«Ja zamocna zaciahnuŭ piatlu na šyi, zdavałasia, što straču prytomnaść». Mastak u Tokia pryśviaciŭ akcyju biełaruskim palitviaźniam
Biełarus Illa Jeraševič, jaki žyvie ŭ Japonii, zładziŭ mastackuju akcyju ŭ centry Tokia. Jon nadzieŭ na hałavu miašok i, stojačy na kaleniach i abviazvajučy viaroŭku vakoł horła, staŭ začytvać imiony tady jašče 476 biełaruskich palitviaźniaŭ. Pierformans ciahnuŭsia bolš za dvaccać chvilin.
«Akcyja adbyłasia na centralnaj vulicy Sibuja. Heta vielmi viadomaje miesca, u dziasiatcy najviadomiejšych u Tokia, — raskazvaje Illa. — Pobač znachodziacca samy šmatludny ŭ śviecie piešachodny pierachod i pomnik Chatyka. Ludzi spynialisia i fatahrafavali, nichto nie čakaŭ takoha siurrealizmu ŭ tusovačnym miescy. Šum vulicy ŭ vyniku pieraškadžaje čuć toje, što ja začytvaju, ale ja padumaŭ, što ŭ hetym jość kancepcyja, maŭlaŭ, žyćcio idzie jak idzie, a tym časam adbyvajecca niešta aburalnaje i jaho mała chto zaŭvažaje».
Pavodle mastaka, tema Biełarusi hučyć u Japonii z pačatku pratestaŭ, ale apošnim časam, asabliva paśla pasadki samalota Ryanair, aśviatlajecca ŭsio čaściej.
«Tut jość biełaruskaja supołka, jakaja namahajecca raspaŭsiudžvać infarmacyju, da taho ž u nas šmat prychilnikaŭ siarod japoncaŭ, i jany raskazvajuć pra Biełaruś u svaich kołach. Spačatku my ładzili zvyčajnyja mitynhi la biełaruskaj ambasady ci prosta na vulicach, a potym zrabili vystavu pratesnaha mastactva — i jana atrymała šyrokuju ahałosku. Nacyjanalnaje telebačańnie stała rabić siužety pra dziejnaść biełarusaŭ u Japonii i samu Biełaruś, maŭlaŭ, što ž tam takoje adbyvajecca, što ludzi dahetul uparta pratestujuć».
Pryśviečanaja palitviaźniam akcyja była źniataja adnym dublem, na joj prysutničali žurnalisty, a paplečniki Illi tłumačyli minakam, što ŭsio heta značyć. Heta nie pieršaja aktyŭnaść mastaka na temu Biełarusi: jon taksama stvaraje pratesny art i pracuje ŭ halerejnaj prastory.
«Hetuju akcyju ja prydumaŭ u čas, kali pamior Vitold Ašurak, skončyŭ žyćcio samahubstvam 18-hadovy Dźmitryj Stachoŭski, byŭ zatrymany Raman Pratasievič, a Ściapan Łatypaŭ parezaŭ sabie horła ŭ sudzie. Ja va ŭsim hetym varyŭsia, i treba było niejak vylić svaje emocyi. Pierad akcyjaj ja doma čytaŭ imiony palitviaźniaŭ usłych — i čym dalej išoŭ pa śpisie, tym bližejšymi mnie stanavilisia hetyja ludzi, tym bolš ja ŭśviedamlaŭ maštab represij, padavałasia navat, što imionam niama kanca».
Illa Jeraševič pryznaŭsia, što dubl akazaŭsia doŭhim i jon sam nie viedaŭ, jak usio skončycca, bo było składana dychać.
«Ja nie raźličyŭ siłu i zaciahnuŭ piatlu dosyć mocna, na hałavie byŭ miašok, u horle pierasychała — zdavałasia, što ja zaraz straču prytomnaść. A kali ja pierarezvaŭ viaroŭku, nož drapaŭ horła — ja ŭžo padumaŭ, što zaraz akraplu ściah novaj kryvioju. A dziaržaŭny ściah za śpinaj, znoŭ ža simvalična, uvieś čas zdźmuchvaŭ viecier».
Pasył akcyi aptymistyčny: strach adstupić, puty buduć pierarezanyja i kožny z tych, chto niespraviadliva asudžany, zmoža dychać svabodna. Pavodle Illi, ludzi stamilisia i niehatyŭ zaraz nikomu niepatrebny, da taho ž bieź viery ŭ pieramieny jamu samomu było b składana praciahvać stvarać.
