što šaniec nieŭzabavie ŭbačyć i abniać Volu doma ŭsio ž taki jość. Ciapier žyviom tolki hetaj vieraj».
Vy možacie padtrymać Volhu listom salidarnaści. Adras: SIZA-1, Minsk, vuł. Vaładarskaha 2, 220030. Volzie Uładzimiraŭnie Rytus.
