«Tolki adna šylda moža abyścisia ŭ niekalki tysiač». Raspracoŭščyk kupiŭ kaviarniu, ale praz hod z radaściu viarnuŭsia ŭ IT pracavać na «čužoha dziadźku»
Aleh —.NET-raspracoŭščyk, syšoŭ z IT hod tamu, kab zajmacca svajoj kaviarniaj. A zatym «cudam» viarnuŭsia ŭ razhar kryzisu. Devby.io pahutaryŭ ź im pra toje, čamu navučyŭ maładoha čałavieka hod pa-za «idealnaj ajcišnaj kapsułaj».
Ilustracyjnaje fota
«Papracavaŭ 4 hady i vyharaŭ»
— Ja skončyŭ FKSiS BDUIR u 2020 hodzie. Kali zaviaršyłasia raźmierkavańnie, u mianie ŭžo było 4 hady dośviedu na fuł-tajmie. Ja vyharaŭ. Ale byŭ zapas hrošaj, tamu ja vyrašyŭ zvolnicca i pašukać, dzie jašče možna zarabić.
Časam hladzieŭ prapanovy ab prodažy biznesaŭ — dziela cikavaści. Ubačyŭ toje samaje. Schadziŭ pahladzieŭ. Praz tydzień užo aformili ŭhodu.
U mianie byŭ zarobak $2000 — za takuju ž sumu ja kupiŭ kaviarniu ŭ spalnym rajonie. Papiaredni ŭładalnik pradavaŭ tak tanna, bo biznes byŭ stratnym. Ale kali b ja zachacieŭ adkryć pobač takuju ž ustanovu [z nula] — addaŭ by ŭsie 10-15 tysiač. U mianie byŭ šaniec pasprabavać sa značna mienšymi ŭkładańniami.
«Nastupnyja paŭhoda ja ŭkładvaŭ i ŭkładvaŭ»
Biznes, asabliva na pačatku, — padstupnaja štuka. Ty ŭkładvaješ jašče i jašče. Naprykład, patrebnaja kasa — heta 300 rubloŭ, a da jaje treba SKPO (srodak kantrolu padatkovych orhanaŭ) — 50 rubloŭ. SKPO treba pryšyć, a zatym pieraprahramavać kasu — jašče 200 rubloŭ. Varta dadać absłuhoŭvańnie kasy — 30 rubloŭ štomiesiac, prahrama ŭliku — 100 rubloŭ.
Mała chto z pačatkoŭcaŭ u pryncypie zdolny ŭličyć takija vydatki. Ja kupiŭ kaviarniu — i paśla hetaha pačaŭ «razhrabać». Za pieršyja 2 miesiacy ŭ mianie syšło jašče paru tysiač dołaraŭ. Ahułam: kupiŭ za 2 + 2 = 4 tysiačy pačatkovych układańniaŭ.
Nastupnyja paŭhoda ja ŭkładvaŭ i ŭkładvaŭ: u servis, u stvareńnie vyhody (to-bok u ścieny), u pradukt — mieniu, napoi, abstalavańnie… Ja pierasprabavaŭ usie vidy markietynhu: ad abjaŭ na padjezdach, fłajeraŭ i šyldaŭ da tarhietu i kart, prajšoŭ ekspres-kurs dla markietołahaŭ, a kab raźbiracca ŭ pradukcie — i kursy barysty.
Na praciahu paŭhoda ja ekśpierymientavaŭ, jak tolki moh: pamianiaŭ interjer, źmianiŭ rabotnikaŭ (na žal, staŭšy pracadaŭcam, ja pačaŭ rasčaroŭvacca ŭ ludziach, — naprykład, zaŭvažyŭ, što abodva maje supracoŭniki krali), mianiaŭ servis, mieniu, nazvu, sacsietki — usio heta kaštavała času i hrošaj. Vynik: za hetyja paŭhoda aktyŭnych źmien vydatkavaŭ jašče kala 5 tysiač dołaraŭ. Kali vam zdajecca, što heta šmat, to adkažu, što tolki adna šylda moža abyścisia ŭ niekalki tysiač.
Z ulikam taho, što biznes byŭ stratnym 4-5 miesiacaŭ, varta adabrać jašče 1-1, 5 tysiačy dołaraŭ, — na zarobak supracoŭnikam i inšyja vydatki.
Uzamien ja atrymaŭ viedy ŭ buchhałteryi, markietynhu, ekanomicy, dy i ŭ pryncypie ŭ znosinach ź ludźmi — heta biascenny dośvied. Raniej u mianie navat znajomych u hetym biznesie nie było. A ciapier, idučy pa horadzie, ja ŭžo sam mahu davać acenku kaviarniam — bo znaju hety biznes znutry.
Znaj ja toje, što znaju ciapier, ź vierahodnaściu 99% vyrašyŭ by: «nie leź».
