Uzajemny niedavier i samazabiaśpiečanaść. Jak kavid źmianiŭ hłabalnuju ekanomiku
Da pačatku pandemii kavidu śviet ruchaŭsia ŭ bok hłabalizacyi i ekanamičnaha rostu va ŭmovach volnaha handlu. Ciapier ža my majem nadłamanuju ekanamičnuju sistemu, dzie postpandemičnaja praźmiernaść prapanovy i niedavier da zamiežnych ekanomik prymušaje krainy imknucca da samazabiaśpiečanaści.
Fota depositphotos.com.
U ekanamičnaj navucy takuju źjavu nazyvajuć aŭtarkija, ci, inakš kažučy, ekanamičny nacyjanalizm. Prykładam aŭtarkii možna ličyć małady Saviecki Sajuz, jaki adsiek siabie ad suśvietnaha handlu, anałahičnyja tendencyi naziralisia ŭ hitleraŭskaj Hiermanii. Paśla pačatku hłabalizacyi aŭtarkija mała dzie prajaŭlałasia tak jaskrava, jak u Paŭnočnaj Karei, piša Guardian.
Jašče da źjaŭleńnia kavidu ŭ niekatorych zachodnich krainach prajavilisia tendencyi da nacyjanalizmu ŭ ekanomicy. Heta datyčycca, naprykład, historyi z Breksitam, rostu papularnaści Trampa. Ale ž pačatak pandemii paskoryŭ takija tendencyi.
Jaŭhien Postnikaŭ, staršy vykładčyk pa mižnarodnych adnosinach va Univiersitecie Mielburna, tłumačyć, čamu heta adbyvajecca. Zhodna ź im, ciažkaści pandemii prynieśli hramadstvam razumieńnie, jak mocna krainy zaležać ad impartu i praduktaŭ, što ŭvachodziać u mižnarodnyja łancuhi pastavak.
Na praktycy heta prajaviłasia, naprykład, kali jašče ŭ 2020 hodzie Francyja i Hiermanija pryniali zakony, jakija abviaścili maski dla tvaru stratehičnaj majomaściu. Takija zakony dajuć mahčymaść krainam prysvojvać maski, kali ich pieravoziać praz terytoryju Francyi i Hiermanii. Paźniej imknieńnie da ekanamičnaha nacyjanalizmu było prademanstravanaje ŭ situacyi z vakcynacyjaj, kali kožnaja arhanizacyja ci kraina, što stvaryła svoj varyjant supraćkavidnaj pryščepki, pilna kantralavała jaje raspaŭsiud.
Fota depositphotos.com.
Postnikaŭ ličyć, što krainy bolš nie mohuć čakać ad stratehičnych kankurentaŭ bieśpierabojnych pastavak važnych tavaraŭ i pasłuh. Ciapier krainy ličać pytańni handlu, jak i pytańni biaśpieki, elemientami vysokaj palityki.
Jakim budzie śviet paśla pandemii
Zhodna sa spravazdačaj kansałtynhavaj kampanii Deloitte, bolš za 80% halinaŭ pramysłovaści adčuli na sabie padčas pandemii parušeńni łancuhoŭ pastavak. Na heta paŭpłyvali pierš za ŭsio transpartnyja abmiežavańni, źviazanyja z umovami łakdaŭnu ŭ bolšaści krain śvietu. Prykładna 75% kampanij pačali aktyŭnuju pracu pa pieranosie vytvorčaści z zamiežnych krain bližej da doma.
U krainach nakštałt Kitaja raście košt na pracoŭnuju siłu, što taksama matyvuje karparacyi pierahladać miechanizmy vytvorčaści. Naprykład, zaraz pracoŭnaja siła ŭ Mieksicy kaštuje mienš, čym u Kitai, i heta spryjaje tamu, kab amierykanskija kampanii pieranosili vytvorčaść bližej da doma.
Toje, što dakładnaje pachodžańnie virusa kavidu pakul nieviadoma, taksama drenna ŭpłyvaje na suśvietnuju ekanomiku. Kitaj — kraina, dzie źjaviŭsia kavid, — staŭ abjektam varožaści ŭ zachodnim hramadstvie. Z takoj krainaj nie tak prosta supracoŭničać.
Čym ža skončacca źmieny ŭ hłabalnaj ekanomicy? Jaŭhien Postnikaŭ ličyć, što naŭrad ci śviet pieratvorycca ŭ vialikuju kolkaść aŭtarkisckich dziaržaŭ nakštałt Paŭnočnaj Karei. Chutčej my pabačym šmat nievialikich rehijanalnych błokaŭ dziaržaŭ, u ramkach jakich buduć isnavać bolš karotkija łancuhi pastavak, čym u dakavidny čas.
