U Vienie prajšła mižnarodnaja kanfierencyja ab budučyni Biełarusi biez pradstaŭnikoŭ ułady
Praz epidemičnaje stanovišča mižnarodnaja kanferencyja «Na šlachu da ščaślivaj i biaśpiečnaj budučyni Biełarusi» prachodzić u virtualnym farmacie, paviedamlaje Radyjo Svaboda.
Mižnarodnaja kanferencyja ŭ Vienie. Michael Linhart, Śviatłana Cichanoŭskaja, Alaksandar Šalenberh, Olivier Varchei, 22.11.2021
Kanfierencyju arhanizavali fiederalny kancler Aŭstryi Alaksandr Šalenbierh i ministar zamiežnych spraŭ Michael Linhart pry ŭdziele Ofisa Śviatłany Cichanoŭskaj, paviedamiła jaje pres-słužba. Pavodle Šalenbierha, Eŭropa pavinna pavažać baraćbu biełaruskaha naroda.
Što zajavili ŭdzielniki kanferencyi pa vynikach dyskusii
Alaksandar Šalenbierh zajaviŭ, što Eŭropa pavinna vieści dyjałoh naŭprost z hramadzianskaj supolnaściu Biełarusi, być źjadnanaj i ŭvodzić sapraŭdy efektyŭnyja sankcyi suprać dziejnych nielehitymnych uładaŭ. Šlach da sapraŭdnych demakratyčnych vybaraŭ i tranzitu ŭłady ŭ Biełarusi, na dumku kanclera, prakładzie tolki realny dyjałoh.
Na pytańnie pra aktyŭny aŭstryjski ŭdzieł u ekanomicy Biełarusi kancler adkazaŭ, što hrošy iduć pryvatnym, a nie dziaržaŭnym kampanijam, a taksama Aŭstryja nie choča bić sankcyjami pa ludziach, tolki pa režymie. Adnak u hetym pytańni pastajanna adbyvajucca dyskusii z partniorami. Akramia taho, jość aściarohi, što ŭ vypadku poŭnaha zhortvańnia pracy šerahu kampanij jany buduć prosta zamienienyja ŭ Biełarusi inšymi kampanijami, jakim, mahčyma, nie budzie spravy da šanavańnia pravoŭ čałavieka i inšych bazavych pytańniaŭ.
Pa słovach Šalenbierha, kraina praciahnie, u tym liku praź ministra zamiežnych spraŭ Biełarusi Makieja, damahacca taho, kab nielehitymnyja ŭłady sieli za stoł pieramovaŭ.
Śviatłana Cichanoŭskaja nahadała pra žachlivuju kolkaść palitviaźniaŭ na radzimie, pra zabitych i pra tych, chto byŭ zmušany časova pakinuć krainu.
«Łukašenku nielha pieravučyć. Jamu nielha vieryć. Dyjałoh pavinien adbycca tolki pamiž biełarusami, pryčym tady, kali vypuściać usich niezakonna pasadžanych u turmu. Ja asobna paprasiła na siońniašniaj sustrečy palitykaŭ ź inšych krain nie mieć nijakich kantaktaŭ z režymam, pakul jon nie vykanaje našych patrabavańniaŭ».
Taksama Cichanoŭskaja adznačyła važnaść efektyŭnych sankcyj suprać atačeńnia Łukašenki, bo «dypłamatyčnaj movy režym nie razumieje».
Jeŭrakamisar Olivier Varchei paviedamiŭ, što 33 miljony eŭra dapamohi ŭžo pajšli ŭ roznyja siektary demakratyčnaj supolnaści Biełarusi ad žniŭnia, a ciapier Jeŭropa praciahnie kurs na dapamohu niezaležnaj žurnalistycy, niedziaržaŭnym arhanizacyjam i inšym śfieram biełaruskaj niezaležnaj supolnaści.
Michael Linhart zaznačyŭ, što mihrancki kryzis nie zdoleŭ adciahnuć uvahu jeŭrapiejskich palitykaŭ ad taho, što robicca ŭnutry Biełarusi, nichto nie admoviŭsia ad kursu na demakratyčnuju Biełaruś, na spryjańnie vyzvaleńniu krainy. Meta hetych zachadaŭ adna — «kab kožny ŭ Biełarusi mieŭ šaniec kvitnieć». Dypłamatyčnaja akademija Vieny abviaściła nabor 15 maładych biełarusaŭ na prahramu navučańnia.
Što kazali ŭdzielniki padčas kanfierencyi
Jeŭrakamisar Olivier Varchei pryvitaŭ biełaruskuju palityčnuju dziajačku pierad pačatkam kanfierencyi i pieradaŭ apošniuju infarmacyju pra zavoz biaspłatnych vakcyn u Biełaruś: u spravu ŭvajšła Suśvietnaja arhanizacyja zdaroŭja, treba daźbirać miljon vakcyn, i Jeŭropa ŭžo blizkaja da hetaha. Jon jašče raz padkreśliŭ, što vakcyny — pytańnie nie palityki, a žyćciaŭ biełarusaŭ.
