Знайсці
14.03.2024 / 20:506РусŁacБел

Дзе і калі ў Беларусі была «шчаслівая жызнь»

На Віцебшчыне існуе мясціна, лёс якой адначасова павучальны і анекдатычны. 

Урочышча. Фота: blukach.by

Калісьці ў глухіх балоцістых лясах Лепельшчыны, што на поўдзень ад райцэнтра, знаходзілася вёска Карсаўшчына, або Карсашчына, Красашчына — нават самі жыхары не маглі дакладна сказаць, як правільна. 

Беларускі мовазнавец Аляксандр Рогалеў у такіх назвах як Карсашчына, Куршынавiчы, Куршы і Курчы бачыў меркаваную сувязь са старажытнабалцкім этнонімам корсь (куроны, куршы). Праўда, жылі яны даволі далёка ад гэтых мясцін — на ўзбярэжжы Балтыйскага мора.

Але ў 1930-я гады гэтая назва чымсьці не задаволіла партыйнае кіраўніцтва раёна. Чым тлумачылі змену назвы, немілагучнасцю ці ідэалагічнай неадпаведнасцю, невядома, але, як сведчыць алфавітны паказальнік перайменаванняў да «Кароткага тапанімічнага слоўніка Беларусі» Жучкевіча, у 1939 годзе вёска атрымала новую назву — «Счастливая Жизнь». Адпаведна на беларускую перадавалі не прамым перакладам, а транскрыпцыяй як Шчаслівая Жызнь.

У той год перайменавалі 11 паселішчаў у раёне. Так, яўна шляхецкае Аўгустава стала Звяздой, Клімонцава — Кастрычнікам, Іван-Бор — Чырвоным Кастрычнікам, а яшчэ адной Жызню, праўда, не Шчаслівай, але Свабоднай, стала Забеліна.

Карсаўшчына на даваеннай карце РСЧА

Але, відаць, перадваенныя перайменаванні не далі ўсім новым назвам трывала замацавацца ў галовах і на паперы. Карсаўшчына спарадычна з'яўляецца на працягу ўсяго XX стагоддзя. 

На 500-метровай карце РСЧА, якія выдаваліся аж да самага пачатку вайны, яшчэ Карсаўшчына ў атачэнні хутароў Ваславава, Казіміравы, Доўгая Лужа, Схеда — ад гэтых паселішчаў гісторыя не пакінула ніякіх слядоў. 

Праз 20 гадоў, у ліпені 1961 года вёску пад назвай Карсаўшчына перадалі з Красналуцкага ў Валосавіцкі сельсавет Лепельскага раёна.

У «Слоўніку назваў населеных пунктаў Віцебскай вобласці» Яўгена Рапановіча, выдадзеным у 1977 годзе, прысутнічае і Красашчына, і Шчаслівая Жызнь — абедзве ў саўгасе «Валосавічы» Лепельскага раёна.

Шчаслівая Жызнь на карце Генштаба

На карце-кіламетроўцы Генштаба, выдадзенай у 1979 годзе, пазначана «Счастливая Жизнь». Гэтая назва фігуруе і на сучасных картах 1990-х гадоў, праўда, ужо як лясное ўрочышча.

Выявілася, што жыццё ў Шчаслівым Жыцці было не такім ужо і шчаслівым, як дэкларавала надуманая савецкая назва. Жыццё аказалася надзвычай цяжкім. Мабыць, савецкія кіраўнікі не ведалі, што для шчасця людзям адной ідэалогіі недастаткова.

«Кінула вучобу вясной. Усё праз невыноснае жыццё ў Шчаслівым Жыцці. Думала, што горш не бывае», — так прыгадвалі пра Шчаслівае Жыццё былыя вяскоўцы. 

Жыхары — хто выязджаў з лясной вёскі, хто паміраў ад старасці. Школу закрылі, а яе будынак перавезлі ў суседнюю вёску. У 1970 годзе ўжо заставалася зусім мала людзей. А пасля, у канцы 1980-х гадоў, вёска раптам знікла. 

Шчаслівае Жыццё на карце 1990-х гадоў

Праўда, развітацца з ёй афіцыйна доўга не наважваліся. Яе паспелі ўнесці ў 1999 годзе ў першую камп'ютарную базу даных населеных пунктаў Беларусі, прысвоіўшы ўнікальны код СОАТО 2227804126.

У спісе населеных пунктаў, які да стварэння Адзінага рэестра адміністрацыйна-тэрытарыяльных і тэрытарыяльных адзінак Рэспублікі Беларусь выконваў функцыю дзяржаўнага ўліку населеных пунктаў, каля назвы паселішча маецца рукапісная паметка: «упр. р. 84 — 22.12.01 г.». 

Такім чынам, вёскі афіцыйна не стала 22 снежня 2001 года. Тады і скончылася гісторыя Шчаслівага Жыцця на Беларусі.

Ад Шчаслівага Жыцця сёння не засталося ніводнага следу

«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны

ПАДТРЫМАЦЬ

Ф. Раўбіч

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй
ананімна і канфідэнцыйна?

Клас
11
Панылы сорам
3
Ха-ха
5
Ого
3
Сумна
43
Абуральна
10
0
Волат/адказаць/
14.03.2024
Іван сялянскі сын, абы не Омоновец  
0
Іванск/адказаць/
14.03.2024
Іван сялянскі сын, населены пункт з назвай Палітаддзел існаваў Чашніцкім раёне да 1990 года. Пасля зліўся з вёскай Іванск. Раней гэта быў маёнтак Іванск, які да самай рэвалюцыі належаў калаліцкаму роду Валадковічаў
14.03.2024
Karta biełaruskaj movaj = mapa!
Паказаць усе каментары
Каб пакінуць каментар, калі ласка, актывуйце JavaScript у наладах свайго браўзера
Каб скарыстацца календаром, калі ласка, актывуйце JavaScript у наладах свайго браўзера
ПНАЎСРЧЦПТСБНД
12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031