Džuli Fišer: My dapamožam zabiaśpiečyć niezaležnaść Biełarusi na pakaleńni napierad

— Spadarynia ambasadarka, my havorym z vami paśla taho, jak byli abvieščany biesčałaviečna žorstkija prysudy šaści palitźniavolenym — Cichanoŭskamu, Łosiku. Statkieviču, inšym. Kali b vy mahli da ich źviarnucca, što b vy skazali?

— Kali b ja mahła źviarnucca da ludziej, jakim učora byli abvieščanyja prysudy, ja dumaju, što chacieła b skazać im pra vialikuju salidarnaść z boku Zachadu, Złučanych Štataŭ, partneraŭ u Eŭrapiejskim Źviazie, Vialikabrytanii, Kanady. Pra sapraŭdnaje razumieńnie taho, nakolki niespraviadlivyja hetyja prysudy, nakolki jany aburalna žorstkija i biaźlitasnyja. Skazać im pra toje, što ich sprava — sprava asudžanych učora i tych bolš čym 900 palitviaźniaŭ, jakija zastajucca za kratami ŭ Biełarusi, daje impuls našaj palitycy sankcyjaŭ i sapraŭdy — prynamsi ŭ vypadku Vašynhtonu — prymušaje nas zasiarodzicca na pytańni: što jašče treba zrabić dziela taho, kab źmianić sytuacyju, damahčysia praryvu ŭ sytuacyi ŭ Biełarusi.

 — Sioleta vy sustrakalisia i šmat razoŭ razmaŭlali ź siemjami palitźniavolenych — što by vy mahli skazać im, usim, chto čakaje?

— My mieli rehularnyja kantakty ź siemjami palitźniavolenych — i ŭ Biełarusi, i pa-za jaje miežami. I my razumiejem — ja asabista razumieju — nakolki strašny byŭ dzień prysudu dla siemjaŭ asudžanych. Ale znoŭ ža — bolš za 900 siemjaŭ pieražyvajuć ciapier roznyja stadyi — aryšt, sudy, prysudy, źniavoleńnie.

Najpierš ja chaču pryznać, što tryvałaść i siła duchu hetych siemjaŭ prosta niejmaviernaja — ci heta kamentar Śviatłany Cichanoŭskaj, jakaja kaža, što prysud matyvuje jaje dumać, što jašče jana moža zrabić, abo reakcyja siemjaŭ u samoj Biełarusi, jakija taksama kažuć, što nia stračvajuć nadziei. Tak važna, što hetyja siemji zachoŭvajuć nadzieju, jany spadziajucca, što ŭrešcie heta skončycca. Jany ŭ heta vierać, i ich viera, ich tryvałaść dapamohuć ich blizkim pieražyć tyja ciažkija časy, jakija ich čakajuć.

— Hety hod vy pačynali jak ambasadarka ZŠA ŭ Biełarusi, a kančajecie jaho ŭ zvańni specyjalnaj pasłańnicy. Što heta aznačaje — pašyreńnie vašych paŭnamoctvaŭ ci, naadvarot, źmianšeńnie? Ci zasiarodžańnie na inšych zadačach?

— Tak, heta ŭ niejkim sensie zasiarodžańnie na krychu inšych zadačach. Na pačatku hodu ja mieła nadzieju, što da kanca hodu ja ŭžo budu pracavać u Miensku i što sytuacyja ŭ Miensku budzie zusim nie takaja, jak siońnia. Viadoma, adbyłosia sapraŭdnaje paharšeńnie našych dvuchbakovych stasunkaŭ.

Ale ŭ vyniku taho, što zdaryłasia, my nasamreč pašyryli našy stasunki, ciapier Biełaruś jak by isnuje i pa-za svaimi miežami. I ŭ jakaści specyjalnaj pasłańnicy ja pryśviačaju značnuju kolkaść času kaardynacyi dziejańniaŭ z našymi eŭrapiejskimi i inšymi partnerami, jakija zajmajucca Biełaruśsiu. Ja pravodžu vielmi šmat času ź liderami, aktyvistami hramadzianskaj supolnaści, pravaabaroncami i niezaležnymi medyjami, jakija pracujuć za miežami Biełarusi.

