«U biełaruskamoŭnaha tolki adna prablema: niama kłavijatury dla iPhone»
Zasnavalnik Talaka.by Jaŭhien Kliševič adkazvaje pazityvam na ese Stasi Tekoŭskaj «Čamu mnie abrydła być biełaruskamoŭnaj».
U bajnecie rehularna ŭspłyvajuć materyjały, dzie aŭtary raskryvajuć svaju dušu i raspaviadajuć pra toje, jak ciažka im, biełaruskamoŭnym, na śviecie žyviecca. I ja padumaŭ napisać pra toje, što jość takija subjekty, jak ja, jakim ź biełaruskamoŭnaściu žyviecca vielmi tak niadrenna.
«Pierachod na biełaruskuju movu pad prykryćciom CT byŭ dla mianie idealnym planam»
Maja historyja daloka nie ramantyčnaja, jakuju, mabyć, chacieli pačuć ludzi, što pytajuć mianie, jak ja pačaŭ razmaŭlać pa-biełarusku. Jak zaviedziena ŭ padobnych «spoviedziach», pačnu z taho, jak ja pryjšoŭ da biełaruskamoŭnaści, bo hadavaŭsia z malenstva, na žal, nie takim. U małych hadach u mianie było žadańnie razmaŭlać pa-biełarusku, i paŭstała jano nie biez udziełu majho rodnaha dziadźki, jaki byŭ biełaruskamoŭnym.
Najaŭnaść siarod svajakoŭ biełarusamoŭnaha, jaki mirna suisnavaŭ z nami ŭ siamji, z malenstva pryviła mnie absalutna narmalovyja adnosiny da biełaruskaj movy.
Nastupnuju porcyju, jakaja ŭzmacniła majo žadańnie kantačyć na biełaruskaj, ja atrymaŭ, trapiŭšy ŭ licej BDU. Sama atmaśfiera, jakaja prajmała ŭvieś licej, padśviadoma nadavała ŭpeŭnienaści, što razmaŭlać pa-biełarusku — heta narmalova i bolš za toje — kruta.
Vyrašalnuju kropku ŭ maim biełaruskamoŭnym stanaŭleńni adyhrała centralizavanaje testavańnie pa biełaruskaj movie. Choć niejkaja ad jaho karyść!
Rychtujučysia da jaho, ja pierajšoŭ na biełaruskuju. Ja mieŭ univiersalny adkaz na pytańnie, čamu ja zaraz razmaŭlaju pa-biełarusku. Hetaje pytańnie, kali vy nia viedajecie, vielmi lohka biantežyć niadaŭnich biełaruskamoŭnych.Tamu pierachod na biełaruskuju movu pad prykryćciom CT byŭ dla mianie idealnym planam. A kali CT prajšło, bolšaść majho asiarodździa nie viartałasia da pytańnia z majoj movaj sama mieniej niekatory čas.
Adna prablema: niama biełaruskaj klavijatury na iPad
Zaraz, jak i apošnija čatyry hady, ja biełaruskamoŭny. Za hety čas było šmat cikavych historyjaŭ, pa jakich možna napisać nie adzin artykuł. Ale asnoŭnaje, što chaču skazać:
z majoj biełaruskamoŭnaściu ŭ mianie ŭsio vydatna. Adna tolki prablema turbuje kožny božy dzień: adsutnaść biełaruskaj klavijatury na maim iPad. Dy ŭ iPhone jaje niama.
Z-za ładu svajho žyćcia časta sustrakajusia z roznaha kštałtu asobami, pačynajučy ad biznesoŭcaŭ, čynoŭnikaŭ, vykładčykaŭ VNU, skančajučy pradavačkami ŭ šapikach i rabočymi zavoda. Nie mahu vam, ščyra kažučy, paskardzicca, što ŭsio drenna. Niejkija krajnija vypadki, jakija adbyvajucca praz movu, ja raspaviadaju jak epičnyja historyi, jakija byvajuć ŭ žyćci kožnaha. Ale ni ŭ jakim razie ja nie raźdźmuvaju z hetaha niehatyŭnuju tendencyju.
Zvyčajna, da movy stvaviacca nejtralna-dobra, niekatoryja dobra.
Test na adekvatnaść dziaŭčat
Tak skłałasia, što lublu ja pahulać ź dziaŭčatami. Pabačyŭ ja roznych dastatkova. I skažu ja vam, va ŭzajemadziejańni ź imi taksama «na dziva» ŭsio ok.
Biezumoŭna, jość niejki adsotak dzievačak, jakija mienavita praz movu ŭ pryncypie nia chočuć mieć nijakich stasunkaŭ z taboj. Ale heta, zvyčajna, nia nadta dalokija dziaŭčaty, ź jakimi ja sam nie žadaŭ by praciahvać znosiny, uličvajučy ich pryncypy.Atrymlivajecca, nasamreč, svojeasablivy test na adekvatnaść dziaŭčat: ź jakimi možna bavić čas, a na jakich nia varta jaho hublać. Vielmi praktyčnaja reč.
