«Sieviaryncu pakinuŭ u kamiery vafli i kaŭbasu»: dyrektara IT-kampanii zatrymali i kinuli na Akreścina
Alaksandru Masiejčuku 29 hod, jon dyrektar staličnaj IT-kampanii, u jakoj pracuje kala 20 čałaviek.
Kampanija raspracoŭvaje adukacyjnyja prahramy — štučny intelekt analizuje tvar čałavieka, jaki niešta čytaje z ekrana, i pa emocyjach, vyrazie tvaru i mirhańni raspaznaje reakcyju asoby: dzie jamu było cikava, dzie jon sačkavaŭ i hetak dalej. Usio praz frantalnuju kamieru.
Prahrama pryciahvaje miljonnyja inviestycyi, ale nazvu i kankretnyja sumy nas prasili nie nazyvać.
Ciapier my pišam pra Alaksandra nie tamu. Sprava ŭ tym, što jon niadaŭna akazaŭsia na Akreścinie paśla adnaho z modnych ciapier «viełaprabiehaŭ salidarnaści».
Jon raskazaŭ «Našaj Nivie» svaju historyju.
«Naša Niva»: Jak vy stali ŭdzielničać u «prabiehach salidarnaści»?
Alaksandr Masiajčuk: Kali zatrymali Babaryku i ludzi pačali źbiracca, mnie kaža niaviesta: «Nu ŭsio, chadziem».
Ja flehmatyk i 20 razoŭ padumaju pierad tym, jak niešta rabić. Ale tut užo takoje pačućcio, što ŭsio, siadzieć roŭna i prosta hladzieć na hetuju niaspraviadlivaść, u jakoj žyvieš, niemahčyma.
My pajechali ŭ horad a pałovie na dziasiatuju, byli tam hadziny dźvie-try. Ja — na elektrasamakacie, jana na rovary, katalisia pa centry.
Pazvanili jašče siabram: «Nu što vy tam, na kanapie siedzicie?» Jany pryjechali. Adčuli my tady hetuju ejfaryju ad salidarnaści.
Na nastupny dzień niejak u łakalnych čatach pačali hučać prapanovy, maŭlaŭ, było šmat ludziej na rovarach u horadzie, a čamu b nie vyjazdžać katacca? Heta absalutna mirny prabieh, biez łozunhaŭ i krykaŭ. Ale ŭsim jasna, da čaho my pryciahvajem uvahu.
Tak stali adbyvacca vyjezdy, źjavilisia pieršyja ŭśmieški ludziej, apładysmienty — rabiłasia zrazumieła, što ŭsio robim pravilna.
Dachodziła da sotniaŭ udzielnikaŭ prabieha. Na treci-čaćviorty vyjezd ludzi na adnoj z restarannych teras u centry paŭskokvali sa svaim vinom, plaskali nam, zdymali na mabilniki.
Ja, jak ścipłaja asoba, padumaŭ, što tak, napeŭna, adčuvajuć siabie rok-zorki.
Vyjazdžali zusim roznyja ludzi, byli i rabotniki orhanaŭ. A taksama staryja, mamy ź dziećmi, biznesoŭcy.
Była padtrymka i ad daišnikaŭ, ale tut — biez detalaŭ. Sumlennym rabotnikam vykazvaju pavahu, asobnym indyviduumam — nie.
«Naša Niva»: Čamu vas zatrymali?
Alaksandr Masiajčuk: Paśla adnoj z akcyj my prajechali paru kołaŭ pa Kastryčnickaj płoščy, akurat, vidać, vakoł niejkich milicejskich kiraŭnikoŭ.
Heta stała nahodaj dla zatrymańnia, jak potym vyśvietliłasia ŭ milicyi, prajezd pa kole paličyli niesankcyjanavanym mierapryjemstvam.
A kali zatrymlivali, u inšy dzień, było tak: ja źbirajusia jechać da siastry na viasielle, užo kinuŭ rečy ŭ maršrutku, niaviesta tam maja siadzić, a ja vyjšaŭ pakuryć. U adnoj ruce cyhareta, u druhoj — mabilnik. Čytaju, što zatrymali Andreja Baroŭskaha, adnaho z ravarystaŭ.
Ja viartajusia da maršrutki, a tam kala jaje ŭžo niekalki čałaviek typovaha vyhladu: «Vy na 72 hadziny zatrymany». Tut ža mikraaŭtobus, pasadzili, tam pa formie jašče adzin amapaviec, nu i pajechali.