I, viadoma, Vilnia, dzie ja znachodžusia, — zručnaje miesca dla tych, chto vyrašaje pryjechać ź Miensku i ŭsioj Biełarusi dziela taho, kab pahavaryć z pradstaŭnikom Złučanych Štataŭ pra toje, što ciapier adbyvajecca.

 — Spadarynia ambasadarka, ja zaraz zrablu trochi niezvyčajnuju reč. Ja vaźmu hetuju kameru i pakažu vam niešta ŭ svaim kabinecie. Ściah, jaki vy bačycie, — heta ściah z ambasady ZŠA ŭ Miensku. U 2008 hodzie tahačasnaja ambasadarka ZŠA Karen Ściuart padaryła jaho našamu biuro pierad adjezdam ź Biełarusi. Z taho času jon byŭ u našym biuro. Kali adbyŭsia razhrom biuro, nam udałosia ŭratavać ściah, i ciapier jon u Prazie, čakaje viartańnia. Ja chacieŭ, kab vy pabačyli hety ściah, i chaču zadać vam adno kankretnaje pytańnie. Padčas kryzisu ŭ adnosinach pamiž Biełaruśsiu i ZŠA u minułym išła havorka pra zakryćcio ambasady ŭ Miensku. Ci razhladajecca takaja mahčymaść ciapier?

— Pytańnie našych dvuchbakovych dačynieńniaŭ vielmi važnaje. Skažu ad imia Złučanych Štataŭ: dla nas važna zachavać svaju prysutnaść u Miensku. My ličym, što zastajučysia na miescy padziejaŭ u Miensku, my možam rabić važnuju pracu. Jak vy adznačyli, naša praca z palitviaźniami, praca kantaktavańnia z medyjami, navat u takim stanie, jak jany siońnia isnujuć u Biełarusi, — heta ŭsio važna. Heta i praca, jakuju my zdolnyja rabić na miescy ŭ spravie padtrymki amerykanskich hramadzianaŭ u Biełarusi. Heta važna. Nam važna nie razryvać našy dvuchbakovyja dačynieńni, choć jany ciapier zastajucca na takim mocna źnižanym uzroŭni. Heta sapraŭdy napružanyja dačynieńni, i nam treba być hatovymi da luboha raźvićcia padziejaŭ. Heta ŭ važnaj stupieni pryčyna taho, što my arhanizavali tut, u Vilni, Adździeł biełaruskich spravaŭ, tamu što my taksama razumiejem, što praca, jakuju my robim zvonku, dapaŭniaje tuju, jakuju nam udajecca rabić u Biełarusi.

— Mnohija pamiatajuć, jak letaś dziaržsakratar Majk Pampea havaryŭ z Alaksandram Łukašenkam i spryjaŭ vyzvaleńniu palitviaźnia. Sioleta kanclerka Niamieččyny Merkiel dvojčy zvaniła Łukašenku. Majo pytańnie pra dziaržsakratara Blinkiena — pry jakich umovach, dziela jakoj mety ciapierašniaja amerykanskaja administracyja mahła b naprastki havaryć z aficyjnym Mienskam?

— Znoŭ ža, jak ja ŭžo skazała, my zachoŭvajem dvuchbakovyja dačynieńni. U nas jość mahčymaść kantaktavać naprastki z režymam u Miensku, i ŭ jaho — z nami ŭ Vašynhtonie. Ja dumaju, što my, Złučanyja Štaty, davoli adkrytyja ŭ pytańni — jak my možam najlepiej paspryjać, kab zabiaśpiečyć biezumoŭnaje vyzvaleńnie ŭsich palityčnych viaźniaŭ.