Ministr zamiežnych spraŭ Finlandyi Peka Chaavista padkreśliŭ, što choć ludzi nie mohuć ciapier adkryta pratestavać, heta nie značyć, što biełarusy nie chočuć pieramien. Łukašenka pry hetym nie žadaje ŭvachodzić u dyjałoh z apazicyjaj, a klučavy punkt dla vyrašeńnia kryzisu — Rasija, jakaja supracoŭničaje z Łukašenkam i padtrymlivaje jaho.
Kiraŭnik MZS Niamieččyny Chajka Maas zajaviŭ, što Jeŭrasajuz i dalej pracuje nad sankcyjami suprać režymu Łukašenki: na minułym tydni byŭ pryniaty bazis piataha pakietu, kudy ŭvajšli sudździ, prakurory, asoby sa słužbaŭ biaśpieki, jakija majuć dačynieńnie da represij. Taksama Jeŭropa i Niamieččyna padtrymlivajuć zapusk spraŭ pa ŭniviersalnaj jurysdykcyi, kab spynić biezzakońnie. Na samicie Uschodniaha partniorstva pavinien prahučać hołas demakratyčnych sił Biełarusi.
Ministr zamiežnych spraŭ Polščy Źbihnieŭ Raŭ asabliva adznačyŭ, što biełarusy zapłacili vializnuju canu za svaju maru, zahinuli ludzi. Jeŭropa i ZŠA, na dumku ministra, pavinny być adzinyja, a sankcyjny śpis — šyroki. Jon zapeŭniŭ, što mižnarodnaja supolnaść «nie vierniecca ŭ status-kvo, jaki byŭ da vybaraŭ 2020 hoda».
Namieśnik ministra zamiežnych spraŭ Litvy Mantas Adamienas źviarnuŭ uvahu ŭdzielnikaŭ Vienskaj kanferencyi na toje, što palapšeńniaŭ u Biełarusi tak i nie adbyłosia: kryzis na miažy praciahvajecca, a biełarusaŭ pa-raniejšamu aryštoŭvajuć i kidajuć u turmy. Reformu, prapanavanuju Łukašenkam, nielha ličyć kanstytucyjnaj, bo jaje vysunuŭ nielehitymny dyktatar, a nie zakonny kiraŭnik krainy. Ciapier, na dumku Adamienasa, važna zmusić režym razmaŭlać i pieradavać uładu, a taksama zachavać niezaležnaść Biełarusi ad Rasii.
Śviatłana Cichanoŭskaja ŭ svaim vystupie adznačyła, što treba praciahvać cisk na režym, vyzvalić usich źniavolenych pa palityčnych matyvach i nie rabić nijakich sastupak nielehitymnamu Łukašenku na čale Biełarusi. Dyjałoh moža pačacca tolki paśla vyzvaleńnia ŭsich nievinavatych.
«Vostry humanitarny i palityčny kryzisy ŭ Biełarusi jaskrava pakazvajuć, što situacyja dalokaja ad stabilnaj. Dyktatar, trymajučysia za ŭładu, adčuvajučy poŭnuju biespakaranaść, praciahvaje teraryzavać nie tolki biełarusaŭ, ale i susiednija krainy. Biełarusy ŭ svajoj krainie nie pačuvajucca ŭ biaśpiecy, a Jeŭropa nie moža adčuvać siabie ŭ biaśpiecy, pakul pry ŭładzie Łukašenka.
Vy možacie ŭbačyć jaho niadaŭniaje intervju BBC, dzie jon pryznaŭsia ŭ masavych katavańniach i sadziejničańni kantrabandzie mihrantaŭ. Jon nie zdajecca čałaviekam, jaki kantraluje situacyju. Bolš za toje, jon zdajecca niaŭpeŭnienym i adčajnym, dziejničaje impulsiŭna i emacyjna, imknučysia ŭsimi siłami ŭtrymacca va ŭładzie. Siońnia heta kantrabanda mihrantaŭ — što jon budzie rabić zaŭtra?»
Razam z hetym Cichanoŭskaja vykazała škadavańnie, što čym bolš zaciahvajecca kryzis, tym bolš pryvabnym robicca viartańnie da formuły «biznes u zvyčajnym režymie» i «Realpolitik».
«My bačym heta z pamiežnym kryzisam: režym zbolšaha atrymaŭ toje, čaho chacieŭ — peŭnuju dadatkovuju lehitymnaść praz uzajemadziejańnie. Ale my padkreślivajem, što heta nie pavinna być normaj. Niama sensu źviazvacca z režymam, bo jamu nielha daviarać. My taksama bačym, što režym sprabuje razburyć adzinstva, jakoje isnavała siarod jeŭrapiejskich lidaraŭ dahetul».