Ja ŭ hety momant spakojny. Ja pracavaŭ pažarnikam, za čas słužby orhan, jaki adkazvaje za tryvohu, atrafiravaŭsia (Alaksandr Masiajčuk byŭ načalnikam pažarna avaryjna-vyratavalnaha pasta — «NN»). Nu tak — niepryjemna, ale biez paniki. Mnie ŭžo jasna, što da viasiella ja nie dajedu. Ale tam ža, u maršrutcy, niaviesta maja dureje, jana nie viedaje, dzie ja — źnik čałaviek.
Ja kažu: vy razumiejecie, što jana mianie zhubiła, što mnie treba try słovy skazać joj pa telefonie? Dajcie pazvanić.
A jany maŭčać.
Mnie jak čałavieku, jaki taksama słužyŭ, zrazumieła, jak načalstva ŭ siłavoj struktury moža na ciabie nacisnuć i zahnabić, što tabie budzie šmat čaho nie padabacca, ale ty budzieš da niejkaha času heta rabić.
I ja bačyŭ, što jany ŭsio heta vytvarajuć biez asablivaj radaści i achvoty, «hałoŭny» amapaviec siadzieŭ i hladzieŭ u akno z mokrymi vačyma ŭsiu darohu.
Užo potym, u milicyi, dali pazvanić kachanaj, ale tam usio ŭ paradku. Akazałasia, niejki zamiežnik usio bačyŭ i, kali jana vyskačyła z mašyny, jon apisaŭ karcinu. Jana zrazumieła, što adbyłosia. Milicyjanier na aŭtavakzale, darečy, dapamoh joj. Pačaŭ navat vymać zapisy z kamier, ale jamu adniekul pazvanili: «Nie treba, nie leź».
«Naša Niva»: Što było ŭ milicyi?
Alaksandr Masiajčuk: Zaviali mianie ŭ kabiniet, try čałavieki tam, pakazali, što mnie pradjaŭlajuć, videazapisy. Ale na zapisach nie ja. Ja pačaŭ cikavicca, abviarhać, hadziny dźvie my pasiadzieli, užo viečar, nadakučyła im i mnie, ja ničoha nie pryznaŭ, mianie paviaźli na Akreścina.
«Naša Niva»: I jak tam?
Masiajčuk: Nievialikaja ahavorka — kolki ja bačyŭ kanvairaŭ i achoŭnikaŭ, dyk 80% ź ich łajalnyja, mnie tak padałosia. Nu dahladzieli tam mianie, zaviali ŭ kamieru.
Dvuchmiascovaja kamiera, śmiardzić strašna! Redka kali pačuješ taki pach u zvyčajnym žyćci. Niejkija ludzi śpiać na škonkach, a ŭ kamiery — toj samy Andrej Baroŭski.
My pobač lahli na padłozie. U mianie dźvie maski było, dyk ja adnu na tvar, druhuju na vočy, bo «niešta złamałasia» i śviatło na noč nie adklučali. Ale ja dumaju heta chłuśnia, jak i toje, što nie było miescaŭ — byli.
Niejki ahidny bomž z nami siadzieŭ, jaki piardzić, smarkajecca, źjadaje bolš za ŭsio hetaha miascovaha chleba i pačynajecca… Druhi mužyk — prosta badziaha.
Tam ža, na Akreścina, pa videasuviazi adbyŭsia sud, niejki kanviejerščyk daŭ mnie 7 sutak. Andreja pieraviali, a mianie pamiaścili ŭ karcar, bo pavodle praviłaŭ, ź jakimi mianie nie aznajomili, dniom na žaleznym łožku spać nielha.
A ŭ karcary, u pryncypie, sucha, i ciopła, i ciomna. Dobraja adnamiascovaja kamiera. Mnie achova paviedamiła, što, akazvajecca, heta samaje kiepskaje, što mahło sa mnoj zdarycca.
Jak było ŭ karcary? Dumaŭ, jak siastra spraviła viasielle.
A potym, u paniadziełak, — «z rečami na vychad». Pakul byŭ u bufiernaj kamiery, čuju, jak z susiedniaj niekaha vyvodziać da «majho» karcara.
A mianie, adpaviedna, viaduć u tuju kamieru, adkul čałavieka vyvieli. I voś ja daviedvajusia, što heta byŭ Sieviaryniec, a ja na jaho miescy. U kamiery troje jašče, vałacuhi, ale nie marhinały.
Ja pytajusia, jak tut siadzić Pavieł. Mnie raskazvajuć: «Trymajecca małajcom, badziora, try RUUS šyjuć jamu administratyŭnyja parušeńni, jon ich pasyłaje». Pavieł dzialiŭsia rečami ź inšymi, spaŭ na druhim jarusie, pad hałavu — butelku z vadoj. Ježaj taksama dzialiŭsia, jaho tam sukamierniki pavažali.