Što my sabie dobra ŭśviedamlajem, dyk heta toje, što nielha zaŭčasna ŭstupać u praces, jaki pryvioŭ by da vyzvaleńnia tolki niekalkich palitźniavolenych, pry tym, što za kratami nadalej zastavalisia b… Znoŭ ža, hetyja ličby takija vialikija, ich ciažka sabie ŭjavić…

Zdajecca, Śviatłana Cichanoŭskaja havaryła na hetuju temu, zdajecca, na minułym tydni — pra toje, jak heta ciažka ŭśviadomić, što bolš za 900 čałaviek i ich siemji byli tak mocna zakranutyja hetym palityčnym kryzisam u Biełarusi. Voś ža, metaj Złučanych Štataŭ zastajecca vyzvaleńnie ŭsich palityčnych źniavolenych. My chočam nadalej na hetym zasiarodžvacca. Ja viedaju, što stolki našych partneraŭ padzialajuć z nami hetuju zasiarodžanaść, i my razam ź imi budziem pracavać nad tym, kab zabiaśpiečyć biezumoŭnaje vyzvaleńnie palitviaźniaŭ i skončyć palityčny kryzis u Biełarusi.

 — Sioleta było šmat kryzisnych navinaŭ, jakija pryciahnuli ŭvahu mižnarodnych ŚMI — heta i vykradańnie samalota Ryanair, aryšty, sudy, katavańni. Hvałt suprać mirnych ludziej, jakich nazyvajuć terarystami. Asobna staić tak zvany kryzis mihrantaŭ, jaki vyklikaŭ tryvohu i dramatyčny adkaz krainaŭ Eŭraźviazu i krytyčnuju reakcyju mižnarodnych pravaabarončych arhanizacyjaŭ. Urad ZŠA taksama sutykaŭsia z šeraham prablemaŭ ź nielehalnaj mihracyjaj — u čym vy bačycie padabienstva ci roźnicu ŭ hetych vypadkach?

— Na maju dumku, što adroźnivaje hety kryzis, jaki my nazirali apošnija tydni i miesiacy, — heta toje, što jaho zahadzia splanavaŭ Łukašenka i jahony režym, jany aktyŭna zaachvočvali nieabaronienych ludziej ź Blizkaha Ŭschodu, inšych krainaŭ, jechać u Biełaruś, z falšyvymi abiacańniami, što tyja trapiać u Eŭraźviaz.

Toj biazdušny padychod da žyćciaŭ tych ludziej, jaki, na maju dumku, nahadvaje taki samy biazdušny padychod i da svaich ułasnych hramadzianaŭ u Biełarusi, — voś toje, što nasamreč adroźnivaje hety kryzis ad inšych.

Ja dumaju, što tut vyjaviłasia pamyłkovaje razumieńnie — što takoje Eŭropa. Salidarnaść i jednaść Eŭropy ŭ hetym kryzisie byli nadzvyčajna važnyja, bo heta nia tolki miežy Polščy i Litvy — heta pierš za ŭsio miežy Eŭrapiejskaha Źviazu, i kali my havorym pra mihrancki kryzis — heta naležyć da kampetencyi Eŭraźviazu, heta jaho kryzis, i ja liču, što Eŭropa prajaviła nadzvyčajnuju salidarnaść z Polščaj, Litvoj i Łatvijaj — krainami Eŭraźviazu, jakija miažujuć ź Biełaruśsiu.

Ale ja nie chaču prymianšać važnaść inšych padziejaŭ, pra jakija vy zhadali. Incydent z rejsam Ryanair — biesprecedentny ŭ historyi cyvilnaj avijacyi z hledzišča pahrozy dla pasažyraŭ. Ja viedaju, heta adbyłosia ŭžo šeść miesiacaŭ tamu, z taho času ŭ Biełarusi adbyłosia šmat aburalnych rečaŭ, ale važna nie zabyvacca pra toj fakt, što dvoje pasažyraŭ dahetul tak i nie dalacieli da punktu pryznačeńnia i zastajucca viaźniami biełaruskich uładaŭ.

