Valeryj Karbalevič: Čaho Uładzimir Makiej jeździŭ va Ukrainu
U niadzielu zakončyŭsia rabočy vizit ministra zamiežnych spraŭ Biełarusi Uładzimira Makieja va Ukrainu. Vizit vielmi dziŭny, niezvyčajny, svojeasablivy.
Heta vyjaviłasia, pa-pieršaje, u tym, što jon praciahvaŭsia biesprecedentna doŭha dla padobnaha rodu mierapryjemstvaŭ, až cełych piać dzion z 12 da 16 žniŭnia. Takaja praciahłaść u dypłamatyčnaj praktycy zdarajecca redka. Chiba tolki ŭ nadzvyčajnych situacyjach.
Druhaja niezvyčajnaść. Pajezdka Makieja vielmi słaba aśviatlałasia biełaruskimi dziaržaŭnymi miedyja. Naprykład, hałoŭnaja hazieta krainy «Sovietskaja Biełoruśsija» naohuł ničoha nie paviedamiła svaim čytačam ab hetym vizicie. Choć ministr zamiežnych spraŭ Biełarusi sustrakaŭsia nia tolki sa svaim ukrainskim kaleham, ale i byŭ pryniaty prezidentam Ukrainy Parašenkam. Akramia taho, tam adbyłasia trochbakovaja sustreča ministraŭ zamiežnych spraŭ Biełarusi, Ukrainy i Litvy.
Treciaje dziva. Try ź piaci dzion vizitu Makiej pravioŭ u Adeskaj vobłaści, sustrakaŭsia tam z kiraŭnikom hetaha ŭkrainskaha rehijonu. Usio by ničoha, ale pasadu staršyni Adeskaj abłasnoj dziaržaŭnaj administracyi zajmaje davoli viadomy Michieił Saakašvili, były prezident Hruzii.
Prablema ŭ tym, što hety palityk źjaŭlajecca vostrym razdražnialnikam dla Rasii, jon dla Maskvy jak čyrvonaja anuča dla byka. I sustreča ź im kiraŭnika MZS Biełarusi — heta vidavočny trolinh Kramla.
Navošta heta treba Minsku ŭ momant, kali abmiarkoŭvajecca pytańnie ab vydzialeńni Biełarusi novaha kredytu Jeŭrazijskim fondam stabilizacyi i raźvićcia, jaki kantralujecca RF?
Vykažu svaju hipotezu, jakaja hruntujecca nie na niejkaj insajderskaj infarmacyi, a tolki na łohicy pryniaćcia źniešniepalityčnych rašeńniaŭ aficyjnym Minskam. Na moj pohlad, sens hetaha vizitu palahaje ŭ vyrašeńni dźviuch zvyšzadač.
Pa-pieršaje, Minsk imkniecca reanimavać, abnavić, nadać novy blask miratvorčaj misii Biełarusi va ŭrehulavańni ŭkrainskaha kryzisu. Ciapier situacyja na ŭschodzie Ukrainy napružanaja, voś-voś moža znoŭ uspychnuć vajna. I ŭ hety krytyčny momant Biełaruś vystupaje z novymi miratvorčymi inicyjatyvami, jakija znoŭ staviać jaje ŭ centr suśvietnaj palityki. Zrazumieła, hetyja inicyjatyvy treba ŭzhadnić z Kijevam. Kali Parašenka ich padtrymaje, to chutka možna budzie sabrać samit «Minsk-3».
I kali b pierad vybarami ŭ biełaruskuju stalicu znoŭ pryjechali Pucin, Parašenka, Mierkiel, Aland (a moža, čym čort nie žartuje, i Abama), ujaŭlajecie jaki byŭ by pijar dla Łukašenki.
Druhaja zadača, jakaja tłumačyć doŭhaje znachodžańnie Makieja ŭ Adesie. Hetym hodam abjom handlu pamiž Biełaruśsiu i Ukrainaj, asabliva biełaruskaha ekspartu, skaraciŭsia ŭdvaja. Z ulikam ekanamičnaha kryzisu heta vielmi baluča. I Makiej pajechaŭ vypraŭlać situacyju.
Hałoŭny ekspartny tavar Biełarusi va Ukrainie — heta naftapradukty. Ich prodaž na ŭkrainskim rynku šmat u čym zaležyć ad prychilnaha staŭleńnia tamtejšaha ŭradu, jaki peŭnym čynam rehuluje kvoty.
I možna mierkavać, što Kijeŭ, u adkaz na prośbu Minska ab ilhotach dla prodažu biełaruskich naftapraduktaŭ, vysunuŭ sustrečnuju ŭmovu: Biełaruś pavinna vykarystoŭvać Adeski port dla svajho zamiežnaha handlu. Voś Makieju ničoha nie zastavałasia, jak jechać u Adesu nibyta damaŭlacca ab hetym z Saakašvili. Mienavita takoje było aficyjnaje tłumačeńnie hetaj pajezdki biełaruskim aficyjozam.
Choć, vidavočna, što z takoha prajektu ničoha nie atrymajecca, bo Biełarusi taki tranzit niavyhadny, jość bolš blizkija bałtyjskija party, pierš za ŭsio, Kłajpieda, Ryha, Vientśpiłs.
I z ukrainskich partoŭ Biełaruś raniej bolš vykarystoŭvała Nikałajeŭ, a nie Adesu. Najbolš viadomy prykład vykarystańnia Adeskaha portu — heta transparciroŭka vieniesuelskaj nafty.
Abmiarkoŭvać, budavać płany adeskaha tranzitu možna doŭha. A potym, kali biełaruski bienzin znoŭ zojmie kala pałovy ŭkrainskaha rynku, možna budzie skazać, maŭlaŭ, prabačcie, ale z Adesaj ničoha nie atrymałasia.
Uzhadvajecca adna padobnaja historyja. U 2005 hodzie paśla viartańnia z Zavidava, dzie Łukašenka sustrakaŭsia z Pucinym, prezident Biełarusi niečakana zajaviŭ ab budaŭnictvie ŭ Kalininhradskaj vobłaści svajho portu i aryjentacyi tudy biełaruskaha ekspartnaha tranzitu. Rasijskija haziety pisali, što heta zroblena byccam by ŭ abmien za padtrymku Maskvoj Łukašenki na prezidenckich vybarach 2006 hodu. Hetuju ideju pačało aktyŭna rekłamavać BT. Chutka ŭ Minsk pryjechaŭ hubiernatar Kalininhradskaj vobłaści Jahoraŭ, jaki sustreŭsia z Łukašenkam, premjer-ministram, ministram transpartu. Pačali jeździć delehacyi adzin da adnaho, vieści pieramovy, raspracoŭvać biznes-płany, byŭ mocny pijar u ŚMI.
Ci treba kazać, što z hetaha ŭsiaho atrymaŭsia vialiki i hučny pšyk, paśla vybaraŭ usio spuścili na tarmazach. Treba addać naležnaje, padobnyja insceniroŭki biełaruski bok stavić dosyć talenavita.