«Achvotnych pasprabavać siabie ŭ hetym biznesie šmat (i ŭsie ŭ ružovych akularach)»
Rašeńnie pradać kaviarniu ja pryniaŭ, kali vyvieŭ biznes u plus. Razumieŭ, što vycisnuŭ ź jaho maksimum.
U biznesie ž usio prosta: kali jon stratny, treba niešta mianiać, kab zrabić jaho prybytkovym. A heta kaštuje hrošaj. Ja pamianiaŭ, ale treba było trymać płanku i dalej — inakš znoŭ pojdzieš u nul ci navat u minus skocišsia. Ale staracca davodziłasia dziela $100-200 na miesiac.
Jašče adna pryčyna — pastajannyja ryzyki: 70-80% ustanoŭ u hramadskim charčavańni ryzykujuć — časam nie dabivajuć čekaŭ, časam nie afarmlajuć jak maje być supracoŭnikaŭ i inš.
Achvotnych pasprabavać siabie ŭ hetym biznesie šmat (i ŭsie ŭ ružovych akularach, jak i ja kaliści) — tamu pradać niadoraha było prosta. Ja vykłaŭ abjavu pra prodaž biznesu — znajšłosia čałaviek 10-15 patencyjnych pakupnikoŭ. Niekatoryja ŭhody zryvalisia ledź nie ŭ dzień zaklučeńnia, ale ŭ vyniku ja pradaŭ kaviarniu za 2-3 miesiacy.
Usie ŭkładańni adbić nie atrymałasia — moj dośvied abyšoŭsia mnie ŭ 7-8 tysiač dołaraŭ.
Čamu ŭsio tak składana z hastra-biznesam u Minsku — mierkavańnie surazmoŭcy
«Raniej dumaŭ: drenny dziadźka — płacić $800 zamiest $1000, a ciapier razumieju jaho ŭzrovień adkaznaści»
Atrymaŭšy hety dośvied, ja staŭ pa-inšamu hladzieć na ekanomiku ŭ cełym. Ciapier ja viedaju / mahu padličyć, kolki kaštuje toj ci inšy tavar abo pasłuha. Ja staŭ bolš pavažać miascovy drobny biznes i kuplać pasłuhi i tavary mienavita ŭ takich pradprymalnikaŭ, razumiejučy, što za hetym stajać zvyčajnyja ludzi.
Ciapier paralelna z pracaj ja viadu jašče niekalki svaich prajektaŭ (jany pakul na sacyjalnaj stadyi, ale jość mahčymaść manietyzavać ich u budučyni), lahčej biarusia za realizacyju svaich idej — bo niama strachu. Dyj dośvied viadzieńnia spraŭ u hramadskim charčavańni daje ŭsioabdymnyja viedy ab pradprymalnictvie.
Ja staŭ abjektyŭna stavicca i da pracy na siabie, i da pracy ŭ najmańni. Kali raniej ja dumaŭ: drenny dziadźka — płacić mnie $800 zamiest $1000, to ciapier razumieju, jaki ŭzrovień adkaznaści ŭ hetaha dziadźki i pierad ludźmi, i pierad dziaržavaj. Dyj naohuł u našaj krainie biznes zaležyć ad usich i vinien kožnamu. Navat u bamža, jaki prychodzić u kaviarniu i patrabuje padać jamu biaspłatnuju kavu, — bolš pravoŭ u našaj krainie.
A jašče ja znoŭ u IT i radujusia tamu, što dziadźka płacić mnie zarpłatu, vyrašaje za mianie jurydyčnyja i inšyja pytańni. I ja radujusia, što IT u Biełarusi jašče nie pamierła.
Jašče važnaje adroźnieńnie svajho biznesu ad IT. Jak pradprymalnik ty pracuješ 24/7, navat kali z boku zdajecca, što ničym nie zaniaty, — heta pastajannaja emacyjnaja nahruzka. A ŭ IT ty adpracavaŭ, daŭ spravazdaču za dzień/tydzień, vyjšaŭ z-za kampa, a 17:00 viečara — i volny, jak ptuška. Ja pra heta raniej nie zadumvaŭsia.
U tuju kaviarniu zachodžu časam, razmaŭlaju z novymi ŭładalnikami. Ciapier jaje kupiŭ užo treci čałaviek paśla mianie.
«Cud, što ja naohuł viarnuŭsia ŭ IT. Na rynku poŭna śpiecyjalistaŭ, u jakich pierapynkaŭ nie było»
— Pradaŭšy kaviarniu, ja refleksavaŭ miesiacy 2-3, praanalizavaŭ projdzieny šlach. A potym staŭ prymušać siabie sieści za techničnuju litaraturu. Nu choć by pa staroncy na dzień čytać.