Što da inšych incydentaŭ, jakija vy zhadali, — katavańni i inšyja — sapraŭdy, taki ŭzrovień represijaŭ nahadvaje savieckuju minułaść, jaje najhoršyja časy, i ad hetaha nikudy nie padziecca. Tamu dla nas u Złučanych Štatach u kancy hetaha hodu para krytyčna acanić biahučuju sytuacyju i viarnucca da razhladu sapraŭdnych pryčynaŭ usiaho hetaha — palityčnaha kryzisu, jaki praciahvajecca ŭ Biełarusi, unutranaha palityčnaha kryzisu, jaki vyrašycca tolki tady, kali režym ustupić u kanstruktyŭny dyjaloh z pradstaŭnikami demakratyčnych siłaŭ, kab urešcie ŭ krainie prajšli novyja vybary pad mižnarodnym nazirańniem.

— Adna reč, ahulnaja dla postsavieckich krainaŭ, takich jak Rasieja i Biełaruś, — heta padazreńnie i varožaść da ŭsiaho zamiežnaha. Zamiežnyja ahienty — tak ciapier nazyvajuć žurnalistaŭ «Svabody» ŭ Rasiei. U Biełarusi, kali aryštoŭvajuć, zatrymlivajuć ludziej, ci nia pieršaje abvinavačańnie — vy atrymlivajecie hrošy ad Ameryki, ad Zachadu. Ja chacieŭ by pahavaryć trochi pra zachodniuju dapamohu biełaruskaj hramadzianskaj supolnaści — što ŭdałosia tut, a što nie?

— Biełaruskaja hramadzianskaja supolnaść u 2021 hodzie stała abjektam samych nievierahodnych napadaŭ, i, na maju dumku, važna adznačyć tryvałaść, tvorčy padychod, vynachodlivaść u pracy tych, chto praciahvaje svaje namahańni i ŭ Biełarusi, i za jaje miežami.

Nam vielmi važna nia trapić u pastku zhadanych vami naratyvaŭ. Hetyja arhanizacyi biełaruskija, ich dziejnaść skiravanaja na toje, kab palepšyć žyćcio biełarusaŭ. Dapamoha, jakuju jany, mahčyma, atrymlivajuć zvonku, dajecca im vyklučna dziela taho, što režym unutry Biełarusi nie dazvalaje, kab hetyja srodki pastupali ad biełaruskich prychilnikaŭ ich pravaabarončym arhanizacyjam, bo režym zakryŭ hetyja arhanizacyi.

Tak što, na maju dumku, Zachad moža rabić bolš dla padtrymańnia ich misii. Ale pierš za ŭsio ja chaču adznačyć, što heta arhanizacyi biełaruskija pavodle pachodžańnia, imi kirujuć biełarusy, jany pracujuć dla biełarusaŭ.

Što da abjomu dapamohi, jakuju jany atrymlivajuć ad Zachadu: viadoma ž, Złučanyja Štaty padtrymlivajuć niekatoryja arhanizacyi, ale isnuje taksama šmat arhanizacyjaŭ, jak pryvatnych, tak i dziaržaŭnych, jakim by chaciełasia bačyć pavahu da fundamentalnych svabodaŭ u Biełarusi, i jany dziejničajuć u padtrymku bolš talerantnaha i svabodnaha hramadztva ŭ Biełarusi.

 — Nakolki viadoma, ambasada ŭ Miensku straciła značnaju častku — departament amerykanskaj mižnarodnaj dapamohi i adździeł hramadzkich suviaziaŭ. Jak heta paŭpłyvaje na mahčymaść akazvać dapamohu?

— Mnie vielmi cikava, što pry ŭsich tych abvinavačańniach Zachadu ŭ manipulacyjach, va ŭmiašańni ŭ miascovyja padziei, u kiravańni imi, — i heta vielmi važna adznačyć — ambasada ZŠA ŭ Biełarusi była adnoj z samych maleńkich u śviecie i pracavała ź nieadekvatna małymi mahčymaściami i resursami na praciahu amal piatnaccaci hadoŭ.

— Čyja heta była vina? Urad ZŠA nie vydzialaŭ dastatkovy biudžet?