Prablemy ź biełaruskamoŭnaściu? Prablemy ŭ žyćci!
Ščyra kažučy, u ludziej, jakija majuć prablemy ź biełaruskamoŭnaściu, zvyčajna ŭ pryncypie prablemy ŭ žyćci. Jany ad taho i pišuć takija sumnyja historyi. A tyja, chto ličyć, što treba było b razmaŭlać pa-biełarusku, ale ŭsio nijak nie pačnuć, i čytajuć takija artykuły.
U takich artykułach ludzi znachodziać sabie apraŭdańnie i ciarpliva čakajuć lepšych časoŭ, kali možna budzie razmaŭlać pa-biełarusku, nie razumiejučy, što ad ich zaležyć, kali hetyja lepšyja časy nadyduć.
Usie hetyja strachi «havaryć nie na čysta biełorusskom jazykie» ad kompleksu niepaŭnavartaści. Heta bajaźlivaść być padobnym da «kołchoźnika», jakaja płanamierna padahravajecca značnaj častkaj hramadztva, jakaja jakraz zvyčajna i padpadaje pad hetaje aznačeńnie.
Mianie absalutna nie cikaviać ludzi, jakija chočuć adšukać u majoj movie niejkuju pamyłku, ci toje, što jany chočuć ličyć pamyłkaj, i ź pierakošanaj ŭśmieškaj kažuć: «Trasianka!».Dla mianie heta zvyčajnyja troli, jakija, zhodna z psychalohijaj, chočuć samaaktualizavacca za košt prynižeńnia inšych. Ale časam ludzi robiać sapraŭdy słušnyja dalikatnyja zaŭvahi, jakija ja vielmi caniu. Jak vialiki perfekcyjanist skažu vam, što mova maja daloka nie idealnaja, ale z časam jana stanovicca ŭsio lepš i lepš.
Admaŭlacca ad biełaruskaj nastolki ž absurdna, jak dziaŭčynie biehčy mianiać poł
Ci vy tolki niadaŭna pierajšli na biełaruskuju, ci vam pašancavała ad naradžeńnia hadavacca biełaruskamoŭnym, ź biełaruskamoŭnaściu treba ŭmieć žyć. Naprykład, dla mianie absalutna naturalna być biełaruskamoŭnym, jak być chłopcam. Ja siabie tak adčuvaju, ja razmaŭlaju pa-biełarusku. I heta na stolki nieadździelna ad mianie, što dla mianie nia važna, što ja hutaru pa-biełarusku. Ja prosta hutaru i ŭsio.
Admaŭlacca ad taho, kab ramaŭlać pa-biełarusku nastolki ž absurdna, jak dziaŭčynie biehčy mianiać poł, bo pravy žančyn uščamlajuć.
Pazbavić movu imidžu zmaharoŭ i niefarmałaŭ
Što sapraŭdy zaraz važna, dyk heta pazbavić biełaruskuju movu imidžu movy intelihiencyi 90-ch, zmaharoŭ, niefarmałaŭ i apazicyjanieraŭ. Jak niechta słušna skazaŭ, biełaruskaja mova pavinna być movaj maładych, pryhožych i paśpiachovych. Biełaruskuju treba papularyzavać. Biełaruskamoŭnyja pavinnyja jašče i vychodzić ŭ narod, a nie chavacca ŭ bulbu.
Ja nie śćviardžaju, što ź biełaruskaj movaj u nas u krainie ŭsio jak maje być. Ja nie kažu, što mianie zadavalniaje toje, što adbyvajecca z movaj u apošnija 20 hod. Ale ja kažu, što
navat zaraz možna spakojna być biełaruskamoŭnym, i nie atrymoŭvać ad hetaha nijakaha dušeŭnaha dyskamfortu.Dziela hetaha tolki treba słušna ŭsprymać situacyju j adpaviednym čynam da jaje stavicca. Tady ŭ vas budzie ŭsio dobra, navat nia tolki ź biełaruskamoŭnaściu.
Imkniciesia ŭładkavać prastoru vakoł siabie! Vam absalutna pa siłach zrabić jaje biełaruskamoŭna-frendli.
Vašu biełaruskamoŭnaść nie padtrymlivajuć siabry? Jakija jany vam tady siabry?!Vy sutykajeciesia ź ludźmi, jakija nie adabrajuć vašuju biełaruskamoŭnaść? Mianiajcie asiarodździe! U vas niama biełmoŭnych siabroŭ? Paznajomciesia! Na pracy drenna staviacca da movy? Pamianiajcie jaje na adekvatnuju pracu! Nia viedajecie jak vyvučyć movu? Pacikaŭciesia, i vy znojdziecie šmat varyjantaŭ!