Było ciažka viartacca da hetaha praz hod pierapynku, ja byccam by adkaciŭsia nazad. Ale pacichu pryvučyŭ siabie spačatku čytać, potym staŭ pisać kod. Dva miesiacy ja rychtavaŭsia, potym pačaŭ chadzić na sumoŭi.
U Biełarusi vybirać niama z čaho było — 1-2 adpaviednyja vakansii na tydzień u najlepšym vypadku (maja śpiecyjalizacyja.NET, uzrovień — middle+). Tamu ja staŭ šukać u Polščy, kudy pierajechała šmat znajomych:
- źmianiŭ łakacyju ŭ profili na LinkedIn — pakazaŭ Varšavu (niekalki rekrucioraŭ napisała mnie, ale ŭsie admovili praz toje, što ŭ na toj momant ja byŭ nie ŭ Polščy);
- pačaŭ rychtavać dakumienty na PBH — u vyniku prosta nie dačakaŭsia zapisu;
- pahladzieŭ, jakija ŭ Polščy adkrylisia kampanii ź biełaruskimi karaniami, — taksama mima, bo amal usie jany skasavali rełakiejt-prahramy.
Tak ja zrazumieŭ, što pryjdziecca zdavolvacca tym, što jość u Biełarusi.
Admoŭ było niamała — u asnoŭnym praź pierapynak u pracy. Nikomu nie byŭ cikavy moj dośvied pa-za IT. Niekatoryja rekruciory prama kazali: «A ty ŭpeŭnieny, što IT — naohuł tvajo? Moža, piŭnuchu pad domam adkryješ?»
Praz paru tydniaŭ pošukaŭ ja pierastaŭ raskazvać pra dośvied u inšaj śfiery. Kazaŭ, što zrabiŭ pierapynak u najmańni, ale nie sychodziŭ ź IT.
Moj vynik: 200 vodhukaŭ, 10 sumoŭjaŭ na praciahu 2,5 miesiacaŭ i ofier — užo 3 miesiacy pracuju ŭ adnoj rasijskaj kampanii. Niekatoryja ofiery zryvalisia na pustym miescy. Rekruciory paviedamlali: «vy — vialiki małajčyna, ale zakazčyk pryniaŭ rašeńnie pakul nie pašyracca».
U cełym, z takim pierapynkam jak u mianie — hod plus paŭhoda na benčy na minułaj pracy — cud, što ja naohuł viarnuŭsia. Na rynku poŭna śpiecyjalistaŭ, u jakich pierapynkaŭ nie było. Treba było vielmi pastaracca, kab padnieści siabie na preskrynie/skrynie tak, kab nie vypuścić adzinaha sumoŭja na tydzień/miesiac.
Ja viarnuŭsia na takuju ž zarpłatu, jak była ŭ mianie hod tamu. Ale kali ščyra, užo hatovy byŭ pracavać za sumu ŭ 2 razy mienšuju.
«Ja zrazumieŭ, što zarobak $1000 u 18-20 hadoŭ — zasłuha ludziej, jakija stajali la vytokaŭ IT u Biełarusi»
Svoj biznes vybiŭ mianie z zony kamfortu, ale dziakujučy hetamu ja zmoh ubačyć bolš.
Ja zrazumieŭ, što zarobak $1000 u 18-20 hadoŭ — heta chutčej zasłuha ludziej, jakija stajali la vytokaŭ IT u Biełarusi, a taksama tych, chto stvaryŭ ekasistemu tut. Siaredniestatystyčny ajcišnik nie razumniejšy za siaredniestatystyčnaha doktara, pradprymalnika, dyj pradstaŭnikoŭ inšych prafiesij. Prosta tak skłałasia, što praca ŭ IT dazvalała maładym ludziam za hod-dva padymacca da takoha ŭzroŭniu dachodu, da jakoha pradstaŭniki inšych prafiesij pry ŭsim žadańni nie daciahnucca i za 5-10 hadoŭ (a to i naohuł nikoli).
Moj pohlad na śviet byŭ vielmi vuzkim. Ja dumaŭ: «Cha, čaho ja ŭ hetym žyćci nie pabačyŭ — u im usio prosta!» I tolki pierapynak u IT pakazaŭ: žyćcio na $2000, kali luboje pytańnie vyrašajecca hrašyma, i na 500 rubloŭ — heta dva roznyja žyćci. Dumaju, ja atrymaŭ biascenny dośvied i mocna pastaleŭ za hod pa-za idealnaj kapsułaj. Ciapier navat hladžu trochi pahardliva na kaleh, jakija akramia IT ničoha nie sprabavali — jak byccam ja razumieju bolš za ich (śmiajecca).
Čytajcie taksama:
Lubicie hulni i biełaruskuju movu? Hladzicie, jaki «Prahramiscki kut» stvaryŭ ajcišnik
Bolš za 200 tysiač čałaviek. Stolki źjechała ź Biełarusi za dva hady pa aficyjnych źviestkach