— Nie, pryčynaju byli abmiežavańni, jakija nakłaŭ na našu dziejnaść režym. Ale dziela taho, što my zachoŭvali prysutnaść na miescy, my pieražyli jašče adzin peryjad, kali režym sprabavaŭ jašče bolej abmiežavać našy mahčymaści kantaktavać ź biełarusami na miescy.

Zakryŭšy ofis mižnarodnaj dapamohi i adździeł hramadzkich suviaziaŭ, jany sprabujuć abmiežavać amerykanskuju dziejnaść, skiravanuju na pašyreńnie kantaktaŭ miž ludźmi, abmien infarmacyjaj, raźvićcio elementaŭ hramadzianskaj supolnaści.

Što my jasna razumiejem u Vašynhtonie i tut, u Vilni, — my budziem praciahvać našu pracu, my budziem rabić toje, što možam, z tymi, z kim možam. Zakryćcio niejkaj ustanovy nie aznačaje spynieńnia našaj pracy. I pakul kryzis u Biełarusi budzie praciahvacca, my budziem bolš vynachodlivymi, my budziem pracavać jašče bolej.

— Heta vielmi važna pačuć. Niekatoryja aktyvisty apazycyi ciapier, u kancy hodu, vykazvajuć zaściarohi, što Akt ab demakratyi ŭ Biełarusi nia mieŭ takoha ŭpłyvu na padziei, jak čakałasia. Jon, jak i Akt Mahnickaha, darečy, nia ŭklučany ŭ sioletni biudžet — jak heta paŭpłyvaje na pravaabaroncaŭ, niezaležnyja ŚMI, demakratyčnych aktyvistaŭ u nastupnym hodzie?

— Ciapier kaniec 2021 hodu, prajšoŭ hod ad pryniaćcia Aktu ab demakratyi ŭ Biełarusi, i ja vieru, što Akt byŭ pryniaty ŭ patrebny momant dla nas u Złučanych Štatach u sensie zadańnia kirunku našaj pracy. My ŭ Złučanych Štatach pieražyli svaje palityčnyja źmieny, i hetaja padtrymka abiedźviuma partyjami spravy svabody ŭ Biełarusi była nadzvyčaj važnaj dla farmavańnia prahramy našych dziejańniaŭ — i maich dziejańniaŭ, bo ja ŭ tym časie zastupiła na pasadu pryznačanaj ambasadarki. Tamu ja chaču padkreślić asobna, jakuju važnuju rolu adyhrała kiraŭnictva Kanhresu ZŠA ŭ pytańni Biełarusi.

Ja razumieju, što dla tych, chto pracuje na karyść bolš svabodnaj Biełarusi, nivodzin z našych krokaŭ nia byŭ dastatkova chutki. Jany chočuć bolš cisku, bolš sankcyj, bolš instrumentaŭ dla padtrymki svajoj spravy. I ja razumieju, što dla bolš čym 900 palityčnych viaźniaŭ i ich siemjaŭ darahaja kožnaja hadzina. Ja heta razumieju. Ja taksama dumaju, što elementy mižnarodnaj kaardynacyi, mižnarodnaj dałučanaści, u tym liku našaj dałučanaści — hetyja instrumenty za adzin dzień nie padrychtuješ.

Tamu my budziem pracavać nad tym, kab dziejničać chutka, aperatyŭna, dynamična, hnutka reahujučy na raźvićcio padziejaŭ na miescy, i mieć na ŭvazie, što sytuacyja patrabuje nieadkładnaha rašeńnia z uvahi na palitviaźniaŭ. Hetaja sytuacyja nadaje kirunak našaj dziejnaści ŭ Biełarusi.

 — Nastupnaje pytańnie pra sankcyi, pra kryteryi efektyŭnaści. Hetaje pytańnie paŭstaje, bo raście kolkaść palitźniavolenych, kryzis na miažy ź mihrantami byŭ arhanizavany režymam Łukašenki jak adkaz na sankcyi, i my bačym kaniec palityki balansavańnia pamiž Uschodam i Zachadam — Łukašenka całkam zaniaŭ pazycyju Rasiei ŭ kanflikcie z Ukrainaj, pa Krymie. Ci možna hetakaje raźvićcio padziejaŭ ličyć taksama nastupstvam sankcyjaŭ?

