«Ja nie bačyŭ nivodnaha čałavieka, jaki ŭsprymaŭ by sučasnuju dziaržaŭnuju simvoliku jak śviatyniu»
Piša historyk Alaksandr Paškievič.
Śviežyja skandalnyja vykazvańni Taćciany Karatkievič pa pytańniach movy i simvoliki vyklikali dastatkova haračaje abmierkavańnie. Nie kranajučy pytańnia movy (dumaju, jaho treba razhladać zusim asobna), vykažu tolki svaju dumku pra simvoliku.
Mnie padajecca, što pazicyja Karatkievič i tych, chto padtrymaŭ jaje (siarod apošnich byli i niečakanyja dla mianie ludzi), abumoŭlenaja pieradusim niapravilnaj bazavaj pieradumovaj, jakaja pakładziena ŭ asnovu razvažańniaŭ.
Pavodle jaje, u siońniašniaj Biełarusi adnosna pohladaŭ na nacyjanalnuju/dziaržaŭnuju simvoliku isnujuć ciažkapieraadolnyja supiarečnaści pamiž roznymi hrupami hramadzian. Dla adnoj hrupy biezumoŭnaj kaštoŭnaściu źjaŭlajucca bieł-čyrvona-bieły ściah i Pahonia, druhaja ž ledź nie molicca na ciapierašniuju aficyjnuju simvoliku. Zamiena ciapierašniaj dziaržaŭnaj simvoliki na nacyjanalnuju nibyta naniasie prychilnikam pieršaj vialikuju niezahojnuju ranu, i takoha prynižeńnia jany nikoli pieražyć dy daravać nie zmohuć. U vyniku atrymajecca hłyboki raskoł hramadstva. Varta adznačyć, što razvažańni, abapiertyja na padobnyja prypuščeńni, časam źjaŭlalisia i raniej, Karatkievič tut Amieryki nie adkryła.
Na maju dumku, tut maje miesca zvyčajnaje tearetyzavańnie, madelavańnie niejkaj idealnaj situacyi, jakoj na samaj spravie niama ani blizka.
Mnie asabista za 20 hadoŭ, jakija pralacieli z časoŭ refierendumu 1995 h., niejak nie daviałosia na svaje vočy pabačyć choć adnaho čałavieka, jaki ŭsprymaŭ by sučasnuju dziaržaŭnuju simvoliku jak śviatyniu. Takich, jakija nie mieli ničoha suprać jaje, bačyŭ bieźlič (bo heta, vidać, bolšaść našaha sučasnaha hramadstva), ale kab kazali pra jaje z nadryvam, sa ślazami na vačach, z rukoj kala serca? Nu, nie viedaju.
Arhumienty na karyść hetaj simvoliki zvyčajna nie idejnyja, a bolš «pafihisckija» — maŭlaŭ, mnie ŭsio adno, što jany tam paviesili, na moj zarobak heta nie ŭpłyvaje, dy i navošta ŭvohule niešta mianiać — tolki hrošy tracić. Karaciej, ludzi chutčej nie ZA hetuju simvoliku, a NIE SUPRAĆ jaje, što roznyja rečy. Mianiać hierb i ściah bolšaść ludziej, kali ich zapytać, mabyć, nie zachoča, ale kali ŭsio ž pamianiajuć, to kab dziela hetaha niejkija pratesty arhanizoŭvalisia, hramadzianski kanflikt pravakavaŭsia? Nie vieru ja absalutna ŭ takuju mahčymaść. Padobnyja kanflikty mohuć uźnikać tolki ŭ vypadku, kali zamachnulisia sapraŭdy na śviatoje, a nie na toje, što «chaj sabie visić, jakaja roźnica».
I ŭ padobnaj situacyi navošta samim štučna stvarać prablemu, jakoj nie isnuje, publična havoračy pra niejkija budučyja hipatetyčnyja refierendumy, jakija tolki adnyja i mohuć vyrašyć pytańnie simvoliki?
Kampramisy treba šukać pa sapraŭdy pryncypovych dla hramadstva i tamu patencyjna vybuchovaniebiaśpiečnych pytańniach (jak moŭnaje), a toje, što bolšaści hramadstva paralelna, naležyć vyrašać u zvyčajnym pracoŭnym paradku, dy nie traciačy času na pustyja dyskusii. Kali, naturalna, niekali budzie mahčymaść niešta vyrašać.