U toj momant nas pamianiali na 40 chvilin, potym ja znoŭ u karcar, a jaho ŭ kamieru. Ja taksama čuŭ, jak da jaho niechta ŭ karcar prychodzić, a Pavieł ich łaje.
U dzień nierehistracyi kandydataŭ na Akreścina było šumna, nočču pačali pryvozić ludziej, usio hudzieła.
Potym nas jašče raz «mianiali», kali ja vysialaŭsia, to Sieviaryniec byŭ u karcary. A mnie maci ž pieradavała pradukty, ja jamu pakinuŭ buterbrod, pačak vafiel «Čarnamorskich», šakaładny batončyk, paru ledziancoŭ. Usie damovilisia, što heta budzie dla Sieviarynca, kali jon vierniecca ŭ kamieru.
Taksama skažu, što mietady cisku administracyi nie pracujuć. Jany dumajuć, maŭlaŭ, što pačnuć adbirać rečy, pastrožvać umovy, a inšyja aryštanty zrazumiejuć, što heta praz palityčnych, i zackujuć ich. Nie, niapraŭda. Salidarnaść i tam.
Jość, kaniečnie, imaviernaść matematyčnaj chibnaści, ale ŭsie razumiejuć, što adbyvajecca ŭ krainie.
«Naša Niva»: Jakija vašy vysnovy paśla aryštu?
Alaksandr Masiajčuk: Mała situacyj, kali darosły čałaviek moža zastacca sa svaimi dumkami, nie hłušyć ich muzykaj ci niepatrebnymi sustrečami.
A tam ty zastaješsia adzin. Ja dumki strukturavaŭ, padumaŭ, papłanavaŭ. Ničoha strašnaha nie adbyłosia, nu paspaŭ biez matraca, ale heta nie śmiarotna. Umovy ŭ kamiery naŭrad ci adroźnivajucca ad umovaŭ, u jakich pamiaščajuć mnohich maładych śpiecyjalistaŭ u pravincyi.
Taksama zaŭvaha — paśla publikacyj u internecie karmili ŭsio lepš i lepš.
A hłabalna ja ničoha mianiać u svaim śvietapohladzie nie źbirajusia. Kali možaš niešta rabić — rabi. A viełaprabiehi — usio lehalna, zakonaŭ na im ludzi nie parušajuć, milicyja vymušana čaplacca da drabiazy, kštałtu adsutnaści lusterka.
Razumiejecie, čałaviek moža być niazhodny z hetaj sistemaj nie tolki tamu, što jamu nie chapaje hrošaj. Heta akurat pra ajcišnikaŭ.
Čamu ŭ mianie ni razu nie spytali: «Što nie tak, što ty chočaš źmianić?» Ułada takich pytańniaŭ nie zadaje, chacia razumnyja ludzi bačać, što tut mnohaje možna rabić inačaj.
Ludzi nie bačać palityčnych metaŭ, nie bačać vobraza budučyni. A ty ž žyvieš siarod ich, heta tvaje siabry dziacinstva, adnakłaśniki, susiedzi, situacyja ŭ krainie pryhniečvaje.
A Łukašenka — heta toj čałaviek, ź jakim ja asabista bačyŭsia razoŭ piać. Ja łaŭreat fondu adoranaj moładzi, u 2010-m ja cisnuŭ jamu ruku na viekapomnym kancercie «Za Biełaruś!».
I staŭleńnie da jaho paharšajecca ŭ mianie z kožnym hodam. Ja baču, što Biełaruś možna nie pieratvarać u hołuju bananavuju respubliku, što ŭ nas jość rozum i resurs.
Inšaje pytańnie, što bačyć jon: pafarbavanyja ścieny i zaasfaltavanyja darohi, prydumanyja rejtynhi?
Mnie tut uspaminajecca film «Hudbaj, Lenin», dzie maci hałoŭnaha hieroja, partyjny funkcyjanier HDR, trapiła ŭ komu, a kali pračnułasia, to syn ź siabrami zdymaŭ dla jaje fejkavyja vypuski navin, šukaŭ staryja ŭpakoŭki ad praduktaŭ, kab pierakanać jaje, što HDR jašče isnuje. Voś u jaho hetak ža ciapier, mnie zdajecca, tolki na miescy syna — cełyja aparaty.
Ale za hetaj lirykaj nie chaču ŭpuścić hałoŭnaje: našy ludzi davoli razumnyja i zdolnyja, kab pabudavać dziejazdolnuju respubliku biez Łukašenki.