— Ja liču, što, užyvajučy instrument sankcyjaŭ, važna rabić zamiery ich paśpiachovaści z časam — bo, paŭtarusia, heta nie instrument adnaho dnia, sankcyi nia dziejničajuć imhnienna.

Meta tut — damahčysia vyzvaleńnia palitviaźniaŭ. Amerykanskija sankcyi ŭ hetym sensie byli dziejsnyja ŭ minułaści. My ŭžo raniej uvodzili sankcyi i adklikáli ich, kali damahalisia mety, i bolš nie było palitviaźniaŭ, jakich režym trymaŭ za kratami.

Hety instrument užo pracavaŭ u Biełarusi, ale, na žal, heta nie instrument imhniennaha dziejańnia. Ale heta cisk, jaki z časam pavialičvajecca, i ad času vybaraŭ 2020 hodu my zaŭvažajem usio bolšaje ŭździejańnie sankcyjaŭ, jakija pryniali my razam z eŭrapiejskimi partnerami. Asabliva tyja, što byli abvieščanyja nami ŭ Vašynhtonie 2 śniežnia i 9 žniŭnia, — majuć najbolšaje ŭździejańnie z usich uviedzienych dahetul sankcyjaŭ, uličvajučy zapavoleńnie ekanamičnaj dziejnaści, źviazanaj ź imi.

Ale paŭtarusia: važna padkreślić, što hetyja instrumenty nie dajuć vynikaŭ užo na druhi abo treci dzień. Ale my ŭžo bačym uździejańnie ŭ Miensku, my viedajem, što sankcyi majuć vynik. I naša zadača — praciahvać, pakul my nie damožamsia vyzvaleńnia palitviaźniaŭ.

— Ministar Makiej zajaŭlaŭ, što Biełaruś moža stracić dziaržaŭnaść praz sankcyi. Hety arhument padzialajecca i častkaj apazycyi. Jak vy dumajecie, ci mahčymaje źniknieńnie Biełarusi z mapy dziaržavaŭ Eŭropy i źjaŭleńnie jaje na mapie Rasiejskaj Federacyi? I jakaja była b pazycyja Ameryki?

— Biassprečna, pytańnie suverenitetu i niezaležnaści Biełarusi nadzvyčaj važnaje dla Złučanych Štataŭ.

Bieź nijakaha sumnievu, usie 27 hadoŭ svajho znachodžańnia va ŭładzie Łukašenka sastupaŭ i zdavaŭ Rasiei suverenitet i niezaležnaść Biełarusi. Uvieś čas jahonaj ułady my bačym, što pry vybary pamiž suverenitetam Biełarusi i zachavańniem ułady jon kožny raz vybiraje nie Biełaruś, a zachavańnie ŭłady.

Tamu my spadziajemsia, što vyrašajučy palityčny kryzis u Biełarusi, my ŭrešcie dapamožam zabiaśpiečyć suverenitet i niezaležnaść Biełarusi na hady, na pakaleńni napierad.

 — Spadarynia ambasadarka, my paviedamili našaj aŭdytoryi pra razmovu z vami, i našy čytačy dasłali niekalki pytańniaŭ naŭprost dla vas. Ja ich ahuču. Pieršaje pytańnie pra amerykanskija vizy: ci stanie praściej ich atrymlivać u 2022 hodzie?

— Heta sapraŭdy važnaje pytańnie, i ja viedaju, što čakajuć vyrašeńnia vielizarnaje mnostva zajavaŭ na dazvoł ujezdu ŭ ZŠA. Pryčyna tut pieradusim u karanavirusie i źviazanych ź im abmiežavańniach. Na žal, na sytuacyju z pandemijaj i skaračeńnie pajezdak nakłalisia abmiežavańni ŭ pracy našaj ambasady, i tamu ŭ nas ciapier nadzvyčaj abmiežavanyja mahčymaści ŭ vydačy vizaŭ. My budziem rabić usio, što možam, kab padtrymlivać suviazi pamiž ludźmi, ale, jak ja ŭžo kazała raniej, režym robić usio mahčymaje, kab hetaha nie dapuścić. Tak što, na žal, i ŭ novym hodzie ŭ nas i nadalej buduć vielmi abmiežavanyja mahčymaści vydavać vizy dla naviednikaŭ ZŠA.