Cichanoŭskaja zaklikała da paśladoŭnaści ŭ patrabavańniach i dziejańniach.
«My nie pavinny tracić uvahu da vybaraŭ. Realnyja źmieny mohuć prynieści tolki vybary, a nie ich imitacyja. Prapanavany režymam kanstytucyjny refierendum maje na mecie zamarozić kryzis i ŭmacavać aŭtarytarnuju systemu. Dva dni tamu demakratyčnyja siły Biełarusi prezientavali sumiesnuju stratehiju praviadzieńnia tak zvanaha refierendumu. Ciapier niama ŭmoŭ dla praviadzieńnia demakratyčnaha refierendumu, ale my skarystajem svajo prava hołasu i pazbavim režym jakoj-kolviečy lehitymnaści».
Na dumku Cichanoŭskaj, patrebnaja paśladoŭnaść sankcyjaŭ — kali jany buduć pryniatyja, to pavinny być ćviordymi i biez «prałazaŭ», bo «paŭmiery tolki škodnyja».
Videa samoj kanferencyi nie budzie dastupnaje ŭ internecie, videatranślacyju pres-kanferencyi arhanizuje ofis kanclera Aŭstryi z 12-j hadziny pa miascovym časie.
Aprača arhanizataraŭ, u kanfierencyi biaruć udzieł kamisar Jeŭrasajuza ŭ pytańniach pašyreńnia i jeŭrapiejskaj palityki susiedstva Olivier Varchei, a taksama ministry zamiežnych spraŭ Słavienii, Niamieččyny, Słavakii, Finlandyi, Łatvii i Estonii.
Pierad pačatkam kanfierencyi ŭ Vienie ź vitalnym słovam vystupiŭ kancler Aŭstryi Alaksandr Šalenbierh
Siarod inšaha, na kanfierencyi źbirajucca acanić rolu ABSIE ŭ baraćbie z režymam Łukašenki ŭ šerahu pytańniaŭ, siarod jakich falsifikacyja vybaraŭ, humanitarny kryzis, hrubyja parušeńni pravoŭ čałavieka, nastupstvy dla rehijanalnaj biaśpieki paśla pasadki samalota Ryanair, mihracyjny kryzis i admova ad viaršenstva zakona. Čakajecca, što Śviatłana Cichanoŭskaja vystupić z prahramnaj pramovaj.
Śviatłana Cichanoŭskaja vystupaje na mižnarodnaj kanfierencyi ŭ Vienie
«Praviadzieńnie mižnarodnaj kanfierencyi takoha ŭzroŭniu jašče raz padkreślivaje, što vyrašeńnie palityčnaha kryzisu ŭ Biełarusi źjaŭlajecca centralnym pytańniem dla Jeŭropy siońnia, — adznačyła Cichanoŭskaja. — Ja ŭdziačnaja fiederalnamu kancleru Šalenbierhu i ministru Linhartu za arhanizacyju hetaj kanfierencyi i sadziejničańnie ŭ pošuku kanstruktyŭnych padychodaŭ da ŭrehulavańnia kryzisu z udziełam demakratyčnych sił Biełarusi».
Padčas kanfierencyi taksama projduć tematyčnyja dyskusii z udziełam mižnarodnych ekśpiertaŭ i dypłamataŭ, pradstaŭnikoŭ hramadzianskaj supolnaści i demakratyčnych sił Biełarusi.
Ułady admovilisia ŭziać udzieł
Raniej aficyjny Minsk admoviŭsia ad udziełu ŭ vienskaj kanfierencyi ab Biełarusi. Ministr zamiežnych spraŭ Biełarusi Uładzimier Makiej nazvaŭ jaje «biasplonnaj i biessensoŭnaj zadumaj».
«Bolš za toje, my razhladajem jaje jak absalutna niedružalubny krok u dačynieńni da Biełarusi. Nichto z aficyjnych asobaŭ biełaruskaha boku ŭ joj udziełu brać nie budzie. Chaj dla hałački jany praviaduć hetuju imprezu, abmiarkoŭvajučy katory raz ź viadomymi biehłymi apanientami ŭłady pierśpiektyvy źmianieńnia ŭłady ŭ Biełarusi, nie majučy na toje anijakich sił i zdolnaściaŭ», — zajaviŭ Makiej padčas sumiesnaj pres-kanferencyi ź ministram zamiežnych spraŭ Rasii Siarhiejem Łaŭrovym u Maskvie.
Rasijski ministr Łaŭroŭ padtrymaŭ Makieja. Jon skazaŭ, što «tak dyjałoh nie zapuskajuć».