— Jašče adno pytańnie ad aŭdytoryi. ZŠA ciapier padtrymlivajuć Ukrainu. Jak u palityčnych kołach ZŠA ŭraŭnavažvajuć pytańni Ukrainy i Biełarusi?

— Našaja padtrymka suverenitetu, niezaležnaści i terytaryjalnaj cełaści Ŭkrainy była jasna vykazanaja za apošnija tydni pa miery ŭzrastańnia pahrozy na miežach Ukrainy. Našu padtrymku Ŭkrainie šmat u čym stymuluje toje samaje, što daje nam impuls i dla padtrymki Biełarusi — heta naša žadańnie, kab Biełaruś mahła prymać svaje rašeńni ŭ vybary svajoj ułady, kab biełaruskija ŭłady byli padspravazdačnyja svaim hramadzianam, kab jany mieli svabodu karystacca asnoŭnymi pravami, harantavanymi im jak hramadzianam krainy-ŭdzielnicy ABSE. Tak što sytuacyja va Ŭkrainie, viadoma ž, ciapier pryciahvaje maksymum uvahi, ale heta taksama nia značyć što my nia možam nadalej zasiarodžvacca na tym, što adbyvajecca ŭ Biełarusi.

— Svajho času ZŠA pryznali terarystyčnaj dziaržaŭnuju arhanizacyju ŭ Iranie — revalucyjnuju hvardyju. Ci mohuć ZŠA pryznać chacia b adnu arhanizacyju ŭ Biełarusi terarystyčnaj, naprykład HUBAZiK?

— Dumaju, što pryznańnie niekaha terarystam vartaje razhladu, ja b nie prybirała jaho z paradku dnia. Kali my razhladajem pytańnie sankcyjaŭ i tych, suprać kaho jany skiravanyja, my heta abmiarkoŭvajem. Ale ja sama sabie zadaju takoje pytańnie: što nam heta daść? Kudy heta nas pryviadzie, jak paŭpłyvaje na sytuacyju ŭ Biełarusi? Ci nablizić heta nas choć na krok da vyzvaleńnia palitviaźniaŭ? Časta ja kirujusia hetym, kali razhladaju hetyja pytańni. Ale ŭ vyniku našaj niaźmiennaj metaj zastajecca adno — pryvieści ŭłady da kanstruktyŭnaha dyjalohu z demakratyčnymi siłami ŭ Biełarusi i za jaje miežami i pryjści da novych vybaraŭ pad mižnarodnym nazirańniem. Tak što ja b nie zdymała hetuju temu, ale pa sutnaści zhadanyja pytańni ŭpłyvajuć na toje, jak my ŭžyvajem hety instrument.

— Pakiet sankcyj ZŠA nabyŭ siłu 8 śniežnia. Čamu dahetul banki z sankcyjnaha śpisu pravodziać aperacyi u dalarach ZŠA? Čamu amerykanskija karparacyi kuplajuć reklamu na telebačańni, jakoje tranśluje fejki i katavańni ludziej.

— Ja pakinu pytańnie vykanańnia sankcyjaŭ maim kaleham-finansistam, ekspertam u hetym pytańni. Ja vam skažu, što my majem nadziejny nabor instrumentaŭ dla pravierki vykanańnia sankcyjaŭ, my ŭvažliva praviarajem usie paviedamleńni pra parušeńni režymu našych sankcyjaŭ i budziem rabić heta nadalej. Vaš čytač asobna spytaŭ pra sacyjalnyja sietki ŭ ZŠA i ich reklamnuju palityku — mahu zapeŭnić, što my aktyŭna zajmajemsia hetym pytańniem i spadziajemsia zabiaśpiečyć, kab tyja videaroliki nie ŭžyvalisia ŭ reklamie. Heta składanyja pytańni dla Złučanych Štataŭ, sacyjalnyja sietki — heta pryvatnyja kampanii, my ź imi heta abmiarkoŭvajem i vypracujem rašeńnie.

— U ZŠA majuć usie mahčymaści supraćstajać dyktataram, zablakavaŭšy ich narabavanyja finasavyja kašalki, naprykład u Abjadnanych arabskich emiratach. Čamu ZŠA hetaha nia robiać?

— Što datyčyć instrumentaŭ ekanamičnaha cisku, to nivodnaje pytańnie tut nie zdymajecca z razhladu. Hałoŭnaje pytańnie tut — ci kankretny krok nabližaje nas da tych metaŭ, jakija ja pieraličyła, abo nie. Pa sutnaści, pakul praciahvajucca represii, nia moža być sumnievu, što my budziem praciahvać našu pracu z Eŭropaj i inšymi partnerami pa ŭviadzieńni novych sankcyjaŭ, novych instrumentaŭ cisku. My budziem praciahvać heta rabić, imknučysia źmianić praces pryniaćcia rašeńniaŭ na miescy ŭ Miensku.

— Ci nia ličycie vy, što Łukašenka ŭtrymlivaje ŭładu tolki dziakujučy padtrymcy z boku pucinskaj Rasiei? Ci nia pravilna było b uvieści sankcyi pierš za ŭsio u adnosinach da Rasiei, z ulikam roli Rasiei ŭ Biełarusi?

— Rolu Rasiei ŭ Biełarusi nielha niedaaceńvać. Rola Rasiei nievierahodna važnaja, isnujuć hłybokija i tryvałyja suviazi pamiž biełarusami i rasiejcami na ŭsich uzroŭniach — siamiejnyja suviazi, kalehi, siabry — i viadoma ž, na ŭzroŭni ŭłady. Pytańnie, ci Maskva budzie i nadalej padtrymlivać kiraŭnika, jaki tak hruba parušaje pravy svaich hramadzianaŭ, ci budzie jana dalej heta rabić navat va ŭmovach hłybokaha palityčnaha kryzisu, stvoranaha Łukašenkam i jaho prychilnikami, ci Maskva vyrašyć padtrymać biełarusaŭ, jakija damahajucca, kab ich hołas byŭ pačuty — heta važnaje pytańnie, jakoje treba zadać Maskvie.

— Spadarynia ambasadarka, na zakančeńnie: hety ciažki hod padychodzić da kanca, pierad kancom hoda — što vy mahli b pažadać našaj aŭdytoryi, ludziam u Biełarusi ŭ 2022 hodzie?

— Majo pažadańnie Biełarusam u 2022 hodzie budzie zbolšaha takoje samaje, jak i šmat inšym ludziam va ŭsim śviecie: chaj u 2022 hodzie ŭ ich budzie mir i praćvitańnie. Chaj siemji palitźniavolenych abjadnajucca z svaimi blizkimi, chaj abjadnajucca siemji tych, chto byŭ vymušany pakinuć krainu — spadziajusia, što jany abjadnajucca ŭ Biełarusi.

Ja baču, jak šmat tym ludziam, što pracujuć za miežami Biełarusi, značyć ich Baćkaŭščyna i jak jany chočuć viarnucca dadomu ŭ Biełaruś. Ja vieru, što ŭ 2022 hodzie heta stanie mahčymym.

Ja vieru, što ŭ 2022 hodzie my dapamožam Biełarusi pieraadoleć palityčny kryzis i znajści šlach napierad, pry jakim byŭ by pačuty hołas hramadzianaŭ Biełarusi, ułady byli b padkantrolnyja, a ŭsie palitviaźni byli b vyzvalenyja. Voś majo pažadańnie na 2022 hod.

Nashaniva.com

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj
ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru
«Našaj Nivy» ŭ TH

0

0

0

0

0

0